Meeuwenoverlast steden groeit dankzij marktwerking

Mantelmeeuw: Overlast meeuwen zal groeien als aanlandplicht bijvangst visserij hun voedsel op zee afneemt

Een VVD-politicus in Alkmaar liet een digitaal proefballonnetje op om de meeuwenoverlast in de kaasstad te bestrijden: doodschieten en vergassen, waarna hij uiteraard voltallig dierknuffelland over zich kreeg. Journalisten vroegen mij wat nu ‘dé oorzaak’ is van de overlast. Dat is simpel: in de stad is veel meer voedsel tegen minder moeite te krijgen dan elders. Daarom komt ook de steenmarter de Randstad in, dat is veel erger dan meeuwen want die bijt remkabels van auto’s door.

Een kwestie van vraag en aanbod, marktwerking waarbij fastfood, massaconsumptie, veiligheid en justitie inclusief overheidsingrijpen een rol spelen. Waarbij de meeuwen gewoon slimme ondernemers zijn, louter denkend in kansen en uitdagingen, positief denkend met gezonde VOC-mentaliteit: ze zijn het tegendeel van het broos vaatwerk waarmee NGO’s adverteren van bedreigde vlindertjes en zielige panda’s die een theoretische beroerte krijgen door ‘de klimaatverandering’: meeuwen passen zich aan, in plaats van hun dood ergens af te wachten.

Meeuwen in de stad zijn niet bepaald nieuw. In Leiden bestaat al jaren meeuwenoverlast en ze bestrijden deze slimme vogels met aangepaste vuilophaal en valkeniers. Met wisselend succes. Ook natuureducatiecentrum Ecomare op Texel heeft last van de sterk in aantal gegroeide kolonie stormmeeuwen (kleine broer zilvermeeuw) op haar terrein, die de patatjes bij de bezoekers vandaan grissen en aan hun kuikens voeren. Vijftig jaar terug broedde die meeuw nauwelijks op Texel, soorten komen en gaan zonder dat dé verklaring zich laat raden. Maar voedsel speelt altijd een rol en veiligheid eveneens.Tegen hoeveel moeite en risico kan een beest eten krijgen…(dat noemen ecologen ‘Optimal Foraging’)

Zelfs natuureducatie-centrum Ecomare is meeuwen liever kwijt vanwege overlast bezoekers
IN steden is ruime broedgelegenheid voor handen op platte daken met grind, waar aartsvijand de vos niet kan komen, of de vele zwerfkatten die dankzij de Partij voor de Dieren huishouden in de duinnatuur. Er lijkt een verband te bestaan tussen de opmars van de duinvos in de laatste kwart eeuw en het verkassen van broedende meeuwen uit de duinen naar de daken. Op Texel speelt de vos geen rol, misschien zwerfkatten wel.

Roemenie heeft vuilnisbakberen, wij vuilnismeeuwen, verschil moet er zijn, wij klagen meer

Misschien zijn de stormmeeuwen te vaak door mensen gevoerd, het zijn slimme vogels die snel wennen en zich dan steeds verder opdringen. Het opportunisme van meeuwen is volkomen natuurlijk gedrag, dat ze succesvol maken in een door mensen gedomineerde natuur. Zoals het opportunisme van vuilnisbakberen in Roemenie dat ook is. Ik zou me bij beren meer opwinden dan bij meeuwen, de VVD-tweet is weer polderhysterie van de bovenste plank.

Een zilver- of mantelmeeuw die  vuilniszakken openpikt geeft veel rotzooi inclusief meeuwenflatsen, en de wat neurotischer en tot klagen geneigde mensen zullen zich al snel geintimideerd voelen wanneer zo’n toch forse vogel aan komt zeilen. Hebben ze een nest jongen op het dak, dan komen ze vlak overvliegen als je te dicht nadert.

Wanneer vanaf 2015 de aanlandplicht voor bijvangst bij tongvisserij in werking treedt, opgelegd door Brussel (na fanatieke lobby door Greenpeace, Stichting de Noordzee, WNF en andere fondsenwervende obstructiegroepen), en in 2016 voor álle visserij is er nog minder voedsel voor meeuwen op zee te vinden. Ondermaatse vis die anders over boord ging, werd dan deels opgeveegd door de enorme staart meeuwen die achter zo’n vissersschip hangt.  Ze zullen dan andere voedselbronnen opzoeken, en dus deels meer landinwaarts trekken. Het zenderonderzoek naar mantelmeeuwen van Judy Shamoun toont al hoe meeuwen steeds minder op zee verkeren, omdat de visserijdruk op de kust zo sterk afnam sinds de jaren ’90.

Je kunt de meeuwen niet verwijten dat ze een andere voedselbron zoeken wanneer overheid en milieuclubs ze een voedselbron ontnemen. En in de stad een tafeltje dekje vinden. Je kunt wel clubs als Greenpeace en Stichting de Noordzee verwijten dat zij voor die aanlandplicht lobbyden, waardoor we straks in steden meeuwen afschieten en vergiftigen, als men de VVD-weg kiest. In de natuur hangt alles met elkaar samen, tot en met politieke beslissingen  in Brussel. Ik pleit daarom bij natuurbeleid vooral voor buiten de doos denken.

Niet meer voeren, vossen en zwerfkatten afschieten in de duinen
Wat het afschieten en vergassen betreft: onzin, een meeuw leert snel het bereik van een jachtgeweer kennen, én daarnaast is jacht in stedelijk gebied verboden. Een valkenier helpt ook maar beperkt: al snel herkennen ze de kleur van het busje van de valkenier, en dan gaan ze even een tijdje elders bivakkeren. Mijn suggestie zou zijn: als ze in Roemenie met wilde beren in de wijk kunnen leven, waarom kunnen wij dan in Alkmaar niet met een paar meeuwen leven? Ruim gewoon je rotzooi op, voer ze niet bij, zeur niet teveel en kijk ook naar de schoonheid van deze piraten onder de vogels. En om echt effect te hebben, als aanvulling: schiet zoveel mogelijk vossen en zwerfkatten dood in de duinen, en laat vissers gewoon ongelimiteerd hun bijvangst over boord gooien. Dan loont het voor meeuwen meer om buiten de stad hun hapje te vinden, én daarbuiten te broeden.

Je kunt meeuwen niet verwijten dat ze een hongerdood boven zee ontvluchten, of niet zo stom willen zijn in een duinpan met vossen en zwerfkatten te broeden.

Wist u dat de vlucht van meeuwen de inspiratie leverde voor een aartsvader van de luchtvaart: Von Lilienthal met zijn eerste deltavlieger?  Verder blijf ik bidden voor de dag dat een VVD-politicus iets zinnigs zal uitbrengen over de natuur in plaats van ‘de natuur, wat duur’ roepen of  enkel in negatieve zin: ‘dat wat in de weg zit bij aanleg van een grotere snelweg’.  Waarna ze dit belangrijke dossier weer uit handen geven aan links dat de natuur juist weer teveel idealiseert.

De vrije natuur is meer blauw dan rood.