Ik had Micha Ruhl van de Universiteit Utrecht een paar vragen gesteld: hoe kon er na aanleiding van zijn neutrale paper in Science over methaan-emissies van 200 miljoen jaar geleden weer een klimaatactivistische boodschap in media terechtkomen?

Hier is zijn uitvoerige antwoord.

    Update: Uit beleefdheid vroeg ik niet door, maar nu moet ik toch ingrijpen. Ruhl spreekt niet de waarheid als hij stelt dat hij zich verbaast over hoe media het brachten: want meteen de kop van het persbericht legt al de link naar nu, en het persbericht werd met zijn instemming opgesteld. De marketingafdeling van de UU en Micha Ruhl zijn dus zelf verantwoordelijk, niet de media. Dat is een uitvlucht. Kortom, een betere demonstratie van hoe diep wetenschapscommunicatie is gezonken kunnen we hier niet geven. Dat is ook wat waard.

Micha Ruhl (Universiteit Utrecht)Ik ben door verschillende Nederlandse en buitenlandse media gebeld om wat vragen te beantwoorden naar aanleiding van de persberichten. In al deze gesprekken heb ik twee zaken steeds zeer sterk benadrukt

(1) dat de vergelijking tussen de onderzochte periode (eind-Trias) en het heden zeker niet zomaar gemaakt kan worden, o.a. door (wat je ook zelf al aangeeft) dat de wereld er toen heel anders uitziet (e.g. continent configuratie, ijskappen, oceaanstromingen), en
(2) dat het onderzoek niets zegt over het heden, dus dat het op geen enkele manier voorspelt of, wanneer en hoeveel methaan er mogelijk in de toekomst vrij kan komen en invloed kan hebben op het toekomstige klimaat.

Ik heb dan ook met enige verwondering gelezen dat sommige media, de resultaten van het onderzoek toch sterk naar het heden trekken en vooral focussen op huidige en toekomstige klimaatverandering.

RZ: Zo wordt in het persbericht onderhavige quote aan u toegewezen, die je onmogelijk als wetenschapper zou doen omdat het volkomen door de bocht vliegt (uw onderzoek komt per jaar op ongeveer 1 Tg emissie per jaar over 12.000 jaar, vgl nu antropogeen 7 , echter u heeft het over methaan: missen wij iets?)

Micha Ruhl: We hebben het in het paper over het vrijkomen van 12.000 Gigaton koolstof (in de vorm van methaan, maar het gaat dus alleen om de massa koolstof), in 20.000 jaar. Naar schattingen zal de mens vanaf de industriele revolutie tot 2100, ongeveer 5000 Gigaton koolstof vrijzetten (dus niet 5000 Gigaton CO2, maar 5000 Gigaton koolstof in CO2) (zie referentie in paper). Dus iets minder dan half zo veel, maar in ongeveer 150-200 jaar. In principe is methaan een veel sterker broeikas gas dan CO2 (ongeveer 4x zo sterk), maar het oxideert redelijk snel na vrijkomen (schattingen gaan uit van 15-30 jaar) tot CO2. Dus de toename van CO2 door het vrijkomen van het methaan, was in het eind-Trias dus ongeveer 2 keer zoveel als tegenwoordig.

RZ:Gezien het feit dat er slechts zeer vergezochte verbanden zijn, zonder enig vergelijk met huidige condities (een paar ideen: het tijdvak in uw paper kende geen poolkappen, continenten lagen anders, emissies verliepen over tienduizenden jaren), ondergraaft u met uw uitingen zo niet de geloofwaardigheid en neutraliteit van wetenschap op lange termijn?

MRHetgene wat dit onderzoek relevant maakt voor de tegenwoordige situatie, en wat in het paper overigens nauwelijks besproken wordt, is dat het laat zien dat er in het verleden perioden zijn geweest waarin het vrijkomen van CO2 (in het eind-Trias door vulkanisme) een positieve feedback in gang heeft gezet, welke leidde tot het op grote schaal vrijkomen van methaan.

Wetenschappers hebben al eerder gewaarschuwd voor deze positieve feedback in de wereldweide koolstof kringloop, vandaar ook dat er bijvoorbeeld veel geinvesteerd wordt in onderzoek naar het vrijkomen van methaan uit permafrost gebieden. Het onderzoek zegt dus niks over of dit nu ook staat de gebeuren en zo ja, wanneer en in welke mate. Het laat alleen zien dat dit proces in het verleden al eens in gang is gezet. Want de exacte grenswaarden hiervoor zijn is onbekend (deze waren in het eind-Trias waarschijnlijk ook zeer anders dan tegenwoordig). Dit is overigens ook sterk benadrukt in communicatie met journalisten!

RZ:Was het uw idee om deze draai te geven aan de publicatie in media, of die van de marketingafdeling van de Universiteit Utrecht om uw neutrale paleo-onderzoek te verbinden met politiek klimaatactivisme?

MRHet persbericht is opgesteld in nauwe samenwerking tussen de UU-persvoorlichters en de onderzoekers. In het paper wordt alleen in de laatste paragraaf een link naar het heden gelegd, waarin wordt gezegd dat het op grote schaal vrijkomen van koolstof in de atmosfeer (dus methaan wat uiteindelijk oxideert naar CO2) in het eind-Trias mogelijk een massa extinctie tot gevolg had. In de laatste paragraaf wordt gezegd dat het vrijkomen van een zelfde hoeveelheid koolstof (en processen die daardoor op gang worden gebracht, bv opwarming, verzuring van de oceanen, anoxische omstandigheden in de oceanen), tegenwoordig mogelijk ook kunnen bijdragen aan afname van biodiversiteit.

In het persbericht wordt gezegd dat het op grote schaal vrijkomen van koolstof een positieve feedback in gang kan zetten die uiteindelijk kan leiden tot het afnemen van biodiversiteit. Wat de exacte grenswaarde hiervoor zou zijn, wordt niet besproken (en is, zoals gezegd, ook niet af te leiden uit het onderzoek). Ik denk dat de resultaten van het onderzoek inderdaad redelijk neutraal in het paper zijn opgeschreven, maar ook het persbericht zou ik niet als politiek klimaat activisme willen benoemen. Het persbericht noemt mogelijke gevolgen van antropogene emissies. In communicatie met media is vervolgens heel duidelijk gesteld dat exacte cijfers en voorspellingen voor de huidige tijd zeker niet uit het onderzoek zijn af te leiden.

Gerelateerd: