ParoolberichtHieronder de aangeleverde versie van mijn artikel vandaag in Het Parool. Morgen bespreek ik fout citaat 2, waarbij de auteurs de suggestie wekken dat tot 80 procent van het Caribische koraal al verdwenen zou zijn door Global Warming.

Ook het IPCC-hoofdstuk waaraan Rik Leemans van de Universiteit Wageningen als lead author meeschrijft, put veelvuldig uit actiedocumenten van Wereldnatuurfonds en Greenpeace. Daarnaast citeren de IPCC-auteurs de wetenschappelijke literatuur over bijvoorbeeld de invloed van CO2 op koraal foutief, met conclusies die tegengesteld zijn aan wat de auteurs van de oorspronkelijke bron schrijven.

Dat blijkt uit een analyse hoofdstuk 4 van werkgroep 2 van VN-klimaatpanel IPCC. Dit hoofdstuk behandelt de klimaatimpact op ecosystemen. In een opvallende box 4.4 ‘Coral Reefs: endangered by Climate Change’ wordt in duistere tinten de toekomst geschetst van koraalriffen. Deze zouden grotendeels afsterven door opwarming, en de stijgende CO2-concentraties zouden de koraalgroei tegengaan. Maar deze claim blijkt opgeblazen en de literatuur blijkt foutief geciteerd. Bovendien leunen de auteurs van het hoofdstuk op actiedocumenten van Greenpeace en het Wereldnatuurfonds.

Waar komt de 60 procent vandaan?
De box stelt bijvoorbeeld:

‘Doubling CO2 will reduce calcification (aanmaak van kalk) in aragonitic corals by 20%-60% (Kleypas et al., 1999; Kleypas and Langdon, 2002; Reynaud et al., 2003; Raven et al., 2005).’

De theorie is namelijk als volgt. De zee met haar huidige zuurgraad (pH) tussen de 7,9 en 8,2 is oververzadigd met kalk. Oververzadiging betekent dat er zoveel kalk in water zit dat het niet meer oplost en neerslaat. In theorie zou meer koolzuur in de oceaan komen. Dat koolzuur doet het kalkgehalte dalen, waardoor koraal minder kalk beschikbaar zou hebben voor groei.

  • in de krant staat dat het kalk op de bodem neerslaat en dan beschikbaar is, maar dat is niet noodzakelijk zo, de carbonaat is in suspensie bij oververzadiging. Maar blijkbaar begreep de eindredacteur mijn onduidelijke uitleg niet in zijn taak het Rypkiaans te vertalen naar normale mensen. Bij het nalezen van de eindredactieversie heb ik het gemist.

    • De IPCC-claim verwijst naar de volgende publicaties, waaruit dus 20 tot 60 procent minder calcificatie door koraal zou optreden. Maar klopt dat wel? De aangehaalde publicatie van Kleypas et al in Science geeft bij verhoging van CO2 18 tot 35 procent minder kalkaanmaak. De Kleypas en Langdon et al paper noemt ook nergens de 60 procent. Raven et al verwijst naar een document dat de mogelijke gevolgen van oceaanverzuring bij politici wil aankaarten (niet peer-reviewed). Het noemt ook nergens de 60 procent.

    Meer CO2, niets mis mee
    De 60 procent moet dus bij Reynaud et al vandaan komen. Maar Stephanie Reynaud zelf constateert in haar paper in Global Change Biology in 2003 het tegengestelde. Zij deed experimenten, waarbij zij koraal blootstelde aan verzuring door de CO2 concentratie te verdubbelen ten opzichte van nu. Ook verhoogde zij de temperatuur. Ter controle deed zij experimenten waar zij óf de temperatuur verhoogde óf de CO2-concentratie. Dit was haar conclusie.‘Calcificatie verminderde met 50 procent wanneer temperatuur en de CO2-concentratie beide tegelijk werden verhoogd. Calcificatie onder normale temperatuur veranderde niet in reactie op een verhoging van de CO2-concentratie. Dit is in tegenspraak met eerdere gepubliceerde studies.’

    Dus de claim dat verdubbeling van CO2 de kalkaanmaak van koraal tot 60 procent vermindert kan niet
    verwijzen naar Reynaud . Sterker, Reynaud toont aan dat koraal vooral temperatuurgevoelig is, maar niet reageert op een verdubbeling van CO2. Die waarneming stemt overeen met veldstudies op het Australische Great Barrier Reef, die wel een relatie vinden tussen temperatuur en koraalgroei maar niet tussen de gestegen CO2-concentratie en koraalgroei. Deze studie van Lough en Barnes uit 2000 nuanceert de conclusies van het IPCC, maar staat nergens in het hoofdstuk geciteerd.

    De voor Greenpeace werkzame bioloog Ove Hoegh Guldberg wordt in box 4.4 wel 8 maal geciteerd. Ook citeren de auteurs, waaronder Rik Leemans, in de rest van het hoofdstuk tientallen malen werk van Greenpeace en het Wereldnatuurfonds. Het Wereldnatuurfonds is ook expert-reviewer van dit hoofdstuk in de persoon van Lara Hansen. Leemans wil desgevraagd echter niet inhoudelijk reageren op de vraag of dit de geloofwaardigheid van hun werk aantast. “Dit raakt kant nog wal.”

  • Aanstaande donderdag heb ik een gesprek met Leemans in Wageningen waarbij we samen de citaties nalopen. Nauwkeurig werken en helder communiceren met redacties is een gebied waarop ook ik nog iedere dag bijleer, zoals ook hierboven blijkt. Toch verwacht je niet dat een invloedrijk document als het IPCC-rapport op deze wijze omgaat met de conclusies van geciteerde literatuur.

    • Gerelateerd: