ENERGY & ENVIRONMENT VOLUME 24 No. 3 & 4 2013 is uit. Een van de meest verrassende peer-reviewed artikelen daarin (download hier) is van onze Hollandse titaan Andries Rosema waar Bauke Mollema nog heel hard voor moet fietsen vandaag om in de buurt te kunnen komen. We knallen er meteen maar mee. In your face: de aarde koelt onafgebroken af sinds 1982. Je je leest het goed. Niet pas sinds de super El Ninjo van 1998. Niks geen statistische significante opwarming sinds 1992. Niks afkoeling sinds 2005. Gewoon precies wat er staat: onafgebroken afkoeling sinds 1982. Waarom sinds 1982? Simpel antwoord: de lancering en ingebruikname van Meteosdat 2.
Hierboven het kantoor van EARS in Delft. Inderdaad één van die laatste plaatsen waar kijken of iets werkt (dat het ook echt zo is en veilig en kostenefficiënt kan worden toegepast) nog enige waarde heeft boven de theoretische universiteiten die in belangrijke mate drijven op pal review en wilde theorieën en politiek welgevallige uitkomsten. Dit terzijde. Wat kan EARS wat anderen niet kunnen? Lees even mee uit de introductie van het artikel:
EARS Earth Environment Monitoring is providing Meteosat based water and climate services. To this end, Meteosat visual and thermal infrared images are received hourly and processed to hemispheric data fields of surface and boundary layer temperature, global and net radiation, actual and potential evapotranspiration, as well as precipitation. These data are then applied in drought monitoring, crop yield forecasting and river flow forecasting systems. Since 2009, EARS is also developing drought and excessive precipitation insurance. For this purpose a 30 year data base of hourly Meteosat visual (VIS) and thermal infrared (TIR) images has been composed.
Lees de vetgedrukte zin even een keer of tien en bedenk wat dat betekent. Nee? Geen idee? OK ik help. Dat betekent dat zij aansprakelijk zouden zijn voor gigantische claims als wat ze doen een kletsverhaal zou blijken te zijn. OK. Nog een keer? Het gaat niet om frauduleuze verzekeringspraktijken zoals bekend van Munich Re die meedeinen op de global weirding leugen door hun klanten wijs te maken dat premies omhoog moeten omdat de kans op extreem weer zou zijn toegenomen. Nee het gaat hier om concrete korte termijn prognoses van de gevolgen van droogte of zware regenval hier en nu waarvoor hier en nu wel of niet uitgekeerd moet worden. Wat EARS doet is dus solide en eerlijk. OK? Nog afgezien van het feit dat EARS echt bijdraagt aan verbetering van irrigatiesystemen en landbouwopbrengsten in gebieden op aarde die het keihard nodig hebben. OK? Het hart zit dus op de goede plek. OK?
Lees nu nog even de laatste zin van het Engelse fragment: For this purpose a 30 year data base of hourly Meteosat visual (VIS) and thermal infrared (TIR) images has been composed. En wat doet Andries Rosema uit pure goedertierenheid? Hij gebruikt deze data ook om eens in het belang van ons allen naar het global warming verhaal te kijken. Meteen voor de duidelijkheid: EARS doet niets met temperaturen op 1,5 tot 2 meter meethoogte. Want temperaturen op 1,5 tot 2 meter meethoogte hebben twee voordelen en 1 groot nadeel.
Voordelen:
- Mensen zijn toevallig ongeveer zo lang dat het deurtje van het meethokje open kan zonder te bukken en zonder op een kruk te klimmen
- Temperaturen op deze hoogte worden al sinds midden 19e eeuw gemeten en dus zijn er lange tijdreeksen
Nadeel: temperaturen op 1,5 tot 2 meter meethoogte zijn eigenlijk voor klimaat minder relevant. De plek waar het allemaal gebeurt in onze aardse energiewisseling met atmosfeer en het heelal is namelijk het aardoppervlak. Precies: meethoogte 0 meter! Gek eigenlijk he? Goh dat we daar nog niet opgekomen waren. En op zee mag je daar 0 tot -30m van maken omdat de zon de zee 30 meter kan penetreren maar voor infrarood is het gewoon weer 0m omdat IR water niet kan penetreren. Daarom ook dat meer IR op zee sowieso niet tot opwarming kan leiden maar alleen tot meer verdamping maar dit terzijde (H/T Bob Tisdale). Josef Reichholf legt ook schitterend uit hoe het voor een muis of kevertje of voor een gewas op de grond helemaal geen donder uitmaakt hoe warm of koud het op 1,5-2m is. Als het daar 5 graden warmer is maar door meer regen het gras hoog groeit en vochtig is, dan is het in dat gras door de hogere verdamping juist 5 graden kouder. En zo kan het in een ijstijd op een droge steppe voor een muis aan de grond juist warmer zijn dan in het interglaciaal. Lang verhaal kort: wil je global warming en klimaatverandering toetsen zouden metingen van het aardoppervlak wel eens relevanter kunnen zijn dan metingen op 1,5-2 meter. Pech dat we daar geen data van hebben sinds 1901. We hebben nu een mooie datareeks sinds 1982 en dus dacht Andries Rosema: eens kijken wat ik zie.
Meteosat staat op 36.000km geostationair en ziet deze helft van de aarde. Er wordt gekeken in een spectraal gebied waar waterdamp en CO2 niet actief zijn zodat er geen verstoring is door de heldere atmosfeer. Er is wel verstoring van de waarnemingen door wolken. Maar die zitten zo veel hoger dan het oppervlak dat ze altijd kouder zijn (te meer het oppervlak op een bewolkte nacht nauwelijks afkoelt) en dus is er simpel gefilterd over 10, 20 en 30 dagen en is dan altijd het warmste moment gekozen. Geen plek op aarde is zo lang aanhoudend bewolkt. Het 10-daagse filter bleek eigenlijk al afdoende.
De satelliet kijkt dus echt op de naakte barre aarde. Vervolgens hebben Rosema at al. twee tienjarige periodes gemiddeld: 1986-1995 en 1996-2005. En dan de voor die twee decennia gemiddelde waarden van elkaar afgetrokken. Het verschil is in bovenstaande kaart geplot. Overal waar het groen is, is de aarde afgekoeld. Waar de temperatuur constant is gebleven is geel en waar het warmer is geworden is rood (de rode buitenrand heeft geen betekenis). En de aarde is dus….. flink afgekoeld. Ongeveer een volle graad. Ik hoor nu iemand al roepen: ja maar misschien is de andere kant van de aarde wel heel sterk opgewarmd… doe een poging natuurkundig te denken (warmtewisseling en zo) en je weet dat de andere kant van de aarde er eigenlijk niet anders kan uitzien dan deze kant.
Er zijn wel plekjes waar het wel flink is opgewarmd. Zie hierboven. De oorzaak is altijd snel gevonden. Maak een plek droger door drainage en hopla de temperatuur vliegt omhoog. Bekend ook van onze steden natuurlijk. Deze urbanisatie heeft echter grotendeels voor 1982 plaats gevonden. Hadden we meetseries vanaf 1901 gehad. Man! Dan waren alle wereldsteden felrode punten geweest. Dat is het Urban Heat Island effect. Een lopende controverse hoeveel van de 20e eeuwse opwarming – jaaa een angstaanjagende 0,7°C graad per eeuw – aan dat effect te wijten is versus het broeikaseffect. Als je nu bedenkt dat de CO2-uitstoot gigantisch en de CO2-concentratie flink zijn gestegen sinds 1982 dan begin je misschien het antwoord op deze prangende vraag aan te voelen.
Het is wel ver van ons bed zo’n satellietopname vanaf 36.000km en die blik op de hele hemisfeer en dan ook nog eens maar twee waarden voor twee decennia van elkaar afgetrokken. OK, maar Rosema et al. hebben ook naar individuele locaties gekeken zowel op land als op zee en daarvoor de hele tijdreeks geplot. Dan zie je heel fraai een aanhoudende geleidelijke afkoeling. Hier voor een punt in Midden-Frankrijk met 0,8°C over de geanalyseerde periode 1982-2006.
Don’t be afraid to see what you see! Ronald Reagan
Afsluitend nog even een belangrijke toevoeging. Mensen zouden zich kunnen afvragen: OK afkoeling sinds 1982 maar hoe was het daarvoor? Puur vanuit een algemeen begrip van klimaatschommelingen durf ik zo goed als zeker te stellen dat als we deze data al sinds 1966 zouden hebben gehad we tussen 1966-1975 en 1976-1985 een aardige opwarming zouden hebben gezien. De gebruikelijke fase van opwarming op meethoogte 1,5m tot 2m is 1975-1998 en dat is dus ruim 10 jaar verschoven ten opzichte van wat die door mij gefantaseerde aardoppervlaktemetingen zouden hebben laten zien. Wat zou daar de verklaring voor kunnen zijn? Misschien dat het een jaar of 10 duurt tot de impact van veranderingen van zonneactiviteit en wolkbedekking doorwerken in de oceanen en de atmosfeer. Het aardoppervlak is gewoon het inductiekookplaatje van de zon en de pan erop warmt pas later op en koelen ook pas later af. De ruimte voor CO2 om significante invloed te kunnen hebben wordt door dit onderzoek weer sterk verkleind. My 2 cents.
ik begrijp het verhaal, zie een eventueel bevestigende trend in het onderste plaatje maar welke eenheid vertegenwoordigt de y-as?
Wel eens van Kelvin gehoord?
Ah, we worden hier dus geacht een publicatie serieus te nemen waarin ze niet eens de moeite nemen een as fatsoenlijk te labelen. Weten we dat ook weer.
Als jij het originele rapport had gelezen (zie link in dit artikel) dan had je het kunnen weten.
Nu maar eens zien wat hiervan blijft staan, als de kritiek komt, het idee om op 0 meter te meten is wel sterk, maar is het werkelijk zo dat je dán pas goed de energie-úitwisseling meet?
Juister is dan dus: afkoeling van de aardbodem ipv ‘afkoeling van de aarde’ wanneer je op het hele systeem inclusief atmosfeer en opgeslagen warmte in de oceaan doelt, de satellieten van UAH meten ook lichte opwarming
Ondanks die ‘afkoeling’ heb je wel degelijk diverse plant- en diersoorten op 0 meter die hun verspreiding Noordwaarts uitbreiden op diverse locaties. Ook is de Aletschgletscher sinds 1980 (een nieuw maximum) sterk gekrompen enz
@Rypke: schoenmaker blijf bij je leest! Wat je schrijft over noordwaarste verplaatsing dieren en planten is jouw terrein. Verder moet je niet vergeten dat de belangrijkste opwarming is geweest vanaf 1975. Dat is dus bijna nog een vol decennium voor deze metingen. Het is verder zo dat het aardoppervlak als eerste zal reageren op veranderende zon en wolken. Oceanen en atmosfeer komen er dan achteraan. Dus het kan best dat de opwarming aan het aardoppervlak niet pas in 1975 begon maar al in 1965. Dan zou je dus netjes twee decennia sterke opwarming hebben net zoals de atmosfeer deed tussen 1978 en 1998. Dat weten we niet. Daar zijn geen metingen van.
PS Heb hier nog een alinea van gemaakt onder aan het artikel.
Het is warm weer. Het denken valt mij zwaar bij het warme weer.
Dus hier maar een paar losse gedachten
a) Die afkoeling van het aardoppervlak is gewoon razend interessant.
Wat bij mij de vraag oproept, waarom heeft men daar in de klimaatmodellen niets mee gedaan.
Het zal wel weer hetzelfde excuus zijn waarom men de oceanen ook niet mee heeft genomen.
b) Ik begin die focussering op voornamelijk een klimaatbepalende grootheid CO2 toch steeds meer te zien als de beschrijving
van de bewegingen der planeten met de aarde in het centrum.
Dat kon anders en beter, vond Galilei, als je zon als centrum neemt. Maar dat mocht destijds niet.
De gedachte van Galilei was cruciaal voor de voortgang in de wetenschap.
M.a.w. het is niet zo moeilijk om een Galilei te zijn ten midden van die AGW-proponenten, die alleen maar naar CO2 kijken.
c) Die afkoeling. Wat te denken van deze wat wilde gedachte.
In hoeverre is de stomata-index en stomata-dichtheid van planten in deze genoemde periode verandert door de toegenomen CO2,
Gesteld dat die beduidend is. Wat heeft dat dan weer voor gevolg voor de wateropname door planten. Toename (groei) van vegitatie.
Wat betekent dit voor waterverdamping, vochtigheid van de bodem en lucht.
Goed straks een verkoelend witte wijn en de opgenomen tour etappe maar eens terugkijken.
Erg goede suggesties. Ik stuur door naar Andries!
Tja over die vetgedrukte zin;
Dat gaat bij de aan gratis geld verslaafde klimaatwetenschap het ene EAR in en
het andere AER weer uit. Snappen ze niet; waarde toevoegen, dingen verkopen waar een ander iets aan heeft.
De essentie van het betoog van Rosema is, om de atmosferische processen te begrijpen, moeten we ook verschijnselen beneden 1.50 hoogte bekijken.
Als ik het warm heb en voel dat op de huid, dan kan ik dat ook niet op 1.50 m afstand meten.
Het betoog van Rosema sluit niet uit dat de CO2 in de atmosfeer dicht bij het oppervlak in die onderste laag potentieel een opwarming veroorzaakt. Immers het absorbeert in een bepaalde band van het spectrum IR die door het oppervlak wordt uitgezonden. En het zet daarbij latente stralingswarmte om in voelbare warmte. Maar die potentieel opwarming is geen einde verhaal, Twee processen grijpen in, de convectie en de verdamping, te samen wel evapo-transpiratie genoemd, die warmte naar hogere luchtlagen afvoert. (De satellieten van Spencer en Christy, die feitelijk de temperatuur op 800 m waarnemen, laten ook wel degelijk een opwarming zien)
Het belang van dat proces laat Rosema aan twee locaties zien waar hij wel degelijk een temperatuurstijging heeft waargenomen. Dat zijn twee gebieden waar moerassen zijn drooggelegd.
De cruciale vraag blijft echter, of het effect van CO2 ook de uitstraling naar het heelal belemmert, zodat we van een zogenaamd broeikaseffect mogen spreken. Daar zijn argumenten tegen aan te voeren, maar behandeling daarvan hier, zou me te voeren. Zie hiervoor de artikelen van Clark in de Special Issue.
De essentie van de dialoog over het belang van de stralingsprocessen in de atmosfeer ligt echter nog op een iets ander vlak. Die is dat de emissie van CO2 vanuit de atmosfeer een terugstraling naar het aardoppervlak, met zijn emissieband, kan veroorzaken die helpt om de oppervlakte temperatuur op een bepaalde waarde te houden, naast de instraling van de zon. Ik ken tenminste één fysicus die dat effect op theoretische gronden waagt te betwijfelen. Het argument is dat de emissie van een gas bij een specifieke golflengte een andere fysische basis heeft dan de emissie van een stof die over een breed spectrum IR uitstraalt. Zoals het aardoppervlak en de wolken doen.
De interpretatie van de waarnemingen met METEOSAT door Rosema lijken een bevestiging te zijn van de veronderstelling dat de zogenaamde terugstraling tenminste van ondergeschikt belang is.
Dit leidt tot een model dat het op temperatuur houden van de troposfeer hoofdzakelijk door de waterhuishouding wordt geregeld, waarbij de twee belangrijkste drijvende krachten op een mondiale schaal zijn, het grote aardse wateroppervlak, 70 %, met in aanmerking nemen van de vegetatie 90%, en de 50 % wolkbedekking. Beide stralers over een breed spectrum. De zogenaamde broeikasgassen, CO2 en waterdamp zijn daarbij van ondergeschikt betekenis. Het artikel van Rosema is één stapje in de richting om dit model te gaan onderbouwen.
Dank voor je aanvulling!