De zure gevolgen van 30 jaar beleidsonderzoek op een rijtje

boeren moeten hun land van vogels en bodemleven ontdoen via mestinjectie: voor 'het milieu'

Morgen publiceer ik in biologenkrant Bionieuws mijn reconstructie van het ‘zure regen’-verhaal, in reactie op het rapport dat het Planbureau voor de Leefomgeving uitbracht over 30 jaar verzuringsbeleid. Zij stelden in het enige deel dat journalisten en politici lezen – de samenvatting en conclusie – dat er geen sprake was van een hype, en ‘dat ‘alle beleid zinvol was’.
Het bekende ‘Wij van WC-eend-verhaal’ dat alle media overnamen. Verschillende media vroegenzich al eerder af waar zure regen was gebleven, maar ze bleven hangen in de voorspelbare gezagsgetrouwe benadering. Het PBL-rapport was ook door een journalist geschreven, Ed Buijsman. Dat kon dus beter.

Een eerlijker studie van daadwerkelijke schadelijke effecten leidt tot andere conclusies
De wetenschappelijke basis onder de noodzaak van strenger stikstofbeleid, zoals via aanscherping van het Gothenborgprotocol, is dunner is dan de dunste giermest.

Dat stikstofbeleid kwam op gang dankzij de hype en onderzoeksgolf rond Waldsterben en zure regen. Iedere keer nadat een als rampzalig verkondigde halve waarheid nog halver waar bleek, werden de bakens verzet. Zoals Global Warming veranderde in Climate Change, en nu in Extreme Weather, zo veranderde zure regen, in verzuring en eutrofiering, en hoeraa: ‘verzuring en klimaat’.

Claims over de invloed van nitraat en ammoniak
…op gezondheid blijken omstreden of verworpen, Waldsterben was een grote hoax, problematiek met SO2-uitstoot (die inderdaad verzurend werkt) nam ook al af zonder beleid: want we schakelden al over van kolen op schoon gas, al hadden rookfilters natuurlijk een positief effect. Dus dat dit door bewust beleid kwam is half waar. En van 23.000 titels onderzoek aan bos en verzuring werd vrijwel alles weggekieperd toen de mode voorbij was: een enorme intellectuele en financiele kapitaalvernietiging.

Stikstof zelf draagt uiteraard niet bij aan ‘zure regen’
Het basische ammoniak al helemaal niet. Wel kan verzuring in de bodem optreden, door omzetting in ammoniumverbindingen die zwak zuur zijn. Maar de mate van verzuring hangt weer af van zoveel bio- en geochemische factoren én het weer, dat je niet kunt meten of stikstofbeleid ook effect heeft op gezondheid van bomen.

Want ook die ‘gezondheid’hangt meer samen met effecten van gevoerd bosbeheer
Natuurvolgend bosbeheer, met dunningen en meer afwisseling in beplanting had de laatste decennia meer effect. Bovendien, door stikstoffertilisatie groeien bomen veel beter: tot 40 procent meer sinds de Industriele Revolutie volgens een studie in Nature Geoscience in 2009, waarop natuurlijk veel valt af te dingen. Maar het is een redelijke indicatie van de verwachtingen. Dus, stikstofdepositie heeft een GUNSTIG effect op bomen, wat iedere bosbouwer ook weet, en wat je zelfs in het PBL-rapport tussen de regels best kunt lezen. Die potentieel extra houtoogst heeft nu een prachtige andere modieuze naam: Carbon Storage.

De beleidsrapportenfabriek wil dat positieve effect nu wegnuanceren, door te wijzen op hypothetische effecten van ‘ozonschade’. Die ozon ontstaat echter door NOx, dat vooral van het verkeer afkomstig is en dus niets met mest te maken heeft. Hoe kan nu in vredesnaam een Gothenborgprotocol iets doen aan een effect, dat, als het al optreedt vanuit andere bronnen afkomstig is? Welkom in de wondere wereld van beleidsonderzoek, waar de schoorsteen moet blijven roken, en je dus iedere correlatie tot in het eindeloze als mogelijke relatie mag presenteren.

Wat als enige echt harde rechtvaardiging overblijft voor het huidige strenge beleid
..waardoor de boerenstand in Nederland met miljardenlasten werd opgezadeld om hun bedrijfsvoering aan te passen is

a. de verabsolutering van het voorzorgsprincipe, en de daarmee samenhangende holistische ideologie van ‘natuurlijkheid’. Herhaaldelijk lees je in rapporten van Alterra en het Planbureau voor de Leefomgeving dat ‘onnatuurlijk’ op gelijke voet wordt gezet met ‘schadelijk’. Dat is geen biologische maar ideologische constatering. Eén die niettemin de papierwinkel in stand houdt die de kachel van het beleidsonderzoek al weer 30 jaar succesvol laat branden.

b. In Nederland is de rechtvaardiging voor meer miljardenlasten, het voorkomen dat blauwgraslandjes en andere tuiniervreugde van kleur verschiet. Dat zijn door roofbouw in afgelopen eeuwen ontstane lapjes grond, die we nu natuur noemen en die ook al verdween zonder stikstofbeleid. Daarmee zijn boeren ongevraagd, maar wel verplicht op afstand de grootste financiële donoren van natuurbeleid via milieuinvesteringen, waarvan je het meetbare effect op natuurkwaliteit kunt betwisten. Laten we positief zijn, en vaststellen dat dit uitzonderlijk waardevolle natuur moet zijn en we trots moeten zijn dat dit binnen onze grenzen ligt.

Dus, knijp in je arm
. Waarvoor zorgde zure regen, pardon verzuring, ach nee eutrofiering, och nee toch ‘verzuring en klimaat’ in de praktijk? Boeren moeten hun koeien binnen houden, eindeloze papierlasten verwerken van mestboekhouding, de weidegrond met mestinjectie ontvogelen, om die zelfde negentiende-eeuwse staat van uitputting weer mogelijk te maken voor blauwgraslandjes, die op een paar snippertjes Nederlandse bodem nog voorkomen. En vooruit, wat kwetsbare vennetjes op kalkarme zandgrond, die men elders in Europa nog gewoon ontgint.

Uit pure ellende
…door steeds meer lasten vertrokken vele boeren naar Canada (Evert van Benthem is de bekendste), of ze pleegden zelfs zelfmoord. De Zure Regen-alarmisten uit de jaren tachtig als Leen ‘belijdend christen’Hordijk hebben nu allen een buitengewoon goede met belastinggeld betaalde onderzoeksdirecteursfunctie, en directe toegang tot EU-onderzoekspotjes die in de tientallen miljoenen euro’s lopen. Ik ontmoette Hordijk nog in Helsinki toe hij onderzoeksdirecteur was bij IIASA. In een interview met de Christenunie op 27 juni 2008 geeft hij nog een vals getuigenis door een verband te suggereren tussen ‘zure regen’en bosgezondheid.

Nu is ‘verzuring en klimaat’ de mode, want zoals het RIVM me in reactie toevertrouwde ‘dat komt uit de zelfde schoorstenen’. Dat soort speculatief ge### vormt de wetenschappelijke.basis van hun beweringen en daarmee ons beleid. Waarvan morgen meer voorbeelden die om rigoureuze kwaliteitscontrole schreeuwen.

Het punt is niet dat er geen effect was van stikstofdepositie, of dat neerslag niet zuur kan zijn.
Er is altijd een effect. Het feit dat ik ben geboren heeft misschien ook wel een hypothetische invloed op sommige Papoea’s aan de onderkant van de wereldbol. Misschien wordt iemand daar wel voor zijn leven verpest als hij mijn stukje via climategate leest. Er is altijd wel een correlatie te vinden die in je straatje past. De vraag is of dat effect schadelijk was in verhouding tot andere effecten. En of je een deugdelijke (biologische) verklaring hebt voor het geclaimde effect. In dit geval, kun je afvragen of kosten van stikstoffetisjisme nog opwegen tegen de baten.

Bij veel milieualarmisme
…waar zure regen duidelijk onder valt, zie je namelijk dat men een op basis van halve waarnemingen, een modieus verschijnsel uit de context tilt, tot ‘het probleem aller tijden’verklaart, een hele rits regels opwerpt die een doel op zich worden. Dat heet dan ‘bewustwording’. Dat men daarbij zinvolle milieuvraagstukken negeert die je eenvoudiger kunt oplossen is men zich dan even niet van bewust.

Ik noemde al het biodiversiteitsdeel.
Hadden we bijvoorbeeld niet meer biodiversiteit op het boerenland kunnen redden, wanneer boeren minder bureaucratische lasten kregen en meer ruimte voor natuurvriendelijker boeren? De enige manier om het hoofd te bieden aan alle kosten voor milieubeleid was verder intensiveren. En laat dat nu net een belangrijke oorzaak zijn, dat op het platteland de biodiversiteit zover achteruit ging.

Dus we blijven boertjepesten via meer strenge regels
..die je altijd wel met een bevriend rapportje kunt rechtvaardigen tot ze

a. zelfmoord plegen of halfdood ophouden met boeren, zodat een paar hobbyisten dat land gratis van de overheid krijgen om er wildernisje te spelen. Met zeven miljard mensen op aarde heb je toch geen landbouwgrond meer nodig, want die gaan vanzelf consuminderen.

b. het deskundige advies van de Partij tegen de Mensen en hun urbane mediavriendjes ter harte nemen, en de wereldbevolking van voedsel gaan voorzien via holistisch tuinieren, ook bekend als Biologische Landbouw.

Je zou bijna denken dat het opdringen van die progressief urbane idioterie de ware reden is achter strenger stikstofbeleid, waarvan Wij van WC-eend in Bilthoven uiteraard blijven roepen dat het allemaal zinvol was, is, en zal blijven, als er maar meer onderzoek nodig is tot in den eeuwigheid. Gewoon omdat ambtenaren bij VROM en de EU dat zo graag horen, en wij financieel van hen afhankelijk zijn.

Bijna dan.