Een ongestoorde Noordzee met rust, dan moet je de wind en golven uit zetten

Een ongestoorde Noordzee met rust, dan moet je de wind en golven uit zetten


In het novembernummer van mijn ecologenblaadje De Levende Natuur verschijnt de lezing die hoogleraar mariene ecologie en gastblogger van Climategate.nl Han Lindeboom hield op de Noordzeedagen, 10-11 oktober. Daarin geeft Lindeboom indirect toe dat het gekunstelde Natura 2000-boekhouden met exacte normaantallen zwarte zee-eendjes en ander proceduregrut, er vooral is om natuurbescherming juridisch houdbaar te maken bij de Raad van State. Waar het onze Han werkelijk om gaat is dat hij aan rust toe is. In de Noordzee welteverstaan.

Het echte probleem is dat wij in Nederland gedwongen zijn om te opereren binnen een wettelijk kader (…) Als we dat niet doen gaan we onderuit bij de Raad van State. Dus kijken we alleen naar Habitatrichtlijn-criteria als stenen, zandbank of huidige kernsoorten. Concepten als rust, ongestoordheid of ecosysteem zijn binnen dat wettelijk kader niet geduid en dus niet beschermd. Dit Euvel ligt ook ten grondslag aan de vele vormen van miscommunicatie tussen overheid, politiek, wetenschappers, visserij en maatschappelijke (link-politieke RZ) organisaties over de vraag wat nu het gewenste en noodzakelijke beschermingsniveau is.

Dan word ik bijna onwel als Lindeboom vervolgt:

Er is een grote discrepantie tussesn ecologisch onderbouwde beschermingsregimes, juridisch verankerde regimes en politiek haalbare regimes.

Lindeboom wil ook het Friese Front sluiten voor visserij, om de ‘rust’ te beschermen en ‘ongestoordheid’. Mijn vraag die ik al jaren stel, maar die onze Han niet beantwoordt: definieer dan eens – wanneer je beweert de ecologisch wetenschappelijke onderbouwing te vertolken- wat ‘ongestoordheid’ is, in een habitat als de Noordzee. Kwantificeer de menselijke invloed ten opzichte van de natuur, en kom dan aub niet weer met een tropisch rif aanzetten als referentie voor de Noordzee, het Great Barrier Reef….
Neem alleen al de storm van gisteren, verstoring is de norm op de koude Noordzee. Laat staan ‘rust’, geef eens een ecologisch wetenschappelijke definitie van ‘rust’ in een Noordzee waar bij een storm de bodem tot 30 meter diepte wordt omgewoeld. Ik krijg de indruk dat vooral Han Lindeboom rust nodig heeft, wat bij hem neerkomt op ‘een gebied zonder visserij’. Een kwart van de Noordzee visserij-vrij. Dat mag, maar het ontbreken van politiek draagvlak daarvoor – op basis van boterzachte definities- wijten aan miscommunicatie is nogal kort door de bocht

Verlangen naar wildernis
In mijn optiek worden mensen als Lindeboom in de eerste plaats gedreven door het uit de VS overgewaaide wildernisideaal. Waarbij ze dat ideaal later met diersoorten en ecologisch jargon invullen, je ziet dat ook bij het ecologengilde dat rond de Waddenacademie hangt als ze zeggen: ‘de Waddenzee moet op eigen benen kunnen staan’ (Johan van de K. NIOZ), een ecosysteem als lichaam en afgeronde entiteit. De tekst die het Amerikaans Congres aannam luidde voor wildernisgebieden:

In contrast to those areas where man and his own works dominate the landscape, an area where the earth and its community of life are untrammeled by man, where man is a visitor who does not remain (citatie uit Nash, R. 1967: Wilderness and the American Mind, Yale University Press)

Dit is een pre-darwiniaans natuurbeeld, waar de mens los van de rest van de natuur staat, samenhangend met het achterhaalde platonische ‘balans van de natuur’-concept, net als het metaforische gebruik van het matig gedefinieerde begrip ‘gezondheid’ van ecosystemen.

  • Een culturele mythe? Ja.
  • Toeristische belevingswaarde? Ja.
  • Zeer populair bij milieuactivisten? Ja.
  • Ecologie? Nou, nee, tenzij je vindt dat de hele natuur pardoes door goddelijke interventie als één geheel en afgestemd perfect raderwerk ontstond, waar de mens slechts voor zondevallen kan zorgen: haal de mens weg en de aarde wordt weer ‘gezond’
  • Mijn voorstel: stel vissers-reservaten in voor de jagers van de zee
    Maar misschien worden we ten diepste allen wel door emotie en een verlangen naar vrijheid gedreven, ook hoogleraren Mariene Ecologie in Wageningen en andere mensen die zich achter dure titels verschuilen. In mijn optiek weerspiegelt het wildernisideaal vooral dat: verlangen naar een plek die nog niet door andere menselijke concurrenten is ingevuld, een landschap dat niet door andere denkende wezens is geïnterpreteerd. Vakantie, zoals Han’s favoriet- duiken in het Great Barrier Reef- is daar een invullend compromis van een paar weken van.

    Bedenk dat we dagelijks onze vrijheid en levensbehoeften moeten kopen, door andere mensen losgeld te betalen. Als u niet betaalt komt u in de gevangenis. Het alternatief is dakloosheid/ leven in Ecodorp Tilburg. Alles is van iemand anders, tenzij je ‘m er af jaagt of wegkoopt: maar dan betaal je weer steeds hogere OZB aan onze algehele bezetter. De overheid.

    Dat onbezette land was wat de kolonisten ook in de VS meenden aan te treffen waarbij ze de Indianen hooguit als onderdeel van de wildlife zagen, geen echte mensen. Die joegen ze naar wat reservaten, en ik stel voor om het zelfde met vissers te doen. We gaan gewoon visserij-reservaten instellen – een kwart van de Noordzee- waar deze laatste beroepsjagers van de zee wat folkloristisch een netje mogen werpen in harmonie met de natuur, lekker bodemberoeren. Omdat hun activiteit dankzij Brusselse bureaucratie, hinder van links-politieke, pardon ‘maatschappelijke’organisaties en hoge brandstofprijzen toch nauwelijks nog rendeert…