De ruim honderd man die naar Nieuwspoort was afgereisd kreeg waar voor zijn tientje entree: vijf sceptische betogen zoals aangekondigd, maar ook een uitgebreide toelichting op de klimaatbrochure en de bedoeling daarachter door Rudy Rabbinge, de voorzitter van de commissie die hem uitgebracht heeft; korte presentaties van PCCC wetenschappers Rob van Dorland en Bart Verheggen; en tot slot een verrassingsoptreden van Leo Meyer die met groot nieuws kwam.

De hele middag is door De Leidse Video en Smalfilm Liga (LVSL) met meerdere camera’s vastgelegd in 16 uur video, waarvoor onze hartelijke dank. Het resultaat daarvan (dat wordt een leeuwenklus…) komt tzt hier en op de Groene Rekenkamer online.

Op veler verzoek overleggen we met de sprekers of hun powerpoint presentatie online komt. Lang niet alle presentaties lenen zich daarvoor. Ik heb zelf een samenvatting van mijn gesproken tekst en mijn slides tot dit blog samengevoegd.

Voor wie onbekend is met de problematiek van de brochure, lees hier mijn blog over de principiële kwestie en hier over de concrete bezwaren tegen de brochure.

Het publiek
Zo op het oog was de grootste groep bezoekers afkomstig uit de achterban van de Groene Rekenkamer. Deze “gemeenschap” kent standaard grote opkomsten bij haar symposia, en hun deelname deze keer verklaarde een groot deel van de boven verwachting hoge opkomst. Maar ook de climategate.nl achterban was goed vertegenwoordigd, en er waren zelfs enige politici uit den lande van D66 en PVDA. Tot slot was er tot onze vreugde naast de meeste Nederlandse sceptici een flinke afvaardiging wetenschappers afkomstig uit de instituten KNMI, PBL, ECN, I&M en PCCC.

Vanuit de tweede kamer was alleen Jhim van Bemmel van de PVV aanwezig, maar de kamerleden zijn op maandag “in het land” dus dat was te verwachten. De pers liet het volledig afweten, althans, niemand heeft zich als zodanig geafficheerd of mij een vraag gesteld.

Hans Labohm
Leidde geroutineerd de middag, en sprak de presentaties aan elkaar, puttend uit zijn ruime kennis ter zake.

Marcel Crok
Nam de onderbouwing van de IPCC hoofdconclusies onder vuur en kwam daarbij weer met boeiende nieuwe informatie. Daarbij bediende hij mij op mijn wenken want daardoor hoefde ik een aantal onderwerpen amper meer te behandelen. Zijn presentatie komt beslist online.

Dick Thoenes
Richtte zich volgens afspraak op de niet-wetenschappelijke toeschouwers en zette helder uiteen wat de verschillen en overeenkomsten zijn tussen alarmisten en sceptici.

Rudy Rabbinge
Legde in een uitgebreid betoog uit dat de bedoeling van de brochure was om aanleiding te zijn tot een opbouwende wetenschappelijke discussie over het klimaat, en zeker niet om te polariseren. Zoals ook bij zijn afscheid van Wageningen bleek hij een zeer genuanceerd standpunt te hebben over de mate van zekerheid die je over het klimaat kunt hebben.

Rudy Rabbinge licht de intenties van de klimaatbrochure toe

Theo Wolters
Ik legde in de enigszins ludieke vorm van een pleidooi voor een jury (de bezoekers) uit waarom de KNAW klimaatbrochure teruggetrokken diende te worden.  Daarbij werd de KNAW niet gespaard.
De presentatie staat hier op climategate.nl.

Bas van Geel
Kwam met prachtige paleoklimatologische data en onderzoeken waaruit de grote rol van de zonneactiviteit  in het verleden zonneklaar werd. Als altijd besloot hij met het pleidooi de CO2 fobie zo snel mogelijk te verlaten en terug te keren naar zinvol energiebeleid.

Arthur Rörsch
Verduidelijkte uitstekend hoe de aarde geen stralingslichaam maar een waterplaneet is. Daarbij kwam hij met de zeer inspirerende veronderstelling dat de klimaat-thermostaat wel eens kon schuilen in het verschuiven van de windzones en meteorologische evenaar.

Van sceptisch feestje naar bredere informatie
De achtergrond van het symposium was het rechtzetten van de verkeerde indruk die de klimaatbrochure had gewekt bij de politiek en de pers, en het benadrukken van de oproep tot terugroepen daarvan, vanuit de groep sceptici die de brief aan de KNAW hadden ondertekend. Vandaar ook de locatie Nieuwspoort.

Toen echter de belangstelling van de IPCC gelieerde instituten voor de bijeenkomst duidelijk werd, is hen toch ruimte geboden om te presenteren. Hiervoor moest echter op het laatste moment plaats gemaakt worden op de al volle agenda, dus was hen verzocht het kort te houden.
Hun presentaties waren dus zeer beknopt en boden niet de kans om diep op het onderwerp in te gaan.

Rob van Dorland
Kreeg eigenlijk als enige spreker kritiek op zijn presentatie, die de klimaatgevoeligheid uitlegde aan de hand van de snelheid van temperatuurveranderingen uit het verleden en de IPCC aannames over meekoppeling door waterdamp.

Bart Verheggen
Bracht een helder verhaal over de IPCC verklaring van de temperatuurreeksen van de laatste eeuw, wat goed aansloot bij het verhaal van Marcel, die ruim de tijd had gehad om daar juist zeer grote gaten in te schieten.

Leo Meyer
Gaf als lid van de Nederlandse delegatie goede informatie over de gang van zaken bij het IPCC, en sloot af met een spreekwoordelijke “and on this bombshell”: hij wordt de leider van het team dat de allermoeilijkste opgave heeft van het hele IPCC,  namelijk het maken van een verantwoorde synthese in 30 pagina’s van de hoofdstukken van het volgende rapport. Hierbij is het tot nu toe altijd misgegaan omdat in deze laatste stap telkens alle nuance blijkt te verdwijnen en er altijd een heldere alarmistische boodschap resulteert. Hij is vast van plan deze bijna onmogelijke taak zorgvuldig en integer te verrichten, en wij wensen hem daarbij uitermate veel succes en vooral héél veel sterkte!

Leo Meyer (PBL) komt met een bombshell

Conclusie
De vele presentaties van beide kampen toonden prima aan waarop mijn pleidooi gebaseerd was: er is nog weinig zeker over het klimaat, en over de belangrijkste aspecten daarvan bestaat grote onenigheid tussen serieuze wetenschappers.

De stelling van KNAW president Dijkgraaf in de brochure dat deze “de harde natuurwetenschappelijke feiten bevat”, “de zaken waarover de wetenschap het eens is” klopt niet met de inhoud van de brochure, waarin op hoofdpunten de lijn van het IPCC gevolgd wordt. Daarom is hij misleidend en mag hij niet met het wetenschappelijke gezag van een KNAW er achter bij het parlement liggen om beleid op te baseren.

Blijkbaar was Rabbinge dat met mij eens, want hij stelde herhaaldelijk dat de brochure juist niet de harde feiten over het klimaat pretendeerde te bevatten en vooral bedoeld was als discussiestuk.

Kees le Pair merkte terecht op dat de brochure zonder de gepeperde uitspraken van Dijkgraaf in het voorwoord al een heel andere betekenis zou hebben, waar veel minder bezwaar tegen te maken zou zijn.

Maar ondanks de overduidelijk goede bedoelingen van de schrijvers, deze harde claims staan er nu eenmaal helder en onmiskenbaar in, waardoor dit een document is wat zo nooit aan het parlement aangeboden had mogen worden. Het wordt hoog tijd dat de KNAW dat ook officieel toegeeft, ruim twee maanden na de brief van de 23 wetenschappers waarin op intrekking wordt aangedrongen.
In mijn ogen is terugtrekking dus de enige optie. En desgevraagd bleken er in de zaal maar twee aanwezigen te zijn die het daar niet mee eens waren.

Betreurenswaardig misverstand
De organisatoren stelden de aanwezigheid van Rudy Rabbinge bijzonder op prijs: hij kon vermoeden dat zijn KNAW brochure stevig onder vuur genomen zou worden, en had toch de moed om “in het hol van de leeuw” zijn standpunt toe te komen lichten.
Omdat we het niet fatsoenlijk vonden om hem te overvallen met de toch wel stevige aanval op de KNAW in mijn presentatie, waarna hem om commentaar gevraagd zou worden, is mijn presentatie vrijdagmorgen aan hem opgestuurd, met daarbij aangegeven wat de gang van zaken zou worden.

Helaas heeft deze email hem niet bereikt, en voelde mijn presentatie dus als een hinderlaag en als een poging om hem te blameren. Dit betreur ik bijzonder en daarvoor wil ik hierbij nogmaals mijn welgemeende excuses aanbieden.

Tijdstip
Dat was niet het enige wat mis ging. Gisterennacht heb ik hier nog snel een aankondiging van het symposium geplaatst, maar daarbij een verkeerde aanvangstijd vermeld. Dat is te laat hersteld waardoor toch een aantal mensen te laat bleken aan te komen en Marcel’s presentatie (grotendeels) gemist hebben. Ook hiervoor mijn excuses aan Marcel en de laatkomers!

Napraten
Zoals inmiddels gebruikelijk bij de Nederlandse klimaatbijeenkomsten is na afloop de sfeer gemoedelijk en wordt er nog lang nagepraat tussen de bezoekers van verschillende kampen. Dat is een niet te verwaarlozen verdienste van dit soort bijeenkomsten, soms wellicht nog belangrijker dan de inhoud van de presentaties. Deze keer was geen uitzondering, en uiteindelijk zijn Marcel en ik met o.a. Rob van Dorland in een eethuisje terechtgekomen, waar we nog uren hebben doorgepraat over met name het stralingsaspect van klimaatvorming. Dat was heel verhelderend en een aangenaam besluit van een geslaagde klimaatdag!