Foto: Shutterstock.

Door Aad Blom.

Voor veel mensen is de energietransitie en zeker het elektrificeren van ons energiesysteem slecht te bevatten. Termen als onbalans, back-up en net-congestie zijn moeilijke begrippen. Maar als je elektriciteit nu eens vervangt door aardbeien krijg je een veel begrijpelijker verhaal en Iedereen snapt dan ineens hoe absurd de situatie is waar we in zitten. Ik heb de aardbeien vergelijking eens los gelaten op de RES. Je krijgt dan zo ongeveer dit:

Evaluatie RAS 1.0

In 2018 is de Regionale Aardbeien Strategie bedacht (kortweg RAS). Hierin is de doelstelling vastgelegd, dat iedere RAS-regio in stappen zelfvoorzienend moet worden in de productie én consumptie van aardbeien. In 2030 moet 49% van alle aardbeien uit de eigen regio komen. Uiteindelijk moeten alle aardbeien die in iedere RAS Regio worden geconsumeerd van lokale oorsprong zijn. Doel is een aardbeien-neutrale samenleving.

Mogelijkheden

Om het aandeel regionale aardbeien te vergroten zijn er 2 mogelijkheden. De eenvoudigste stap is het beperken van de consumptie van aardbeien en het voorkomen van verspilling. De andere mogelijkheid is het vergroten van het lokale aanbod van aardbeien. Dit kan door de aanleg van aardbeienvelden, maar ook door de teelt van aardbeien in eigen tuin door bewoners zelf.

Om de lokale productie van aardbeien te stimuleren is al de landelijke aardbeien-salderingsregeling van kracht. Mensen met een tuintje kunnen hun aardbeien overschot in de zomer inleveren bij de lokale groenteboer, om deze ‘s winters weer op te halen.

Kritiek op de aardbeien-salderingsregeling

Er is ook kritiek op de aardbeien-salderingsregeling. In de zomer wordt de groenteboer begraven onder de aardbeien en geeft de aardbeien dan vaak gratis weg. Soms zelfs betaalt de groenteboer een opkoper om van het overschot af te komen.

In de winter komen de thuis-telers hun in de zomer aangeleverde aardbeien weer opeisen. De groenteboer móet leveren en koopt daarom elders dure aardbeien, om aan zijn verplichting te kunnen voldoen Hij lijdt zodoende zware verliezen. Gelukkig zijn er nog de minder draagkrachtige bewoners zónder tuin die geen aardbeien hebben gebracht. Aan die bewoners rekent de groenteboer een flink hogere prijs om zijn verlies goed te maken. Deze bewoners kunnen hun aardbeien-rekening nauwelijks nog betalen. Er wordt al gesproken van aardbeien-armoede.

De thuistelers echter halen in de winter vaak nog een extra bak aardbeien, omdat het tóch niets kost. En op verjaardagen laten ze op hun aardbeien-app zien hoe lucratief de regeling is. Hierdoor gaan nóg meer bewoners aardbeien telen. De groenteboer kan nauwelijks nog zijn hoofd boven water houden en krijgt daarom subsidie om niet failliet te gaan. Sommige bewoners beginnen al te morren en pleiten voor het afschaffen van de aardbeien-salderingsregeling. Bovendien vinden de meeste bewoners die aardbeien-velden maar niets.

Uitdagingen

Om aardbeien-neutraal te kunnen worden zijn nog een aantal uitdaging te overwinnen. Aardbeien zijn maar beperkt houdbaar. En er is nog steeds geen techniek ontwikkeld om aardbeien langer te bewaren. Maar in Amerika is een veelbelovende proef geslaagd om de bewaartermijn op te rekken van 10 naar 12 dagen. Voor de overbrugging van de winter echter, zal voorlopig de import van aardbeien noodzakelijk blijven. Maar de overheid vertrouwt er op dat hiervoor snel een oplossing wordt gevonden. De techniek schrijdt immers voort.

Aad Blom.

Ambities

Ondertussen loopt de RAS wel achter op de gestelde ambities en zetten de bestuurders vól in op een uitbreiding van het aardbeien-areaal. Een in aardbeien gespecialiseerd bureau, heeft de opdracht gekregen om op zoek te gaan naar zoekgebieden voor extra gesubsidieerde aardbeien-velden. Maar ook wordt onderzocht hoe het draagvlak onder de bewoners kan worden vergroot. Om de tegenstanders méé te krijgen, is het advies om bewoners de mogelijkheid te geven te participeren in de aardbeien-productie. Van de winst kunnen dan extra gratis activiteiten worden georganiseerd.

Hier ben ik maar gestopt.

***