Henk Tennekes zegt KNAW adieu – is hele wetenschap ziek?

Van Henk Tennekes, voormalig onderzoeksdirecteur van het KNMI en misschien wel het grootste meteorologische talent dat Nederland ooit heeft voortgebracht – ontving ik onderstaand artikel van Karel Knip dat gisteren in de NRC wetenschapsbijlage heeft gestaan.  Waar gaat het om? Tennekes, die bij het KNMI is weggepest om zijn sceptische houding en werd opgevolgd door de middelmatige wetenschapper Fons Baede die de IPCC-lijn tot dogma verhief, heeft zijn lidmaatschap van de Koninklijke Nederlandse Academie van Wetenschappen (KNAW) opgezegd. Zijn kritiek op de organisatie van de wetenschap gaat veel verder dan alleen klimaatscepticisme.

“Het is genoeg geweest. Vaarwel.” Met deze woorden besluit Henk Tennekes zijn laatste brief aan het algemeen bestuur van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen. Op 23 januari heeft hij zijn lidmaatschap opgezegd. Een unieke gebeurtenis in het bestaan van de Akademie die zijn leden min of meer via coöptatie binnenhaalt en per Koninklijk Besluit laat benoemen. Normaal gesproken verliest een akademielid zijn lidmaatschap alleen als hij dood gaat. Tennekes leeft nog.

Tennekes was lange tijd directeur onderzoek van het KNMI en doceerde als hoogleraar aan Pennsylvania State University en aan de Vrije Universiteit in Amsterdam.
In 1982 trad hij toe tot de KNAW. En nu stap hij weer naar buiten. ‘There is light out there’ is de slotzin van het essay ‘Hermetic Jargon’ dat hij als afscheidsbericht een wijdere verspreiding geeft.

Waarom weg? Broeikaswoede? Tennekes heeft regelmatig geageerd tegen de paniekzaaierij rond het broeikaseffect en tegen de hoogmoed van de klimatologen die zo precies weten wat er gebeuren gaat.

Maar nee, Tennekes verzet zich met het laatste middel tegen de omstandigheid dat de KNAW tegelijkertijd een onafhankelijk adviesorgaan is en optreedt als onderzoeksorganisatie die de belangen behartigt van allerlei instituten, namelijk de eigen akademie-instituten. “Die belangenverstrengeling maakt de adviesfunctie van de KNAW vleugellam.” Uit de laatste strategische agenda van de KNAW blijkt dat geen verandering is te verwachten.

Is dat alles? ‘Hermetic Jargon’ wekt een andere indruk. Tennekes zet zich daarin af tegen de ontoegankelijkheid van de moderne wetenschapsbeoefening met haar gewoonte de prestaties alleen in eigen kring te laten beoordelen. En hij ergert zich aan de geaccepteerde dominantie van de natuurkunde binnen de natuurwetenschappen. Hij wil meer debat tussen de verschillende disciplines, maar ontdekte dat de muren tussen die discipines niet te slechten vielen. Dan maar weg.

Robbert Dijkgraaf, president van de KNAW, laat desgevraagd weten dat de Akademie het vertrek betreurt maar respecteert.

Als je dit leest dringt de vraag zich op: “is de hele wetenschap dan verziekt?” Wie kunnen we nog vertrouwen? Wie kunnen we in vredesnaam nog wel het uiteindelijk onvermijdelijke Nederlands onderzoek naar climategate laten leiden? Rypke heeft al laten zien dat het Planbureau voor de Leefomgeving een zeer slechte keus is (artikel). Ik heb in een ander artikel (link) samen met curvedwater laten zien hoe belachelijk Kees Vendriks (Groenlinks) suggestie is om Winsemius, Voorhoeve en Nijpels het onderzoek te laten doen.

Is de KNAW dan nog kandidaat? Natuurlijk maakt Tennekes met dit soort stappen zich een beetje tot een soort Bobby Fisher binnen de Nederlandse wetenschap, maar dan wel een die het – altijd betrekkelijke – gelijk aan zijn zijde heeft.  Zijn kritiek op de KNAW snijdt hout! Met Robbert Dijkgraaf aan het roer kan het al niet veel wezen. Hij heeft een achtergrond in de snarentheorie binnen de natuurkunde, en dat is binnen die wetenschap inmiddels ontmaskerd als evenveel religieuze humbug (zie boek Lee Smolin en artikel) als AGW binnen de klimaatwetenschap. Dijkgraafs recente brief aan Obama laat hem ook zien als iemand die op een hele subtiele manier de schijn van zuivere wetenschap en politiek activisme vermengt.

Wie dan wel?
Ten eerste moeten we hopen dat dinsdag als gestemd wordt over de moties uit het glaciergate-debat (zie artikel met volledige transcriptie) niet alleen de motie van Diederik Samsom (PvdA) het haalt (onderzoek door Planbureau voor de Leefomgeving) maar ook die van Helma Neppérus (VVD). Zij “verzoekt de regering om de definitieve besluitvorming over die investeringen die gebaseerd is op IPPC-informatie aan te houden in afwachting van een audit naar de deugdelijkheid van de IPPC-conclusies”. Ze laat dus in het midden wie die audit moet gaan doen. Het is wel duidelijk dat alleen van een panel van zorgvuldig volgens bepaalde zuivere criteria geselecteerde auditors iets te verwachten valt. Het klimaat-industriële complex is zo veelomvattend dat heel veel mensen en organisaties afvallen.

Hieronder mijn lijstje met een niet verrassende lijstaanvoerder:

Climategate audit dreamteam

1. Prof. Dr. Ing. Henk Tennekes!
2. Prof. Dr. Richard S. Tol (Wikipedia)
3. Marcel Crok
4. Huib van Heel (Nader bezien)
5. Arthur Rörsch
6. Helma Neppérus
7. Diederik – mea culpa – Samsom
8. Willibrord Davids (Irak-rapport)
9. Johann Grünbauer (initiator vertaling Blauwe planeet in groene kluisters van Vaclav Klaus)
10. Bas van Geel
11. Kees van der Staaij (SGP)

In een onderzoek door dit elftal zou ik zeer veel vertrouwen hebben. Vraagje aan Kees Vendrik: ben je akkoord? Het is te vrezen dat een dergelijke fraaie club mensen pas over 5 jaar de zaak zal uitzoeken. Net als met het Irak-rapport. Ondertussen spelen we op deze website graag de rol van echte kritisch geest richting het magnifieke politieke klimaatschaakspel dat zich nu voor onze ogen voltrekt.