Waarheen verdampen alle visserijsubsidies? Naar de beloftenindustrie…

Dure burger: 1 miljoen euro subsidie

Bij de Belgen ontstaat commotie rond de met reeds 20 miljoen euro gesubsidieerde Stichting voor Duurzame Visserijontwikkeling: dit zou niets opleveren. Net nu ik zelf in kaart breng: waarheen verdampen alle subsidies uit het Europees Visserijfonds?

Volgens deze studie in Plos Biology in 2011 zou de Europese visserij ’s werelds zwaarst gesubsidieerde visserij zijn – 56 procent van de marktwaarde van de gevangen vis- na die van Azie.Subsidies maken lui, want je schrijft je uurtje factuurtje en hoeft niet te controleren of je inspanningen resultaat hadden. Een project is een succes als alle geld op gaat. Champagne!

Bij ons komt jaarlijks tussen de 10 en 20 miljoen euro Europees visserijgeld terecht, en af en toe doet onze eigen overheid wat duitjes in het zakje om ‘draagvlak’ te maken voor het beleid van zittende bestuurders.

Ik schreef al over de wildgroei aan projectgroepen, masterplannen, commissies en klankbordgroepen die allen uurtjefactuurtje schrijven rond de belofte dat zij op termijn de visserij geld zullen opleveren, maar nu eerst geld kosten. We weten wat bij onze kottervloot van 97 grote Noorddzeekotters speelt: de vis wordt slecht betaald.

Maar met een beetje aan de kant liggen vergroot de afzetmarkt niet, waar 84 procent van de Nederlandse  visconsumptie via de supermarkt verloopt (vooral vissticks van Alaska koolvis en panga uit Vietnam) Dus wat gebeurt er met dit geld voor visserijbeloften?

NSFC: Schol als high-end product vermarkten als burger…eehhh
We hadden het door Europa en onze ambtenarij gesubsidieerde North Sea Fish Center, dat 1 miljoen euro subsidies verstookte om december 2012 feestelijk af te sluiten met het resultaat van die 1 miljoen: een scholburger, waarvan 10 cateraars beloofden deze in het bedrijfsrestaurant te zullen verkopen: doen ze dat nog?  Sinds mei 2013 is er geen nieuws meer van het NSFC-front.  Verder: als de insteek was de schol neer te zetten als high end product, waarom laat je dan een duur designbureau Innofood een ‘ innovatieve scholburger’ ontwikkelen.

Bij een burger denk ik aan een gefrituurde paneermeel-zool met visafval er in. Immers, in een hamburger van de cateraars zit ook geen fijne biefstuk maar vleesafval. Hoeveel kostte dat bureau?  Dan was er nog het idee van een labeltje, waarbij we over het onderscheidend vermogen op de website iets lezen over ‘niet vangen van kuitzieke vis’. (???, vis vangen vol met eitjes, die ze niet meer kunnen schieten?) Wat ik lees op United Fish Auctions in 2010 is dit

Zo wordt een maximum glaceerpercentage afgesproken en is injecteren en tumbelen om filet met eiwitten zwaarder te maken niet toegestaan binnen het keurmerk.

Vishandel stinkt
Ja, wie dacht verse schol te eten, die moet de praktijken van de tussenhandel in de visserij ééns onder de loep nemen. Zo stonden afgelopen jaar Urker handelsbedrijven voor het hekje, die tussen 2005 en 2008 Chinese importschar verkochten als Noordzeeschol, om daar de prijs van schol voor te vangen. Het was weliswaar maar voor de Duitsers, maar toch. Lees hier het vonnis: vrijspraak, hoewel opzet duidelijk leek, en de veelzeggende opmerking van de verdachte:

Voor zover ik weet, ik heb altijd begrepen dat je YFS, of filets van YFS, Rocksole, Alaska plaice en nog een groep importschollen “Schollefilets” mag noemen onder de groepsnaam pleuronectus SPP. Mocht blijken dat dat niet zo is (….’ik heb nooit de moeite gedaan om op integere wijze mijn productkwaliteit te controleren RZ’), dat wij deze “schollefilets”niet als schol mogen verkopen en factureren, dan hebben ons bedrijf en de visbranche een groot probleem

De vishandel stinkt. Zulke fratsen zijn nou niet goed voor je productimago, en als Urk klein is moet toch een horde vissers aan de deur bonken en zo’n jong aftuigen…Maar sinds de scholburger denkt heel Duitsland daar nu anders over (grapje)

Waarom koos het NSFC niet voor de benadering die Friberne bij varkensvlees hanteert: korte ketens, overbodige tussenhandel uitkappen en directe afzet in winkels?  De varkensboer vertelde me dat ze zo ook bij klachten van klanten over kwaliteit, direct de oorzaak konden achterhalen: zoals slecht smakend vlees veroorzaakt door te stressvolle slacht. Friberne is opgezet door ondernemers, en het is een succes. BIj NSFC is de subsidie op, en het is er verdacht stil. Ondertussen proberen andere vissers het weer via MSC: dan kun je ook de herkomst traceren, maar wordt MSC-vis ook kunstmatig opgepompt om zo duurder verkocht te kunnen worden?

Stichting Masterplan Duurzame Visserij: revolutionair vaartuig?
Subsidieerde onze overheid eerder de uitbouw van boomkorkotters en hun motorvermogen om dat later weer tegen 90 miljoen euro belastinggeld weg te saneren. Nu is alles subsidiabel dat zich ‘duurzaam’noemt. Wat dit inhoudt? De Stichting Masterplan Duurzame Visserij lanceerde voorop Visserijnieuws het nieuwe ontwerp van een ‘revolutionair vissersvaartuig’, dat net als de Noren langer op zee blijft, als moeder de vrouw in Urk dat toestaat. Nu dat misschien in Nederland zou kunnen, (wat is er innovatief aan het invriezen van vis aan boord, dat gebeurt toch al lang?) heet dat innovatie.

Brandstofbesparing met een bijlboeg?
De bijlboeg is aan de TU Delft ontwikkeld voor scheepsstabiliteit bij hoge golven. Dat weet ik dan weer, ik heb aan de TU gewerkt en de ontwikkelaars gesproken, ben bij het Marin geweest: dus dat duurzame geleuter voorop Visserijnieuws doet je dan niet zoveel. De meeste brandstof wordt immers verstookt wanneer je dat net over de grond sleept (daarom maakt puls zo’n verschil, het gevaarte wil experimenteren met twinrigpuls), niet wanneer je bij moeder de vrouw uit Urk vandaan stoomt.

Of blijven de Urkers straks met dit nieuwe schip niet op en neer stomen, om vrijdag bij moeder aan de prak te kunnen zitten en zondags in de kerk? Aan brandstofbesparing kleeft in ieder geval geen enkel significant milieu-effect, de gehele Nederlandse visserij stoot slechts 1/10de CO2 uit van één kolencentrale. Ze krijgen dus subsidies om kosten te kunnen besparen, éénderde van de omzet gaat weg aan brandstof.En dan straks, na wat miljoenensubsidies dus wat minder.

Flynth Adviseurs, het LEI, en De Olde ten Napel Consultancy kunnen hier uurtje factuurtje doen, en het project zal een succes zijn als de subsidie op is, met als resultaat een pak papier met beloften. Champagne!

FIshing in the Cloud: 3,5 ton euro
Olde Ten Napel Consultancy is ook de gelukkige ontvanger van 350.000 euro subsidies voor een automatiseringsproject in de tussenhandel.  Verticale Ketensamenwerking ‘Fishing in the Cloud’, MSC schol sneller wegzetten of zo. Dat is iets anders dan een grotere markt aanboren voor een betere prijs, door ketens te verkorten en kosten te snijden. Want vooralsnog KOST MSC vissers geld, maar levert het geen financiele meerwaarde.  Het bureau leutert wat over ‘opportunities in de blue economy’. In het Nederlands betekent dat: kansen en uitdagingen-jargon plakken rond een bedrijfstak die nauwelijks zonder subsidie overeind blijft. En die door averechts beleid als de discardban gekeeld wordt.

• En intussen is er geen schol extra verkocht. Geef mij dan maar het advies van Dolf Boddeke in Visserijnieuws. Ontdoe de schol van zijn velletje, en je kunt ‘m net zo lekker klaar maken als tong. Dat is wel high end. Dolf; hoeveel subsidie kreeg je voor dit recept uit het Europese Visserij Fonds? Was het gewoon gratis? Je zou er toch uren voor moeten schrijven, er zijn er die het voor minder inbreng doen.

Ik heb één maal lekker schol gegeten, als een soort saté met ketjapsaus. De volgende keer in Urk was hij er niet meer, en die drooggefrituurde graatflapjes hoef ik niet. Maar dat is natuurlijk persoonlijk. Of was de Chinese schar schol tijdelijk niet leverbaar?