Karel Knip en de e-mails van CRU en Goldman Sachs

Karel Knip, chef wetenschap van het NRC handelsblad, heeft fans. En sinds 2002 een eredoctoraat van de VU in Amsterdam. Als je de commentaren bij dit eredoctoraal leest (zie Volkskrant en weten.nl) dan werd de verdienste van een wetenschapsjournalist vooral gezien in het intelligent uitleggen of “verkopen” van het belang van/de resultaten van de wetenschap aan het brede publiek. Kritisch tweeweg verkeer, zoals gebruikelijk geworden met de opkomst van de blogs, is in de oude opvatting van wetenschapsjournalistiek niet aan de orde.

In dit licht is het interessant te kijken naar de visie van Karel Knip zelf op de blogs en ook op het Climategate-schandaal dat zonder de “onderstroom” van de blogosfeer nooit in de bovenstroom van de traditionele media was gekomen (zie artikel). Ik ben geboeid door Knips uitspraken tijdens de hoorzitting van de vaste kamercommissie VROM op 19 april jl.. Het e-mail schandaal rondom de bestuurspraktijken van Goldman Sachs maken Knips uitspraken over de omgang met de vertrouwelijk geschreven, maar gehackte CRU e-mails actueel. Knips eigen krant schrijft onverbloemd over deze privé e-mails die een blik gunnen op de mentaliteit van deze financiële topmensen (link).

Maakt het werkelijk verschil dat de Goldman Sachs e-mails openbaar gemaakt op basis van de wet openbaarheid van bestuur, terwijl de CRU e-mails werden gehackt en rondgestuurd met als bijschrift de waarschuwing:

We feel that climate science is, in the current situation, too important to be kept under wraps. We hereby release a random selection of correspondence, code, and documents. Hopefully it will give some insight into the science and the people behind it.

Wat zei Karel Knip tijdens de hoorzitting over de hack:

Mijn derde punt is Climategate. Ik zit zelf in die e-mails. Ik heb gekeken of dat klopt. Ik heb me destijds gewend tot Phil Jones en Hans von Storch. Ik vind het grootste schandaal — en daar blijkt geen aandacht voor te zijn — dat iemand het lef heeft om dat zomaar op internet te zetten en daarna kritiek te leveren op de zeer persoonlijke toon van die e-mails. Als mijn e-mails zomaar op internet zouden komen, zou ik precies dezelfde moeite daarmee hebben. Ik laat mij ook in ronde termen uit over mensen die ik niet mag. Maar dat doe ik aan mensen in vertrouwde omgeving. Laat ik het recht voor zijn raap zeggen: Phil Jones is een arrogante man. Zo heb ik hem leren kennen. Maar hij is wel iemand die ontzettend nauwkeurig werkt en feiten van fictie gescheiden weet te houden. En het is iemand die je zeer correct te woord staat als je om informatie vraagt. Ik heb niet de moeite genomen om duizenden e-mails door te kijken. Ik heb er hier en daar wat uitgehaald. Ik heb gezien wat de sceptici daar als hun sterkste munitie uit hebben gehaald en ik vond het niet noemenswaardig.

Ten aanzien van “niet noemenswaardig” verwijs ik naar het verontwaardigde artikel op The Reference Frame in reactie op Robbert Dijkgraafs uitspraak dat er geen verband is tussen de e-mails en de geloofwaardigheid van het IPCC (link). Ten aanzien van het “ontzettend nauwkeurig werken” geef ik deze quote van Phil Jones zelf:

Professor Jones told the BBC yesterday there was truth in the observations of colleagues that he lacked organisational skills, that his office was swamped with piles of paper and that his record keeping is ‘not as good as it should be’.  Bron: dailymail.co.uk

En dan is er altijd nog het bestandje HARRY_READ_ME.txt dat door de ogen van programmeur Harry een schrikbarend beeld geeft van de status van de computercode van Jones’ instituut (zie artikel). Wat zou het motief kunnen zijn waarom Karel Knip Phil Jones zo de hand boven het hoofd houdt? Hij heeft gelijk dat het in een analyse van de e-mails nooit mag gaan over de subjectieve elementen. Niemand is gebaat bij verontwaardiging over een belediging. Maar als er feitelijke zaken worden genoemd of procedures dan is dat toch hoogst relevant. Knip noemt dat hij zelf in de CRU e-mails voorkomt. Welgeteld 1 keer (link).

In die mailwisseling tussen Karel Knip en Phil Jones, waarin Knip opheldering vraagt over een paper van Hans von Storch dat indruist tegen een paper van Michael Mann, staat ook een e-mail van Phil Jones aan Michael Mann. En daarin staat nu precies nu juist zo’n “procedure” die niet beledigend is voor wie dan ook, maar gewoon ontzettend relevant voor het klimaatdebat:

From: Phil Jones <p.jones@xxxxxxxxx.xxx>
To: mann@xxxxxxxxx.xxx
Subject: Re: comment Von Storch?
Date: Thu Oct 14 16:29:31 2004

Mike,
FYI.
I met this guy [Karel Knip; HS] in Utrecht last week at Albert Klein Tank’s PhD ceremony. It appears from many media reports that people really believe that their run is an ALTERNATE to yours – based on no proxy data. Even Hans has sent an email around to this effect, but he obviously isn’t making it as clear as I’ve just done to this Dutch journalist. I think he might be being clear with fellow scientists and economical with the truth with journalists, i.e. not directing them down the correct path when he sees them going down the wrong one.

I should see Ray next week in Seattle at a DoE meeting.

Cheers
Phil

Is dit hoe wetenschapsjournalistiek zou moeten werken? Dat de journalist zich met selectieve spaarzame informatie laat leiden door leiders van instituten om een door de wetenschap gewenst juist pad te bewandelen? Terwijl Knip in aanzet de juiste vraag stelde aan Phil Jones. Hij was op basis van Van Storchs paper oprecht gaan twijfelen aan de hockey stick. De argumenten die Phil Jones gebruikt om Knip op het juiste pad te houden zijn verbluffend:

Dear Karel,

I have only got back from a meeting this morning. I see you have also had a long reply from Mike Mann about the von Storch paper.

Basically the von Storch et al paper is a discussion of the methodology used in the Mann, Bradley Hughes papers from 1998, 1999. It doesn’t contain any new nor any observed proxy

data. It is entirely a model study. Therefore, it cannot produce a record for the last millennium, it cannot claim that the Medieval Warm Period was warmer than today, nor that the Little Ice Age may have been colder than MBH says.

It is really alarming that many media people (including yourself) have been taken in. What the von Storch et al paper is about is a climate model run – just one simulation. All it uses is an estimate of past variations in solar forcing and volcanic eruptions and more recently anthropogenic changes in greenhouse gases and sulphate aerosols.

As I said the paper in a methodological critique of MBH, nothing more than that. It IS NOT an alternative to MBH. It also not based on ANY paleoclimatic data. If you believe it, you are putting everything on the model being correct and that their best guess at the past history of forcing as being correct.

Regards
Phil

Media gefopt
Wat is het mooie aan dit antwoord van Phil Jones aan Karel Knip? Phil Jones omzeilt Knips kritische vraag naar aanleiding van de methodologische analyse van Von Storch en komt “economisch met de waarheid” met een reeks oppervlakkige argumenten tegen de studie. Die is puur gebaseerd op een modelrun over de laatste 1000 jaar op basis van forcings. Als je dezelfde argumenten toepast op het hele op de toekomst gerichte IPCC-verhaal, dan zou Phil Jones eerlijkheidshalve ook moeten zeggen: “Geloof het IPCC niet! Het zijn maar modelruns op basis van forcings. Op basis van die studies kun je geen harde claims maken. Veel mediamensen zijn hiermee gefopt.”

Je vraagt je echt af hoe het komt dat wetenschapsjournalisten vaak zo gullible zijn naar de wetenschappers toe. Zou de reden kunnen zijn dat de wetenschapsjournalist er baat bij heeft als de wetenschap onaantastbaar en ongenaakbaar blijft, zodat de eigen rol de magie heeft en houdt van het eenrichtingsverkeer tussen de god Apollo en de priesteres Pythia? Dat Karel Knip ambivalent is over burgerparticipatie in de wetenschap blijkt evident uit zijn woorden voorafgaand aan bovenstaande quote over de zo onfatsoenlijk gehackte e-mails:

Voorzitter. We hebben in Nederland veel voorbeelden gezien van wetenschap onder politieke druk. Deze blijven komen. Het beste voorbeeld van iets wat nationaal gezien erg lijkt op het internationale broeikasdebat is natuurlijk onze brede maatschappelijke discussie over kernenergie geweest in de nadagen van Harrisburg, in 1978. We moesten gaan kiezen voor kolen of kernenergie. Dat is een heel zwaar debat geworden, een schitterend voorbeeld van een manier waarop je ook een broeikasdebat zou kunnen organiseren, of van hoe je het per se niet moet doen. Die brede maatschappelijke discussie was immers een drama. Ik heb die van nabij meegemaakt. Ik ben naar een aantal inspraakavonden geweest — dat woord raakte destijds in de mode — waar Jan en alleman de vreemdste dingen over kernenergie riep. Tot wetenschappelijke conclusies komen onder politieke druk of onder maatschappelijke druk is iets heel bekends. Dat is helemaal niets vreemds. Het gebeurt nu internationaal, het is goed gestructureerd, maar het staat bij uitstek onder zware druk van de bloggers.

Nu zal Knip heus wel gelijk hebben ten aanzien van het niveau van het maatschappelijk debat over kernenergie. En heus kun je in de blogosfeer legio artikelen en reacties vinden die dat niveau niet overstijgen. Maar gooi je dan niet het kind met het badwater weg? Is Karel Knip van een generatie en een leeftijd (1946) dat hij niet ziet dat het internet en de blogosfeer het debat en de wetenschapsjournalistiek juist op een unieke manier verrijken, waarbij ik vooral doel op de bekroonde Amerikaanse wetenschapsblogs WUWT en ClimateAudit.org en wat mij betreft ook RealClimate.org? Nee, de leeftijd kan het niet zijn. Kijk naar Jerome Ravetz van jaargang 1929 die de blogosfeer op kentheoretische gronden enthousiast omarmt (zie pdf).

Wat moeten we met de volgende woorden van Karel Knip (de drie passages sprak hij achtereenvolgens uit – zie gehele transcript):

De journalisten zijn verdeeld zoals zij dat altijd waren, maar het wordt uitermate onvriendelijk gespeeld op dit moment. De bloggers zijn eraan gewend op de man te spelen, ad hominem-argumenten te gebruiken en mensen eindeloos te achtervolgen met uitspraken die zij vroeger hebben gedaan. Wat ze doen, is verwarring zaaien, de sfeer bederven, op de man spelen en ruzie zoeken. Dit kent zijn weerga niet. Ik heb in de krant ook geschreven: hier moet eens een eind aan komen, voordat er ongelukken gebeuren. De sfeer wordt zo bedorven dat zelfs ik de neiging krijg om iemand persoonlijk te lijf te gaan. Zo is de sfeer geworden. Dat is totaal nieuw in de journalistiek. Vroeger werd het op een hoffelijker manier afgehandeld in de journalistiek. Dat zie je op dit moment niet meer.

Oprakelen en ontzenuwen
Ik kan dit op geen enkele wijze plaatsen. Ik ken geen enkel klimaatblog dat op dit moment aan deze kwalificaties zou voldoen. Geenstijl.nl komt misschien in de richting, maar heeft hierbij juist een consistente journalistieke stijl ontwikkeld die inmiddels door vriend en vijand wordt gewaardeerd. Dit weblog is nog enigszins zoekende naar een juiste toonzetting, waarbij ik Knips “hoffelijk” ter harte neem. Dat lijkt me een goede standaard.  Het lijkt me echter niet de taak van de journalistiek om zaken “hoffelijk af te handelen” in lijn met de bedenkelijke e-mailwisseling tussen Knip en Phil Jones. Het lijkt me juist zaak dat de journalistiek zaken op een hoffelijke manier oprakelt en ontzenuwt! De wetenschapsjournalistiek kan en mag hier geen uitzondering zijn.