Zelden meegemaakt dat een politicus in het 8 acht journaal zo in zijn hemd werd gezet zonder dat de journalisten in kwestie de kijker daarop wezen. Gisteravond was het zover en het politieke ‘slachtoffer’ was Verhagen. Het ging over Urk, dat dorp waar Neerlands grootste windpark moet verrijzen. Het dorp is tegen vanwege horizonvervuiling en geluidsoverlast. De burgemeester legt uit dat er hier 1 miljard euro belastinggeld (hoeveel moesten we ook alweer bezuinigen met z’n allen?) tegenaan gegooid wordt. En Schilham vertelt netjes dat de lokale boeren, die de molens zullen exploiteren, er slapend rijk van zullen worden. Dan komt Verhagen in beeld. Hieronder voor de volledigheid de volledig uitgeschreven teksten:

Sacha de Boer: Het kabinet zet het plan door om in de Noordoostpolder het grootste windmolenpark van Nederland te bouwen. De 86 windturbines komen in de buurt te staan van het vissersdorp Urk, waar veel verzet is tegen het plan. Tegenstanders stappen dan ook naar de rechter.
Bram Schilham: op een mistige dag als deze maakt niemand in Urk zich druk om het uitzicht en toch draait het daar allemaal om in de discussie over het toekomstige windpark, goed voor de stroomvoorziening van 400.000 gezinnen. Om de bewoners tegemoet te komen schrapte het vorige kabinet al zeven in het oog springende molens en toch blijft het volgens de burgemeester een slecht en geldverslindend project.
Jaap Kroon, Burgemeester Urk: Er is 1 miljard euro, dat is duizend miljoen euro, die u en ik samen moeten betalen, nodig om 87 molens te laten draaien.
Schilham: Tegenstanders menen dat de toekosmtige exploitanten van de molens, vooral lokale boeren, slapend rijk gaan worden van die subsidie. Ze hadden hun hoop gevestigd op de VVD en de PVV die zich eerder uitspraken tegen windenergie, maar volgens energieminister Verhagen past het windpark juist heel goed in de strategie van het kabinet om de energiebronnen te spreiden.
Schilham: Hebben we die 86 molens echt nodig om Nederland energiezeker te houden?
Verhagen: je kunt zeggen we doen geen windenergie want dan hebben we een windmolen die onze horizon vervuilt en dan komt de volgende groep en die wil geen kernenergie want dat geeft afval en de volgende groep zegt er mag geen kolencentrale komen en dan hebben we uiteindelijk geen energie in Nederland en ik denk dat dat voor de meeste Nederlanders iets is dat niet wenselijk is.
Schilham: De gemeente Urk wil het besluit nu aanvechten bij de Raad van State met als doel het aantal toekomstige molens te verminderen en zo het beschermde dorpsgezicht in ere te houden.

Verhagen zegt hier feitelijk dat Urk er wel moet komen omdat anders straks het licht uit gaat.

De economie van het noorden
Meteen hierna schakelt Sacha de Boer over naar Lex Runderkamp die een driedaagse reportage maakt over de Eemshaven. Ze introduceert als volgt:

Sacha de Boer: er worden niet alleen windparken gebouwd, Nederland is ook zoveel kolen- en gascentrales aan het bouwen dat we over enkele jaren veel meer elektriciteit opwekken dan we nodig hebben. Rond de Groningse Eemhaven zijn twee grote centrales in aanbouw en een derde is gepland. Maar waarom? De Economie van het Noorden vandaag over stroom in overvloed.

Wacht even, net ging volgens Verhagen nog het licht uit als we niet gaan bouwen in Urk terwijl er stroom in overvloed is in het noorden? Hier volgt de rest van de reportage:

Lex Runderkamp: ik sta nu op het hoogste punt van de RWE kolencentrale in de Eemshaven. Er is geen enkele centrale in Nederland groter dan deze en hier zit ook de kern van het probleem verstopt. Want in de directe omgeving staat al een grote elektriciteitscentrale, die van het Belgische Electrabel. En op een paar 100 meter afstand verschijnt ook deze centrale, van het door Zweden opgekochte Nuon. Er is ook nog een leeg terrein waar het Zwitserse Advance Power een elektriciteitscentrale wil bouwen.
John Dumoulin, Nuon: In Rotterdam zijn we ook aardig bezig op de Maasvlakte maar hier zetten we nog een tandje bij.
Runderkamp: Hebben we zoveel energie nodig?
Stefan Wesselink, TenneT: de afgelopen jaren zien we dat het elektriciteitsverbruik voortdurend stijgt; er komen steeds meer elektrische apparaten, air conditioning, misschien wel elektrische auto in de toekomst;
Jeroen Brouwers, Essent: Dus we hebben gewoon veel productiecapaciteit nodig om aan al die vragen te kunnen voldoen de komende jaren.
Dumoulin, Nuon: maar dat moet dan wel komen, we hebben behoefte aan energie, aan stroom.
Runderkamp: Gek genoeg blijkt zo’n enorme toename van het stroomverbruik niet uit de cijfers. We hebben de komende twintig jaar slechts 0,7 procent meer stroom nodig. De capaciteit om elektriciteit te maken stijgt wel spectaculair, tot 81 procent in 2030. Zoveel meer elektriciteit gaan we niet gebruiken dus waarom bouwen we dan zoveel extra capaciteit?
Brouwers, Essent: Het maakt niet uit, je moet die grenzen tussen Nederland Duitsland, Nederland en Belgie en de rest van de wereld moet je helemaal vergeten op energiegebied, die bestaan niet meer. Overal lopen leidingen naar toe, het is een grote energiemarkt, met op verschillende plekken, waar het het beste uitkomt, regelgevingtechnisch, milieutechnisch, financieel, daar worden de centrales gebouwd.
Runderkamp: Nou staat Nederland toch bekend als een land dat elektriciteit importeert vooral ook.
Wesselink, TenneT: De afgelopen twintig jaar is dat zo geweest, maar met alle nieuwe elektriciteit opgewekt in Nederland de komende jaren is de verwachting dat we van een importerend naar een exporterend land zullen gaan. Echt het stopcontact van Nederland [Eemshaven] gaat het worden.
Runderkamp: Elektriciteit wordt dus gewoon handelswaar, we hopen er heel veel geld mee te gaan verdienen.

Overschot of tekort?
Dus daar komt de aap uit de mouw. De Eemshaven is blijkbaar regelgevingtechnisch, milieutechnisch en financieel gezien een uitstekende plek om energiecentrales te bouwen, niet alleen voor Nederlandse, maar ook voor buitenlandse bedrijven zoals Advance Power. En dat zal er op afzienbare termijn toe leiden dat er een overschot aan elektriciteit zal zijn in Nederland.

Tegelijkertijd probeert Verhagen ons op de mouw te spelden dat het windpark in Urk wel door moet gaan omdat we anders in Nederland uiteindelijk geen energie meer hebben en dat is natuurlijk onwenselijk.

Nu duren de twee reportages bij elkaar 4,5 minuut en is het natuurlijk moeilijk om alle facetten van de energiemarkt in zo’n kort bestek de revue te laten passeren. Toch dringt de vraag zich op of niemand op de redactie van het journaal door had wat een bizarre tegenstrijdigheid men hier de ether in slingerde.

Gerelateerd: