[silverlight: http://embed.player.omroep.nl/sle/ugslplayer.xap, 440, 330, version=sl.1.7.15#episodeID=10964294#playlistEnabled=yes]Na een spannend verkiezingsdebat, waarin met geen woord werd gerept over de klimaatcrisis die volgens de VVD, de PvdA en het CDA nog steeds een ernstige dreiging vormen voor het voortbestaan van onze civilisatie, kom ik er eindelijk toe een blogje af te ronden over de VPRO-uitzending van de reis van de Beagle van vorige week. Dit mede omdat een goede vriend laatst in een discussie over klimaat kwam met: “OK het zal best dat al die eerdere milieucrisis hypes waren, en dat klimaatverandering dat ook is, maar nu zijn er midden op de oceaan grote eilanden van plastic en dat kan toch echt niet door de beugel!”

Piepklein
Heb je bovenstaande uitzending gemist, kijk er dan nog eens naar. Hier zie je namelijk hoe wetenschap en milieuactivisme ook bij een ander kersvers gehyped milieuprobleem hand in hand gaan. Wetenschappers gaan op de foto liggend op een eiland van plastic flessen, daarmee willens en wetens het publiek, de media en de politiek op het verkeerde been zettend. De werkelijkheid is dat er relatief piepkleine stukjes oceaan zijn waar zich piepkleine plastic deeltjes verzamelen die je met een sleepnet kunt verzamelen. Zie ook dit artikel in Science News.

De aflevering begint ermee te zeggen dat de afbraakperiode van conventioneel plastic 450 jaar bedraagt. Dat is dus mooi! Het breekt dus toch af! Natuurlijk is er alles te zeggen voor veel sneller afbreekbare bioplastics, maar als humanist moet je je toch afvragen welk probleem je eerder wilt tackelen: malaria of plastic soep. De plastic soep komt tenminste niet voor op Bjørn Lomborgs lijst van meest urgente problemen.

Ieders recht
Laten we het positief houden en aangeven dat het ieders recht is PR en marketing te bedrijven in het kader van de fondsenwerving. Dus ook aan wetenschappers die ervan houden om over de oceanen te varen. En laten we zeggen dat er op zich niets op tegen is als er innovatie en enige elegante regulering komt op het gebied van plastics. Maar laten we hopen dat het publiek, de media en de politiek voortaan kritischer naar dit soort zaken kijken, door:

  1. Niet botweg uit te gaan van het voorzorgsbeginsel, maar te eisen van de wetenschap en de actievoerders dat zij hard bewijs leveren dat er een crisis op handen is;
  2. Dat de wetenschap in detail aangeeft welke risico’s er voor welke organismen zijn, daarbij ruimte latend voor de mogelijkheid dat sommige menselijke afvalstromen niet ernstiger of storender zijn dan de ophoping van kalk in een koraalrif  en ruimte latend voor de bewezen ultrasnelle evolutie die in staat is om al gauw bacteriën te vormen die raad weten met onze menselijke hapjes (zie artikel);
  3. Dat de wetenschap de politiek moet uitleggen welke urgentie er is dit probleem nu te tackelen. Waarom kan het niet nog 100 jaar wachten tot we mondiaal wat gunstiger zitten in de Kuznets curve?
  4. Dat we welwillender naar mens en economie moeten zijn ten opzichte van de ook niet altijd even “schone” natuur. We hadden onlangs ook kunnen protesteren tegen vulkaanas. Vanochtend zag ik massaal konijnenkeutels in de duinen liggen, die er zeker al weken liggen. Protest?

Hieronder ten overvloede nog eens wijlen George Carlins magistrale sketch over de milieuactivisten waarin “plastic” een heel mooi plekje heeft: