Peer-2-peer review: bosbouwer over boomringen

Op 14 januari schreef Marcel Crok het artikel “Peer review is dood, leven peer-2-peer review“. Daarmee zette hij voor Nederland een nieuw fenomeen op de kaart. Als alles zich voorspoedig ontwikkelt zullen Climategate.nl en mogelijke spin-offs peer-2-peer review in Nederland gaan faciliteren. Waarbij ik aanteken dat Marcel’s titel suggestief was en dat dit nieuwe (oude wijn in nieuwe vaten) fenomeen niet bedoeld is ter vervanging van peer review, maar als waakhond wanneer peer review in een bepaald onderzoeksveld is verworden tot pal review.

Voor ik mijn onderzoek naar peer-2-peer review en post-normale wetenschap begin, roep ik een voorbeeld van peer-2-peer review in herinnering op de website die deze controlerende vijfde macht (de vierde macht is de traditionele journalistiek) internationaal belichaamt: Wattsupwiththat.com.

Caleb
We gaan terug naar 27 september 2009: Steven McIntyre blaast het kaartenhuis van de Yamal boomringen om. Zijn website raakt overbelast. Wattsupwiththat.com neemt het artikel over (link). Goed voor 164 reacties. Op 1 oktober reageert ene Caleb. Hij opent zijn hieronder integraal weergegeven analyse alsvolgt:

I’ve worked outside since I was a small boy in the 1950’s, and have cut down hundreds of trees. I always check out the rings, for every tree has its own story….

Lumineus en broodnodig inzicht
Anthony Watts is zo geboeid door de kwaliteit van de reactie van deze Phd-loze bosbouwer (locatie originele reactie), dat hij besluit er een apart bericht aan te wijden. Hij geeft het artikel de toepasselijke titel mee: A hands on view of tree growth and tree rings. En dat is het! Een bericht van een man die op basis van bloed, zweet en tranen meer weet van bomen en boomringen dan een wetenschapper ooit zal weten. Een visie die in een gezonde wetenschapsbeoefening weinig zou toevoegen en daar hoogstens waarde als anekdote zou hebben. Maar voor volgers van de zwaar uit balans geraakte klimaatwetenschap is zijn optiek ineens een lumineus en broodnodig extern inzicht.

Anthony Watts introduceert Caleb als volgt:

One of the great things about WUWT is that people from all walks of life frequent here. We have PhD’s right down to Average Joe that read and post comments here. Everyone has something to contribute.

A general truism that I’ve noticed through life is that the people that actually work “hands on” with the things they study often know far more about them than the people that study them from afar.

Laat dit de aftrap zijn voor mijn onderzoekje naar peer-2-peer review en post-normale wetenschap, dat ik mede uitvoer in de hoop dat de reacties en gastblogs op deze website zich verder in deze richting gaan bewegen. Hieronder als eerbetoon integraal de tekst van de reactie van Caleb:

Guest comment by Caleb Shaw:

I’ve worked outside since I was a small boy in the 1950’s, and have cut down hundreds of trees. I always check out the rings, for every tree has its own story.

I’ve seen some rather neat tricks pulled off by trees, especially concerning how far they can reach with their roots to find fertilizer or moisture. For example, sugar maple roots will reach, in some cases, well over a hundred feet, and grow a swift net of roots in the peat moss surrounding a lady’s azalea’s root ball, so that the azalea withers, for the maple steals all its water.

I’ve also seen tired old maples perk right up, when a pile of manure is heaped out in a pasture a hundred feet away, and later have seen the tree’s rings, when it was cut down, show its growth surged while that manure was available.

After fifty years you learn a thing or two, even if you don’t take any science classes or major in climatology, and I’ve had a hunch many of the tree-ring theories were bunkum, right from the start.

The bristlecone records seemed a lousy proxy, because at the altitude where they grow it is below freezing nearly every night, and daytime temperatures are only above freezing for something like 10% of the year. They live on the borderline of existence, for trees, because trees go dormant when water freezes. (As soon as it drops below freezing the sap stops dripping into the sugar maple buckets.) Therefore the bristlecone pines were dormant 90% of all days and 99% of all nights, in a sense failing to collect temperature data all that time, yet they were supposedly a very important proxy for the entire planet. To that I just muttered “bunkum.”

But there were other trees in other places. I was skeptical about the data, but until I saw so much was based on a single tree, YAD061, I couldn’t be sure I could just say “bunkum.”

YAD061 looks very much like a tree that grew up in the shade of its elders, and therefore grew slowly, until age or ice-storms or insects removed the elders and the shade. Then, with sunshine and the rotting remains of its elders to feed it, the tree could take off.

I have seen growth patterns much like YAD061 in the rings of many stumps in New Hampshire, and not once have I thought it showed a sign of global warming, or of increased levels of CO2 in the air. Rather the cause is far more simple: A childhood in the under-story, followed by a tree’s “day in the sun.”

Dr. Briffa should spend less time gazing at computer screens, and actually get out and associate with trees more. At the very least, it might be good for his health.