Ik ken haar niet persoonlijk, maar minister Jacqueline Cramer van VROM lijkt me een leuk en bevlogen mens. Altijd even enthousiast probeert ze ons ertoe te bewegen vooral ook zelf iets tegen het ‘klimaatprobleem’ te doen. Al snel na het uitlekken van de CRU e-mails en documenten bleek dat er weinig Nederlandse onderzoekers in een kwaad daglicht door kwamen te staan. De CRU hack kan vooral Engelse en Amerikaanse wetenschappers in de problemen gaan brengen.

De afwezigheid van smeuige uitspraken van Nederlandse onderzoekers is ongetwijfeld een van de redenen waarom de media hier tot nu toe nauwelijks aandacht besteden aan wat internationaal Climategate is gaan heten. Toch vond Cramer het wel nodig op de zaak in te gaan op haar weblog:

Zoals verwacht hebben klimaatsceptici de informatieroof aangegrepen om hun gelijk te halen. Althans, het door hun vermeende gelijk. Wat is het probleem? De informatie is a-symmetrisch en daardoor ondeugdelijk. Alles is uit zijn context gehaald en allerlei types die menen dat het wel meevalt met het klimaatprobleem (en dat de aarde plat is) gaan ermee aan de haal.

Dus voor Cramer stond meteen vast dat het hier om een brutale informatieroof ging. Anderen zijn hier nog niet zo van overtuigd en sluiten niet uit dat er sprake kan zijn van een klokkenluider binnen CRU. Bijvoorbeeld iemand binnen de IT-afdeling die al enkele jaren met toenemende ergernis het gedrag van de CRU-onderzoekers aanschouwde en vond dat het nu wel welletjes was. Een moderne Robin Hood misschien die de ‘arme’ bevolking wil behoeden voor de diverse klimaatbelastingen die de komende jaren over ons uitgestort gaan worden. Een beter milieu begint… in je portemonnee, zei Sasha de Boer in het 8 uur journaal.

Slordig omgaan met data
Maar misschien is deze theorie – die veel sceptici prefereren – wel een beetje te romantisch. Charles, de moderator van de blog Watts Up With That lanceerde een derde hypothese: There’s an old adage, never assume malice when stupidity or incompetence will explain it, schreef hij. Zijn hypothese is dat CRU de file, die immers FOIA.zip heette, zelf heeft samengesteld voor het geval men zou moeten voldoen aan de vele Freedom of Information Act verzoeken (vergelijkbaar met onze Wet Openbaarheid van Bestuur) die er tegen CRU liepen, voornamelijk gestart door Stephen McIntyre, Willis Eschenbach en David Holland. Het document is vervolgens gelekt of gehackt.

Wie de e-mails leest (die zijn gepubliceerd in de periode 1996-2009) ziet in ieder geval dat er een duidelijke selectie is gemaakt. Er zitten bijvoorbeeld geen huishoudelijke mededelingen tussen over kerstborrels, IT-procedures etc. Voor een hacker zelf zou dit een enorme klus zijn. Het totaal aantal woorden in alle e-mails tezamen bedraagt 1,1 miljoen. De vraag rijst dan waarom CRU zoveel compromitterend materiaal heeft laten staan? Het antwoord kan zijn dat het voor Jones zelf ook ondoenlijk was om alles wat hem schade zou kunnen berokkenen terug te vinden.

Het is niet voor het eerst dat CRU nogal amateuristisch met gegevens omgaat. Een paar maanden geleden ‘lekten’ de temperatuurmetingen uit die Jones al jaren weigert vrij te geven. Al snel bleek dat het niet om een hacker ging, maar dat CRU de dataset simpelweg in een public directory had geplaatst alwaar de data werden opgemerkt door Stephen McIntyre, Anthony Watts en andere bloggers.

Een paar jaar geleden ontdekten McIntyre en McKitrick (MM) een map ‘censored directory’ op een ftp-server, die Michael Mann beschikbaar had gesteld voor het kunnen reproduceren van zijn beruchte hockeystickgrafiek. In die map vonden MM berekeningen met en zonder de bristlecone pines. De berekeningen wezen uit dat de hockeystickvorm zou verdwijnen zonder deze boomringen. In een van de nu gelekte e-mails geeft Mann toe aan Phil Jones hoe stom dit was:

Yes, we’ve learned out lesson about FTP. We’re going to be very careful in the future what gets put there. Scott really screwed up big time when he established that directory so that Tim could access the data. [1107454306]

Met andere woorden, leden van het hockeyteam – zoals deze onderzoekers genoemd worden – hebben zich de afgelopen jaren al diverse malen verslikt.

Topje van de ijsberg
Terug naar Cramer. VVD-kamerlid Helma Nepperus van de VVD legde de vinger op de zere plek door op te merken dat Cramer er bij gestolen documenten over kerncentrales als de kippen bij was om gebruik te maken van de informatie:

„Als iemand documenten over kerncentrales steelt, vinden we haar naam onder een steunbetuigende advertentie. Nu hackers emails op straat gooien waaruit overdrijvingen blijken van de aardse opwarming, zijn dat ineens ‘criminelen’.”

Ik kan me niet aan de indruk onttrekken dat Cramer nogal impulsief te werk is gegaan in haar reactie op de CRU affaire. Dit valt ongetwijfeld goed bij haar achterban, die de CRU hack vermoedelijk ook als een doelbewust complot willen zien van de denial industry. Maar vroeg of laat kunnen deze uitspraken als een boomerang tegen haar gaan werken.

Politici hoeven niet alles te weten over het klimaat en mogen zich wat dat betreft verschuilen achter organisaties als het IPCC. Politici zijn er echter wel verantwoordelijk voor dat het IPCC volledig transparant en eerlijk is. Juist dat nu komt door de gelekte e-mails ter discussie te staan! Gezien het gegeven dat Nederlandse onderzoekers zo op het oog niets te verwijten valt, had Cramer in mijn ogen de volgende reactie kunnen geven: “Hoewel ik de daad an sich zeer verwerp roepen sommige e-mails vragen op over het handelen van enkele buitenlandse klimaatonderzoekers. Wij zullen de e-mails bestuderen en gaan er vanuit dat ook de University of East Anglia alsmede enkele Amerikaanse instituten deze zaak tot op de bodem zullen uitzoeken.”

Als blijkt dat deze gelekte e-mails slechts het topje van de ijsberg zijn en dat het IPCC-proces verre van transparant is zoals de e-mails doen vermoeden, dan is Cramer hier mede voor verantwoordelijk, lijkt me. Ministers hebben het druk en willen desondanks via een blog direct met de burger in contact treden. Als ik Cramer was zou ik dit soort berichten een nachtje in de wacht zetten voordat ze ze het web op slingert.