lancetlogo-stacked-small4-e1368718577764

Het hoog aangeschreven medisch wetenschappelijk tijdschrift The Lancet kwam onlangs met een bangmaak-artikel dat als een nieuw dieptepunt van wetenschappelijk amateurisme moet worden beschouwd. Het is onbegrijpelijk dat dit broddelwerk van Grandjean en Landrigan door de peer-review van The Lancet heen is gekomen. Elke goede wetenschapper kent het verschil tussen correlatie en causaliteit: een verband tussen twee parameters betekent nog geen oorzaak.

Malafide wetenschappers misbruiken dit echter geregeld. Maar in het artikel van Grandjean en Landrigan zinken we nòg dieper. Ze geven niet eens een èchte correlatie, er is enkel een vage suggestie. Er worden studies opgesomd die iets te maken hebben met effecten van stoffen op de hersenen, neurotoxische stoffen. De suggestie die hiermee gewekt wordt is: er zijn steeds meer neurotoxische stoffen bekend.

Bescheidenheid siert de ware wetenschapper
De artikelen waar ze uit putten zijn rijp en groen door elkaar. Er is geen enkele kwaliteitscontrole, zoals in goed epidemiologisch onderzoek wèl gebruikelijk èn noodzakelijk is vanwege de grote onzekerheden. Het is logisch dat voortgaand toxicologisch onderzoek steeds meer stoffen onderzoekt en dat daarbij soms bepaalde effecten worden gevonden.

Vaak worden die effecten gemeten door het toepassen van een extreem hoge dosis op proefdieren. Dat helpt om een stof te karakteriseren, maar heeft weinig relevantie voor de risico’s in de praktijk. Niettemin moet deze vage vaststelling in het artikel suggereren dat de blootstelling aan neurotoxicanten toeneemt. Voor de andere parameter in hun correlatie is er dan een aanwijzing nodig dat er kwalijke effecten zijn. Dit geven de auteurs in de eerste zin van hun abstract aan:

Neurodevelopmental disabilities, including autism, attention-deficit hyperactivity disorder (ADHD), dyslexia, and other cognitive impairments, affect millions of children worldwide, and some diagnoses seem to be increasing in frequency

Lijken toe te nemen in frequentie, hoe vaag en suggestief, hoe onwetenschappelijk. Maar het is nog erger. Want behalve het feit dat deze mogelijke toename talloze oorzaken kan hebben, is de toename zelf al niet steekhoudend. Vroeger had je een druk kind, tegenwoordig heeft het ADHD. Logisch dat die diagnose frequentie toeneemt! En evenzo wordt autisme vaker herkend omdat we er nu meer van weten.labo

Van een stagiar zou dit niet geaccepteerd worden
Dan heeft dit artikel nog een waslijst aan problemen met de basis uitgangspunten van de wetenschappelijke methode:

  • een veelheid aan op niets gebaseerde beweringen; een doodzonde tegen de wetenschappelijke methode
  • het gebruikte ‘pandemie’ is een zelf-citatie. Dit baseert Grandjean op zijn artikel uit 2006 waarin hij ‘pandemie’ introduceert. Door dat nu te citeren (en in de vooral gelezen abstract op te nemen) wordt gesuggereerd alsof het om een bewezen feit gaat: ‘To control the pandemic of developmental neurotoxicity’
  • gebrek aan toxicologische bewijsvoering, geen enkele kwantificering van effecten (‘elke stof is giftig, de dosis maakt het gif’)
  • veel te sterke suggesties van causaliteit die niet uit het onderzoek volgt, ‘we identified neurotoxicants’ en ‘industrial chemicals that injure the developing brain are among the known causes for this rise in prevalence’

Echt slechte wetenschappers zijn uitzonderlijk, hopen we toch
Ik geloof hardnekkig dat de meerderheid der wetenschappers te goeder trouw is, werkelijk geïnteresseerd in hun onderwerp en gemotiveerd om aan waarheidsvinding te doen. Ik hoop hardnekkig dat diegenen die dat niet zijn uitzonderingen zijn. Maar mijn vertrouwen en geloof worden zo wel zwaar op de proef gesteld.

Op climategate.nl hebben we al veel wetenschappelijk broddelwerk blootgelegd, op klimaat, biodiversiteit, ecofootprint en andere gebieden. Maar dat zo’n overduidelijk amateurisme een medisch top-tijdschrift haalt geeft wel heel erg te denken. Het lijkt me een prima test voor toxicologie studenten in hun 1e-jaar: haal hier de basisfouten uit!

De blogosfeer informeert
Toen ik na het lezen van het artikel de wanhoop nabij was; niet vanwege Grandjean’s pandemie die de arme hersentjes van miljoenen kinderen bedreigt maar wèl over de huidige wetenschappelijke praktijk, stuitte ik gelukkig ook op een verrassend tegengeluid. Uiteraard in de blogosfeer!

Het ACSH (American Council for Science and Health) bespreekt dit artikel ook en laat er geen spaan van heel. De hoofdauteur Grandjean en zijn co-auteur Landrigan worden ‘toxic terrorists’ genoemd.

Maar ja, The Lancet is een gerespecteerd prestigieus medisch tijdschrift en ACSH is maar een groep van wetenschappers, ongetwijfeld dik gesteund door Big Oil, dus dan is wel duidelijk wat de ‘waarheid’ is. Vooral niet af laten leiden door de feiten!