NRC: Mann en Jones worden beschimpt, gehoond en verdacht gemaakt

Ik ben zelf NRC-lezer en lees dus altijd de klimaatartikelen van collega wetenschapsjournalist Karel Knip. Hoewel Knip een overtuigd aanhanger is van AGW, is hij toch ook wel zeer alert op overdrijvingen. Zo schreef hij enkele kritische stukken over de Deltacommissie en ging hij de discussie aan over koude- versus hittedoden (de ongemakkelijke waarheid is dat er meer doden door koude vallen dan door hitte).

Een paar jaar geleden namen Knip en ik deel aan een debatje voor studenten in Leiden. Ik selecteerde enkele stukken van Knip zelf om te laten zien hoe eenzijdige berichtgeving over de opwarming kan zijn. In dit geval ging het om de dramatische achteruitgang in zeeijs op de Noordpool in 2007. Knip schreef er vrij alarmerend over, maar berichtte nooit over het record aan zeeijs op de Zuidpool. Toen ik hem ernaar vroeg erkende hij dat hij niet op de hoogte was van het record op de Zuidpool. Geen schande, want het NSIDC had een lang en dramatisch persbericht de deur uit gedaan over de Noordpool en vermeldde het record op de Zuidpool ergens in een bijzin onderaan hun website. Na afloop dronken we een biertje en hadden leuke en constructieve discussies.

Hockeystick
Knip is echter sinds jaar en dag ‘een fan’ van de hockeystick-grafiek, ondanks alle kritiek op die grafiek. Ik zou zelfs wil zeggen dat Knip nog steeds fan is van de hockeystick-grafiek door alle kritiek op die grafiek. Wat bedoel ik daar nou weer mee? Welnu, zoals bekend komt de kritiek op de hockeystick uit de sceptische hoek (hoewel McIntyre geen eens een echte klimaatscepticus is) en Knip wil zich gewoon niet associëren met het sceptische kamp. Denk ik. Dit heeft vervolgens weer invloed op hoe hij in de loop der jaren over de hockeystick-affaire heeft bericht.

Pausvorming
Eind 2004 volgde ik een lezing van Knip bij de Vereniging van Onderzoeksjournalisten (VVOJ). Hij waarschuwde daar voor pausvorming in de wetenschap. Zulke wetenschappelijke pausen kunnen een enorme invloed uitoefenen op het peer review proces, aldus Knip destijds. Ik vond het een interessant verhaal omdat ik juist in die tijd met mijn hockeystick-research bezig was en het idee kreeg dat Michael Mann zo’n paus is. Ik sprak Knip na afloop even, ja hij kende het werk van McIntyre en McKitrick, maar ja, dat was niet peer reviewed etc. Knip schreef in oktober 2004 een groot stuk over de hockeystick, waarin hij het werk van Michael Mann ondanks kritiek van Hans von Storch in Science nog verdedigde.

Bij het verschijnen van mijn hockeystick-verhaal in februari 2005 memoreerde ik aan de lezing van Knip in een separaat commentaar, waarin ik opmerkte dat het ironisch was dat juist Knip vrij braaf achter klimaatpaus Mann bleef aanlopen. In NRC van afgelopen zaterdag was te lezen dat climategate daar helemaal niets aan heeft veranderd. In de rubriek Ophef schreef Knip twee stukjes over climategate. Het een ging over de gletsjers in de Himalaya en de aanleiding voor het tweede stukje was het uitgebreide verhaal in Nature van Quirin Schiermeier, dat wij vorige week ook hier bespraken.

Laten we eens kijken wat Knip schreef over climategate en van wat voor ophef er sprake was:

Ruw in de mond
Het blazoen gereinigd? Ook Nature besteedt deze week aandacht aan de CRU-affaire. De CRU is de Climate Research Unit van de University of East Anglia. De CRU kwam eind november in het nieuws toen bleek dat haar emailcorrespondentie van de afgelopen jaren zomaar op internet was gezet.
De leiding van de CRU was tot december in handen van Phil Jones, die naam heeft gemaakt met reconstructies van de gemiddelde temperatuur op aarde zoals die sinds 1860 uit thermometermetingen valt te berekenen. Binnen het IPCC, het VN- orgaan voor klimaatanalyse, heeft Phil Jones veel gezag. Door functie en expertise kreeg hij veel te maken met de Amerikaan Michael Mann, die ook reconstructies van de gemiddelde aardetemperatuur maakt. Maar tot verder terug in de tijd en aan de hand van jaarringen van bomen. Het was in de Middeleeuwen misschien lokaal erg warm, oordeelt Mann, maar gemiddeld over de hele aarde toch niet zo warm als vandaag.
Op Manns reconstructie is door een vasthoudende groep opwarmingsontkenners felle kritiek geleverd.Zij zijn ervan overtuigd dat het in de Middeleeuwen wel degelijk ongekend warm was, de huidige opwarming is dus niet uniek, en de ergernis heeft ze bij de keel gegrepen.
Waar mogelijk worden Mann en Jones beschimpt, gehoond en verdacht gemaakt.

Ontkenners en overdrijvers
Hier wordt de toon gezet door Knip, geheel in lijn met Nature. Als Nature het woord denialist gebruikt, dan NRC toch gewoon opwarmingsontkenners. Ik blijf me verbazen over het gemak waarmee deze term in een topblad als Nature en nu dus in een kwaliteitskrant als NRC gebruikt wordt. En altijd zonder voorbeelden, dus zonder namen. Ik snap waar het probleem vandaan komt want je ontkomt al snel niet aan een lange omschrijving als ’tegenstanders van de theorie van het door de mens versterkte broeikaseffect’, maar als het korter moet volstaat ‘critici’ ook en die term is veel neutraler. Als je volhardt in de term opwarmingsontkenners, dan zou je ook consequent moeten zijn en voor ‘alarmisten’ de term ‘opwarmingsoverdrijvers’ moeten gaan gebruiken.

Knip spreekt van een ‘vasthoudende groep opwarmingsontkenners’ die ervan overtuigd is dat het in de Middeleeuwen warmer was. In werkelijkheid zijn het echter alleen McIntyre en McKitrick geweest die Mann’s hockeystick helemaal hebben ontrafeld. Zoals eerder geschreven is McKitrick openlijk een scepticus (om andere redenen dan alleen de hockeystick overigens), McIntyre beperkt zich tot gedetailleerde inhoudelijke kritiek op voornamelijk proxy studies en verder stoort hij zich aan wetenschappers die hun data niet willen vrijgeven en IPCC-auteurs die zich niet aan hun eigen procedures houden.

McIntyre en McKitrick hebben diverse fouten blootgelegd in de hockeystick-grafiek. Zo zou wetenschap moeten werken. Zij stellen echter nergens dat het in de Middeleeuwen warmer was dan nu. Zij stellen alleen dat Mann, en Jones en andere hockeyteam-spelers ook geen overtuigend bewijs voor het tegenovergestelde hebben en dat de vraag dus open is.

Ik geef geen antwoord
McIntyre en McKitrick hebben Mann op geen enkel moment beschimpt, gehoond of verdacht gemaakt. Knip komt ook wederom niet met bewijs hiervoor en het Nature stuk ook niet. Toch wordt het weer met groot gemak geschreven. Het was Mann die over McIntyre het volgende schreef in een e-mail in 2006 aan o.a. Phil Jones:

I’m saddened to hear that this bozo is bothering you too, in addition to NCAR, NSF, NAS, IPCC and everyone else. Rest assured that I won’t ever respond to McIntyre should he ever contact me, but I will forward you any email he sends related to this. I assume Scott feels the same way…

De truc
Mann en anderen blijven maar klagen dat McIntyre data en soms broncode aanvraagt bij wetenschappers. Maar waarom eigenlijk? Zou dit niet een standaard procedure moeten zijn? Als ze het meteen zouden doen op het moment van publiceren zouden ze van McIntyre geen last meer hebben. Knip gaat verder:

Toen in november de omvangrijke e-mailcorrespondentie tussen Jones en Mann op internet werd gezet – gehackt,gelekt, niemand weet het nog – wreven de opwarmingsontkenners zich in hun handen: nu zou duidelijk worden dat Mann en zijn vriendje Jones de boel bedonderd hadden. En waarachtig dook er een e-mail op waarin Jones melding maakte van een trick, een foefje, dat was toegepast om goed uit te komen.
Nu heeft Nature-redacteur Quirin Schiermeier de emailvracht ook doorgewerkt en vastgesteld: er is veel ‘rude behaviour and verbal faux pas’, ruw gedrag en grofgebektheid, maar er is niets dat de consensus over klimaatverandering aantast.

En deze conclusie – die overigens ook al na een dag de ronde deed – wordt door Knip ook gewoon maar even overgenomen. Heeft Knip zelf de moeite genomen om de emailvracht door te nemen? Klaarblijkelijk niet, want dan mag je hopen dat hij op z’n minst een stuk kritischer zou zijn op de CRU-kliek.

Schiermeier grijpt de gelegenheid aan om uit te leggen dat het IPCC zelf steeds erkend heeft dat er nog belangrijke onzekerheden zijn en de 54 [dit moet 4 zijn] voornaamste onzekerheden zelfs uitdrukkelijk opsomt.
Aan het slot legt Schiermeier uit wat Jones’ foefje was: de jaarringen van veel bomen blijken sinds kort helemaal niet meer als maat voor de temperatuur bruikbaar te zijn. In voorkomende gevallen laat Jones ze daarom gewoon buiten beschouwing.

Lees hier dat de trick echt wel een truc was om de divergentie van de boomringen te verhullen. McIntyre heeft als expert reviewer in de aanloop naar het vierde IPCC-rapport Briffa (die lead author was) er op gewezen dat het misleidend was om zijn reconstructie af te breken in 1960 om zo de divergentie te verhullen. Show it and deal with it, aldus McIntyre. De reactie van het IPCC (wrs. Briffa) was:

Rejected — though note divergence’ issue will be discussed, still considered inappropriate to show recent section of Briffa et al. series.

“de jaarringen van veel bomen blijken sinds kort helemaal niet meer als maat voor de temperatuur bruikbaar te zijn. In voorkomende gevallen laat Jones ze daarom gewoon buiten beschouwing.” schrijft Knip. Vraag, hoe weten we dat er niet eerder periodes zijn geweest waarin boomringen plots (zonder dat we snappen waarom) niet meer bruikbaar zijn als maat voor de temperatuur? Antwoord, dat weten we helemaal niet en dus is de grote vraag of boomringen überhaupt wel geschikt zijn als proxy voor de temperatuur. De climategate e-mails wijzen nu juist uit dat sommige van de CRU-onderzoekers zich hier terdege van bewust zijn maar dat ze doelbewust hun ‘boodschap’ niet willen afzwakken:

A proxy diagram of temperature change is a clear favourite for the Policy Makers summary. But the current diagram with the tree ring only data somewhat contradicts the multiproxy curve and dilutes the message rather significantly.

Dit alles – dat the trick een vorm van misleiding is – wil Knip dus niet inzien. Climategate hoort thuis in de rubriek Ophef. Het is alleen bizar dat ondanks alle bewijzen die nu op straat liggen, Mann, Jones en anderen nog steeds de hand boven het hoofd wordt gehouden. Sterker nog, dat Mann en Jones als slachtoffers worden neergezet. Dat is de wereld op zijn kop. Ik had meer van Knip verwacht.