Red de bruinvis, knuppel een zeehond

Nu bracht de NOS – na te zijn geattendeerd door Imares- al het nieuws: grijze zeehonden zijn hoofdverdachte verklaard voor de stranding van bruinvissen met onverklaarde verwondingen. Het nieuws leek mij eerst een aanval van Imares op Lenie ’t Hart: beroof de zeehond van zijn onschuld- de machtsbasis van de zeehondencreche- en dan kan de zaak eindelijk dicht. Imares (Lucas Reijnders) en Lenie vechten al langer een vete uit. Maar het klopt.

Redt de bruinvis, doodt de zeehond
De bron is een studie in ‘Aquatic Mammals’ van Jan Haelters van het Vlaamse RBINS. Hij heeft maar 2 gestrande bruinvissen onderzocht met bijtwonden, maar verwijst naar exemplaren met vergelijkbare wonden. Haelters sluit verwonding door competitie uit: ook Flipper maakt wel eens een bruinvisje dood- gewoon voor de lol, de bruinvis wordt in zee vaak gepest om zijn mongolide uiterlijk – maar Flipper eet ‘m niet op. Het moet volgens Haelters predatie zijn omdat de bruinvissen echt zijn aangevreten.

Exponentiele groei zeehondenstand kan lokaal populatie effect bruinvis geven
De zeepitbull is een zwemmende bek vol tanden, die per dag wel 3- 5 kilo vis naar binnen werkt. De stand op het Nederlandse Wad ligt op 8000 exemplaren (= 40 ton vleesconsumptie per dag per populatie, 14,6 miljoen kilo per jaar), op het internationale Wad leven 31000. Zijn neef grijze zeehond komt al met 2500 exemplaren voor (0 in 1980) en kan per dag 4-6 kilo op (maximaal 15 ton vleesconsumptie per dag per populatie).

Zeehonden (grijs en gewoon) ontrekken 20 miljoen kilo biomassa per jaar uit Kustzone
Wanneer de lokale grijze zeehondenpopulatie deze bruinviseet-cultuur adopteert kunnen ze lokaal zeker een populatie-effect hebben. Theoretisch onttrekt de Nederlandse grijze zeehondpopulatie maximaal 5,5 miljoen kilo biomassa uit het systeem per jaar.

Het malse ‘zeezwijn’- zoals de Middeleeuwse naam van de bruinvis luidde– weegt slechts 60-80 kilo. Qua eetlust kan de grijze zeehondpopulatie de lokale populatie dus met gemak uitroeien. Dit populatie-effect is al eerder vastgesteld bij orca’s die potvisjongen snaaien en zeeotters. Gaan ze zich specialiseren, dan is het gauw gedaan.

Belemmert exponentiele groei zeehondenpopulatie de groei visbestanden Wad en Noordzeekust?
Hoewel lang door ecologen ontkend, kan predatie van zeehonden wel degelijk ook populatie-effecten geven bij prooidieren en vispopulaties. Zie dit rapport van het Canadese Science Advisory Secretariat voor het visserijministerie: de van 10.000 naar 300.000 exemplaren gegroeide grijze zeehondenpopulatie sinds de jaren zestig, lijkt herstel van kabeljauwbestanden voor de kust van Nova Scotia tegen te houden. Terwijl de visserij begin jaren ’90 al aan banden was gelegd. De grijze zeehonden hebben zich gespecialiseerd.

Exponentiele groei zeehondenpopulatie moet sterk top down effect hebben op ecosysteem Kustzone

Na wegvallen voedselrijkdom fosfaat, houdt predatie groei visstand tegen
Een aardige Rypothese vind ik. De enorme kabeljauwvangst tussen de jaren ’60 en ’80 in de kustzone, met dank aan onder andere voedselrijker water zakte na 85 plots in. In de kustzone daalde visserijdruk met 90 procent sinds instellen van de Scholbox in 1988. Dat de huidige gevangen exemplaren in de kustzone en Wad veel kleiner zijn, kun je vooral aan fosfaatmindering toeschrijven nu visserijdruk zo afnam.

Maar de aantallen? Naast minder voedselrijkdom moet- gezien de maximaal 200 miljoen kilo onttrekking van biomassa door de grijze en gewone zeehonden toch ook predatie een rol spelen. De stand van zeehonden groeide exponentieel in de zelfde periode. Dus niet alleen een zogenaamd bottom up effect (fosfaat en voedselrijkdom), maar ook top down (predatie).

Zeehond bedreigt natuurherstel volgens definitie Planbureau voor Leefomgeving
Nu we het er toch inwrijven; de pseudowetenschappelijke studie van het Planbureau voor de Leefomgeving van Rick Wortelboer verklaarde dat nog 40 procent van de biodiversiteit over zou zijn. Die bewering leunde sterk op de bruinvis zoals ik al blogde. Het was Stichting de Noordzee die deze bewering naar buiten bracht.

Stichting de Noordzee wilde beschermingsplan bruinvis: schiet zeehonden af
Terwijl Stichting de Noordzee, hier ‘Bakvissen voor Bruinvissen’genoemd die verwondingen van bruinvissen aan visserij wilde toeschrijven, zijn deze roofdieren met aaibaarheidsfactor 10 de boosdoener. Eigenlijk heel logisch, want de populatie blijft exponentieel groeien en zoekt aanvullende voedselbronnen. Ze snaaien ook regelmatig eidereenden.

Christien, hoe vindt je mijn bruinvisherstelplan?
Mijn voorstel aan Christien Absil van Bakvissen voor Bruinvissen: bescherm de bruinvis en geef de jacht op zeehonden weer vrij. Ik pleit alweer 7 jaar voor de verkoop van echt Texels Zeehondenbont met Waddengoudkeurmerk. Het liefste zou ik van die mooie witte jonge grijze zeehondenbontmutsen verkopen. Gewoon knuppelen, als ze ’s winters op De Richel liggen.

Er is een markt voor zeehondenbont
De bureaubabe van het Wageningse Zentrum fur Meeresburokratiserung kreeg al hebberige ogen toen ik over zeehondenbontmutsen begon. Er is een markt van kooplustige blonde dames, en de gemiddelde Nederlander is niet zo anti-jacht als enkele luidruchtige linkse clubjes doen voorkomen. Je zou ook – in plaats van knuppelen- Lenie’s opgevangen dieren kunnen afnemen (300 per jaar). Dan behouden de zeehonden op het Wad hun tamheid, en kunnen zeehondentoeristen ze zonder schuwheid zien.

Tel daarbij de aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid van strengere winters de komende jaren en dan vraag ik: waarom zouden we het niet proberen?