Afgelopen maand verscheen een publicatie in Geophysical Research Letters over de – volgens de auteurs – eerste grootschalige metingen aan oceaanverzuring in de echte oceaan. De  publicatie ging vergezeld van een alarmerend persbericht met als strekking dat de oceaan sneller zuur wordt. Deze studie meldt dát onderzoekers een lagere pH maten in hun tocht van Alaska naar Hawaii in 2006 dan bij eerdere metingen in 1991. De grafiek is hier te zien.

pH-verschil van -0,0017
Je kunt afdingen op de meetmethode, waarbij de onnauwkeurigheidsfactor enkele malen groter is dan het jaarlijkse pH-verschil van -0,0017. Bedenk ook dat in een oceaan de pH schommelt tussen 8,2 en 7,5. Net zoals de term broeikasgassen eigenlijk onhandig is gekozen, roept ook de term “oceaanverzuring” een vertekend beeld op. Juister zou zijn minder-basisch-worden-van-de-oceaan.

Je kunt ook tegen de studie inbrengen dat de afbraak van organisch materiaal voor de helft van de pH-daling zorgt. En dat fotosynthese door algen en plankton elke middag opnieuw zeer snel CO2 aan zeewater onttrekt waardoor de pH lokaal stijgt tot wel 10 aan toe. Je kunt ook serieus afvragen of je een statistisch significante trend kunt afleiden uit 1 meting in 2 jaargangen zo dicht op elkaar. Maar voorlopig moeten we het met deze stand van wetenschap even doen.

De hier beschreven alarmistische publicatie sneeuwde in de wereldpers onder door alle berichtgeving over Himalayagate, Climategate enzovoorts. Dat is eigenlijk een unicum want voorheen was het eerder usance dat sceptische studies in de media werden verzwegen ten faveure van elk alarmistisch geluid. Toch gaan we de komende jaren nog veel horen van oceaanverzuring. Aan bezoekers de vraag: is het ‘the next new scare‘ zoals merendeels rechtse denktanks stellen, of hebben we hier nu eens een echt probleem te pakken en hebben de campagneorganisaties een punt?

Schoonheid
De basistheorie van oceaanverzuring is van eenzelfde simplistische schoonheid als de CO2-gedreven opwarmingstheorie: CO2 is een broeikasgas, dus kan meer CO2 in potentie leiden tot meer opwarming. Geen speld tussen te krijgen. En zo kan ook meer CO2 in water leiden tot een lagere pH, zeker omdat 30 procent van onze CO2-uitstoot oplost in de oceanen.

Bedreigd
Dus wat gaat er dan gebeuren met de kalkskeletten van koraal, schelpdieren, als de pH evenredig daalt met de toenemende CO2 in de atmosfeer. Want zuur reageert met kalk, en dus leidt meer zuur tot minder kalk in de oceaan. De wereld is zo simpel. Campagneorganisaties houden alvast hun hart vast en het NIOZ onderzoekt het fenomeen voor het Europese Epoca-project.

Werkgroep 2 van het IPCC loopt in 2007 alvast op de muziek vooruit, door te suggereren dat nu al in de echte zee rampzalige gevolgen van verzuring waren aangetoond, al ontbraken daarvoor de experimenten. Kijk maar mee

Scaled-up effects of direct atmospheric CO2 enrichment on plant and ecosystem biomass accumulation (CO2-fertilisation) are largely responsible for the projected continued enhancement of NPP in current global models (Leemans et al., 2002). By contrast, impacts in oceans, especially through acidification, have been largely negative (see Section 4.4.9).

Het Engelse ‘have been’betekent dat het al gebeurt is. Werkgroep 2-bijdragen bij het IPCC lijken wel vaker op het zo wetenschappelijk mogelijk inkleden van eventuele mogelijkheden. De door het IPCC geclaimde gevolgen van oceaanverzuring zijn op deze regel geen uitzondering.

Raven
Bewijs hangt nu vooral aan modelstudies die een evenredige relatie geven tussen de CO2 concentratie in de atmosfeer en de oceaan: waarbij de oceaan wordt versimpeld tot een egale bak water gevuld met de huidige stand van kennis en een dosis giswerk.

Lees het rapport van Raven et al uit 2005, en je krijgt een goede indruk hoe de alarmistische modelleerjongens en meisjes het fenomeen bij politici en collega’s uitlegt, en de gevolgen voor het leven in zee. Het IPCC citeert dit beleidsdocument 14 maal, dus naar de toonzetting valt te raden.

Natuurlijk kan een plotselinge verzuring, en dus sterke verlaging van het kalkgehalte in zee een sterke impact hebben op zeeleven. Al bepaalt uiteindelijk de echte oceaan met al haar feedbacks door stroming, zouten, biosfeer wat er echt gebeurt met de pH. De discussie lijkt hier opnieuw op de opwarmingstheorie, waar feedbacks en nog onbekende verschijnselen het klimaat bepalen en CO2 maar één van de vele factoren is die temperatuur beïnvloedt. Uit experimenten blijkt dat koraal bij CO2-verdubbeling ongedeerd blijft, al citeren de IPCC-auteurs deze studie juist om hun eigen bewering te staven: dat tot 60 procent van de groei verloren zou gaan. Over dit (doelbewust?) foutief citeren berichtten we al in Het Parool en dit blog.

Verzuurde wetenschap
In de wereld van verzurende oceaanwetenschappers circuleert nu de pH-daling van 0,1. Die is mondiaal niet gemeten, maar afgeleid uit het verschil in koolstofdioxide-gehalte in de atmosfeer nu (385 ppm) en de geschatte waarde van voor de Industriële Revolutie (280 ppm). De projectie is deels geijkt met lokale metingen zoals in de Noordzee. Voor toekomstprojecties rekent men telkens met de aanname dat deze waarde van 0,1 (bij toename van 30 procent CO2)klopt, zodat bij 800 ppm een daling van 0,3 volgt. Zuivere wetenschap?