Milieucommissaris Janez Potocnik afgelopen donderdag in Brussel

Dankzij de treurige staat van de (papieren) milieujournalistiek kun je deze analyse alleen op ons blog lezen. De meesten zullen dit blog echter niet geloven, omdat ze dan denken ‘als dit waar is had ik het wel in de krant gelezen’. Ja, een doordenkertje….

Donderdag in Brussel was ik met een Europees journalistencollectief gevraagd om de Europese milieucommissaris Janez Potocnik te bevragen.
De Europese Commissie lanceerde het Eco-Innovation-programma, waarover ik al blogde. De Eurocraten claimen nu het einde van de wereld zoals we deze kennen te keren, door uitgesmeerd over 5 jaar 200 miljoen euro te investeren in eco-efficiency onderzoek…..

Het motto ‘meer met minder’ van Eco-Innovation is iedere scepticus op het lijf geschreven
Dat wil iedereen: efficienter omgaan met grondstoffen, helemaal als dat kosten bespaart. Het is ook het motto van Wageningen Universiteit. Ja, van wie met meer dan 2 hersencellen eigenlijk niet de laatste decennia? Ik vroeg hem dan ook meteen:

RZ ‘Wat is hier nu nieuw aan, iedereen doet dit al decennia – Nederland is al recyclingkampioen- en waarom zou het nu plots bij EU-decreet sneller gaan met een mager budget van 200 miljoen over 5 jaar uitgesmeerd?

Potocnik probeerde toen in vaagheid de Baghwan te overtreffen, met vrijblijvende Eurocratentaal. ‘Dit keer moet het echt want we hebben geen keuze meer’, claimde Potocnik, gelovend dat doemverhaaltjes over ‘Het Milieu’ na 40 jaar innovatief klinken, één strafpunt.Toen ik bleef aandringen op een duidelijker antwoord stelde hij ge-ergerd

JP:‘Dus je weet het antwoord al, waarom vraag je dan’.

Aan politici en bestuurders vraag je als journalist alleen zaken die je al weet, zodat ze ja of nee kunnen antwoorden. Het antwoord vertaald uit het Eurocratisch is dus ‘Nee, Eco Innovation is mijn papieren tijger, ik ben de dompteur, fijn dat u er bent.’

Mager innovatiebudgetje ECO-Innovation is zo verdampt aan EU-criteria
Die 200 miljoen lijkt een leuke zak geld. Maar wees eerlijk..Je ziet al voor je hoe de verdeling van het Eco-Innovation-budget volgens EU-verdeelsleutel gaat, tenzij dit nu anders verloopt dan toen ik aan de TU Delft werkte. Alle bevolkingen, genderquota en samenwerkingsverbanden moeten beloond worden, en die moeten ook in je aanvraag worden genoemd.

Ze steken bijvoorbeeld een paar miljoen in een pilot van de Saami in Fins Lapland, die een rendiermelkvergister naar de testfase willen brengen. Er moet ongetwijfeld een paar miljoen naar homoseksuele zigeuner-wetenschappers in Roemenie, die via biobased handploegen hun ‘carbon footprint’verkleinen.

Dan sporen Eurocratische subsidiegevers nog een Poestavolk op in Hongarije dat –voor de Europese eenheid- het plan opvat om via elektrische auto’s contact te leggen met Oostenrijkse bergbewoners. En daar is je innovatiebudget al bijna verdampt. Op basis van 200 miljoen euro een wetenschappelijke revolutie in Europa claimen die ons continent competatief maakt én CO2-emissies drastisch inperkt, is op zijn best een tikje wereldvreemd.

Miljoentjes naar innovatie en miljarden euro’s subsdidies ‘gone with the wind’
Vergelijk de zeer nuttige investering in eco-efficientieonderzoek dan met de 55 miljard euro EU-landbouwsubsidies per jaar (afgebouwd naar ongeveer 40), of de miljardensubsidies aan windfarms, vooral op zee één van de minst kosteneffectieve manieren om fossiele brandstoffen uit te sparen… .
Of het gesmijt naar Biobrandstof, waarbij de verplicht bijgemengde Europese Bio-ethanol voor meer dan 50 procent uit Brazilie moet komen. Eco-effiency en Brussels Beleid kun je niet in één adem noemen zonder te lachen.

Dus vroeg ik Potocnik

RZ:Landen als Griekenland en Spanje (8 miljard subsidies voor ‘duurzaam’per jaar voor 2020-doelen) zijn mede door de 202020-doelen en investeringen in windfarms in financiele problemen geraakt. Jaarlijks verdwijnen zo miljarden euro’s subsidies in constructie en exploitatie van schuldenverhogende windfarms, één van de minst kosteneffectieve manieren om fossiele brandstof te sparen. (Die windfarms verschijnen bovendien in kwetsbaar Natura 2000-gebied). Dan is die 200 miljoen euro dus mager als budget om een ecorevolutie te claimen. Bent u bereid lopend beleid te toetsen op rentabiliteit en het bij gebleken inefficientie te herzien zodat je meer budget in échte innovatie steekt, in plaats van ‘oude’inefficiente energietechniek’.

Het antwoord van Potocnik was opnieuw: nee je kunt de boom in, alleen verwoordde Potocnik dat anders.
Potocnik antwoordde bij herhaling en steeds bozer

‘Wij toetsen beleid op rentabiliteit’.

Ik antwoordde:

RZ: blijkbaar niet, want anders zou dit beleid niet lopen met zoveel verspilling van subsidies.

De opmerkzame lezer, zal het verhaal ‘Gone with the wind’uit de International Herald Tribune nog kennen, over de verdampte EU-windsubsidies waarna Interpol wakker werd. Allemaal door dat op rentabiliteit getoetste Eurocratenbeleid.

Potocnik kiest de rol van Klimaat-Calimero: ‘ja maar hunnie krijgen ook subsidies’
Toen ik bleef aandringen gooide Potocnik het over de Calimero-boeg. Het zou ‘niet eerlijk zijn’, als fossiele brandstoffen subsidie krijgen maar windfarms niet.

JP:Er gaat ook 22 miljard aan subsidies voor kolen per jaar, dat stelde een rapport van de OECD, ’.

De OECD rekt definitie van ‘subsidie’eindeloos op
Waarop ik antwoorde dat die claim is gebaseerd op ‘overstretching definitions’. Ik stelde al: De OECD bereikt, zie dit rapport, die miljardenclaim tav ‘de kolenindustrie’ alleen maar door de definitie van ‘subsidiering’op te rekken zoals het Planbureau voor de Bureaucratische Leefomgeving hier bij ons ook doet: zelfs overheidssteun aan woon-werkverkeer heet bij ons subsidie aan de olie-industrie, zoals ik al blogde. De OECD hanteert deels de zelfde drogredeneringen.

Dus vroeg ik Potocnik
‘Waarom zou ik de OECD geloven, geef mij de getallen’ ? Waarop Potocnik antwoordde dat de OECD een respectabele organisatie is, iets in die geest: ‘dan moet je de OECD bellen’.
Het rapport van de OECD waarop Potocnik doelt is met de Wereldbank geschreven en die zit volgens mij tot de nek in de emissiehandel: dus neutrale informatie zou ik het niet noemen. Ik antwoordde: ‘Ik ga niet af op autoriteit maar op argument, geef mij de onderbouwing van getallen’.

Toen had ik ‘m even stil en moest zijn communicatie-huurling ingrijpen
Al die lui hebben bij persmomenten zo’n gevallen journalist in dienst met van die quasi nonchalante sportkleding en borsthaardecolleté, die journalisten moet stoppen: de voorlichter. Potocnik heeft het gewoon mis en ik heb zoals meestal gewoon gelijk: en als dat niet zo is, geef dan getallen, onderbouwing en controleerbare referenties waaruit mijn ongelijk blijkt.

OECD rekent zelfs klimaatbeleid mee als subsidie aan fossiele energie
Kijk maar hier in het OECD- rapportje, ze rekenen ook 1,2 miljard overheidsinvesteringen in R&D in de energie-industrie mee. Dus waarschijnlijk ook onderzoek, waarmee je exact beantwoordt aan de doelen van de Europese Eco-innovation, door efficientie-vergroting: meer doen met minder grondstoffen. Sterker nog, OECD rekent zelfs klimaatbeleid mee. Controleer mij, ik zit er graag naast.
We lezen bij de OECD:

Also included in this category is expenditure on the capture and storage of carbon emissions from combustion, which has increased steadily in recent years (Table 2.3). Carbon, capture and storage (CCS) facilitates consumption of combustible fuels, including fossil fuels

In de G20-landen loopt dat bedrag in 2008 al op tot 200 miljoen euro. Het is nu nog veel meer geworden, want de EU heeft CCS tot een prioriteit uitgeroepen.

Dat zijn dan claims die onze Euro-bestuurders één op één overnemen als fundament voor hun inefficiente beleid.

Lage Importtarieven als ‘subsidie voor de fossiele industrie’
Een andere manier om op hoge ‘subsidiebedragen die geen subsidies zijn’uit te komen is de volgende truc. Door lagere importtarieven voor olie, kolen en gas mee te rekenen als ‘subsidie’.

De claim van steun aan fossiele energie is niet helemaal onwaar, wanneer je dat als ‘staatssteun’afficheert. Maar laten we precies zijn in de definitie aub. Voor die lage tarieven hebben regeringen ANDERE REDENEN, dan het BEVOORDELEN van een bepaalde industrie, die ANDERS NIET OP EIGEN BENEN KAN STAAN: dat is wél de ENIGE reden waarom de windmolenlobby tientallen miljarden euro’s subsidie opslokt.

    Een reden: Omdat fossiele energie de nationale economieen ondersteunt. Regeringen hebben een economische reden om energie goedkoop te houden. Die lage importtarieven zouden ook gelden als niet olie maar olifantenstront de motor was van onze economie

Voor de tragen van geest: ik geef hier geen advies. Ik constateer. Dat je lopend beleid moet toetsen op efficientie en rentabiliteit zou een advies zijn.

Wat is wél echte directe subsidie?
Zonder miljardensubsidies van EU-lidstaten, gemotiveerd door angstige klimaatverhaaltjes zou de windmolenlobby niet bestaan. Bedenk eens wat je aan innovatie had kunnen doen met al die miljarden…..Die bedragen zijn nóg hoger, als je meerekent dat windmolenaars geen BTW betalen, én dat voor windenergie noodzakelijke aanpassingen van het nationale net worden verrekend via ‘grijze’stroom. De EU wil ook een supergrid in de Noordzee voor nog meer miljarden euro’s subsidie.

Potocnik gebruikt dus een drogredenering als steun voor zijn beleid
Het zou volgens Potocnik dus ‘oneerlijk’ zijn als we dan niet met geld smijten richting windmolens, omdat we ook al zoveel subsidie in de kolenindustrie stoppen. Ziet u hier de drogredenering?

Wat is hier zijn logica? Omdat de EU toch al met geld smijt zonder de consistentie te toetsen van lopend beleid en dit bij te stellen bij gebleken inconsistentie, zou het oneerlijk zijn als de windmolenindustrie níet van deze stupiditeit mag profiteren.

    Van de zelfde (hypothetische) redeneerkwaliteit als Potocnik: Als we de regering van Iran al een atoombom geven, zou het oneerlijk zijn als we Al Qaida geen kruisraketten geven…We doen toch al dom, maar het kan altijd nóg stommer.

Vragen aan Potocnik zinloos tijdverdrijf
De rest van mijn vragenvuur was een voorspelbare invuloefening waarbij Potocnik de plaat bleef die in de zelfde groef bleef steken, en als ik aandrong mijn vraag serieus te nemen greep zijn voorlichter in.

Een andere vraag: Kan de Europese Commissie en de EU wel geloofwaardig kartrekker zijn van Eco-efficiency als haar eigen Parlement met hofhouding op en neer blijft pendelen tussen Brussel en Straatsburg en moet ze niet zelf het goede voorbeeld geven?

Die vraag stelde ik aan een onderman van Potocnik: Ik kreeg een grijns maar geen antwoord, maar we weten het al. Daar gaan ze gewoon vrolijk mee door. En het indirecte antwoord is dan: de EU is volslagen ongeloofwaardig met haar gepreek over klimaat, milieu en eco-efficiency.

Ik vroeg verder nog voor de vorm: ‘Wanneer gaat de EU eerlijke informatie verstrekken over windenergie, in plaats van de overoptimistische propaganda waarmee EU-lidstaten hun burgers nu overvallen, waarmee zij de Aarhus-conventie overtreedt, zie de Pat Swords-case’. Het rendement wordt vaak overschat, men presenteert vaak 1 MW opgesteld vermogen windenergie als vervanging van 1 MW fossiele energie.

Potocnik antwoordt alleen, bij herhaling omdat hij de vraag weigert te beantwoorden

JP:‘we implementeren de Aarhusconventie’ (= Potocniks voor: ‘voor zover ik snap waar het over gaat, kan je me toch niks maken dus ontsla ik mezelf van een eerlijk antwoord’)

Een ondervrouw van hem probeerde me later nog in een hoekje te drukken door te stellen dat ik loog, wat ze rondstrooide aan wie het maar wilde horen: maar de Pat Swords-case ligt er toch echt, en ook onze nationale overheid is met haar windmolenpropaganda door de Nationale Ombudsman op de vingers getikt.

Kortom, van Eurocraten moeten we het niet hebben bij fossiele brandstofbesparing
Van wie wel? Van slimme innovatieve ondernemers als Vlaamse logistiek ingenieur die ik sprak bij het netwerkdiner.

    Van de vrachtwagens op de weg is één op de 4 LEEG

. Dat was de start van zijn idee, om via betere afstemming tussen bedrijven transporten te plannen tussen Vlaanderen en Oost Europa. Zijn bureau zorgt er voor dat die afstemming niet tot overtreding van mededingingsregels leidt en prijsafspraken.

Nuchtere economie zonder moralisme en angstige verhaaltjes beter voor ecologie
De Vlaming claimde dat deelnemende bedrijven zo 10 procent op brandstof en 15 procent in kosten bespaarden, iets in die geest. Nog niet gecontroleerd, maar stel dat het klopt. Dan is er een normale economische rationale om deel te nemen. Dat werkt een stuk beter als stimulans voor eco-innovatie dan de angstige doemverhaaltjes over klimaat van Potocnik, en een zak subsidie voor failliete technologie waar tot in lengte van dagen staatssteun bij moet.

Maar corrigeer me als het niet zo is.

Weg met die vrachtwagens!
Op de terugweg heb ik als automobilist/vrachtwagenhater meteen de claim van de Belg gecontroleerd, en inderdaad: je ziet veel onbeladen trucks je voor de wielen rijden. Van die ‘King of the Road’figuren, die met 1 centimeter per uur harder beslist hun voorganger moeten inhalen en zo het hele verkeer ophouden, files veroorzaken, en de lucht volblazen met halfverbrandde dieseldampen.

Die Belg mag van mij zo in Nederland aan de slag. Maar een Eurocraat als Potocnik met zijn angstige ‘ het is vijf voor twaalf’- gebabbel kan zonder milieuproblemen ontslagen worden.