Groen, duurzaam of duurzaam groen?
‘Duurzaamheid’ is onterecht gekaapt door de ecologie. Dit heeft rampzalige gevolgen waardoor duurzaamheid nu aan zijn einde dreigt te komen. Een tegenstrijdigheid van jewelste, want een simpele en bruikbare definitie van duurzaamheid is ‘lang meegaan’. Het duurzaamheidsconcept is oorspronkelijk bedoeld als een samenhang tussen ecologie, economie en sociaal. Maar de laatste decennia is de ecologie zó invloedrijk geworden dat voor velen duurzaam tegenwoordig gelijk staat met groen of ecologie. De ecologische dominantie heeft desastreuze gevolgen voor de houdbaarheid van het concept en is dus niet duurzaam.
Deze ecologische dominantie is vooral bereikt door het misbruiken van wetenschap, door cherry-picking of erger en vaak met het voorzorgsprincipe als argumentatie. Voorbeelden zijn er te over en bekend bij volgers van climategate.nl. Biodiversiteit, planetary boundaries, tipping-points en klimaatverandering worden allemaal opgeklopt, ongeacht de feiten, om meer politieke macht te krijgen. Inmiddels zijn we zo ver dat het woord duurzaam koude rillingen veroorzaakt bij velen, dollartekens in de ogen van anderen en dromerige blikken bij weer anderen. Die verschillende reacties geven precies aan wat er mis is gegaan met duurzaamheid: de éénzijdige invulling.
Ook zogenaamde oplossingen worden éénzijdig ecologisch bekeken, zoals bijvoorbeeld bij windenergie. Wind is gratis en daarom lijkt windenergie gratis. Ten onrechte. De ‘economie’ is ook een essentieel onderdeel van duurzaam en als die wordt meegenomen bij windenergie wordt het beeld al snel anders: onbetaalbaar, niet lang vol te houden en dus niet duurzaam.
Er is niets tegen ecologische ideeën, maar de ‘economie’ als essentiële realiteitscheck blijft vaak achterwege. De balans is verstoord doordat de ecologie een te grote machtsfactor is geworden. Maar Gro Harlem Brundtland en haar Commissie kunnen we dat niet kwalijk nemen. Zij begrepen de politieke machtsdynamiek heel goed en pleitten voor een goed evenwicht tussen de machtsfactoren.
Our common future gaat over machtsbalans
Het duurzaamheidsprincipe zoals het door de Brundtland Commissie in 1987 is beschreven in ‘Our Common Future’ is hierover heel duidelijk. Duurzaamheid vereist dat de drie pilaren onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn. Het rapport legt weliswaar veel nadruk op de ecologie, maar dat moet ook gezien worden in de context van de tijd. In de tachtiger jaren had milieu nog een veel minderwaardiger plaats in de politieke machtsverhoudingen en begon pas meer politieke invloed te krijgen. Maar Brundtland wilde zich beslist niet uitsluitend op ecologie richten, zo blijkt duidelijk uit haar voorwoord in het rapport:
When the terms of reference of our commission were originally being discussed in 1982, there were those who wanted its considerations to be limited to “environmental issues” only. This would have been a grave mistake”. The environment does not exist as a sphere separate from human actions, ambitions and needs…
Het werd dus gezien als een ‘grave mistake’ om enkel naar het milieu te kijken. Dat is geen afgescheiden onderdeel en komt niet in de plaats van menselijke ambities, zoals tegenwoordige groene politiek ons graag wil doen geloven. Er kan geen twijfel bestaan over de bedoelingen die toen werden vastgelegd over onze toekomst:
These links between poverty, inequality and environmental degradation formed a major theme in our recommendations. What is needed now is a new era of economic growth – growth that is forceful and at the same time socially and environmentally sustainable.
Merk op dat het woord ‘links’ het onderwerp is van de eerste zin, de samenhang vormde het belangrijkste thema van de aanbevelingen. De economische groei moest krachtig zijn en tegelijk ecologisch en sociaal ‘lang houdbaar’. De Brundtland Commissie zag in dat alle drie aspecten een evenwichtige rol moesten spelen in belangrijke maatschappelijke besluitvorming om langdurige welvaart te verkrijgen.
Als één van de drie een te sterke overmacht heeft is het resultaat inderdaad niet duurzaam, zo leert de geschiedenis:
- Als de economie domineert lijden ‘sociaal’ en ‘ecologie’ daar onder. Arbeiders worden uitgebuit en er is vervuiling, zoals in de 60-er en 70-er jaren het geval was. Toen dumpten we nog kernafval in de Noordzee en had Greenpeace een nuttige maatschappelijke rol.
- Sociaal: als vakbonden te machtig worden loopt het spaak met de economische vooruitgang en welvaart. Aan Thatcher vragen kan niet meer, maar er zijn genoeg hedendaagse voorbeelden in de vorm van ontregelende stakingen.
- Ecologie: de (over-)macht van groen speelt nu. De laatste 20 jaar heeft de ‘ecologie’ teveel macht gekregen en zitten we nu met de korenwolf-gekte.
De ecologische overmacht maakt meer kapot dan je lief is
Wie eraan twijfelt dat in de huidige tijd de ecologie meer macht heeft dan gezond is voor de welvaart, en dus niet duurzaam, hoeft maar naar de Duitse energiepolitiek te kijken. Merkel paste de Energiewende destijds succesvol toe als machtspolitiek middel om de sterk opkomende Groenen de loef af te steken. Groene machtspolitiek met als verregaande consequentie dat nog waardevolle kernenergie centrales gesloten werden. En dat Duitsland nu een onbetaalbaar ‘hernieuwbaar’ energiebeleid voert dat ten onrechte ‘duurzaam’ genoemd wordt.
Inmiddels worden vele pijnlijke voorbeelden van de ecologische overmacht duidelijk. De bangmakerij is angstwekkend effectief gebleken. Nederland heeft een energieakkoord waarbij vele miljarden nutteloos in zee gestort worden. Discussie over noodzaak en economische consequenties hiervan breekt nauwelijks door dit ecologisch gedreven machtsblok heen. De voorbeelden maken duidelijk hoe de machtsbalans ligt.
Hoe nuttig zijn consultants die denken dat duurzaam enkel ecologie is?
Het zijn gouden tijden voor duurzaamheidsgoeroes, waarvan velen zich in feite uitsluitend op de ecologie richten. Zonder kritisch nadenken worden ze bevoorraad door sommige academici, gesteund door veel politici en nagepraat door heel veel media. Zo vormen ze een sterk machtsblok, de ‘iron triangle’ van Lindzen. Een goede economische toetsing van groene plannen zou veel kaf van het koren scheiden.
Adviseurs die de wereld door een groenfilter bekijken kunnen hun nut hebben bij het oplossen van puur ecologische vraagstukken, maar niet bij duurzaamheidsvraagstukken. Dan zijn ze net zo nuttig als een binnenhuisarchitect die blind is voor het bouwtechnische aspect. Die adviseert een muur uit te breken voor een mooi ruim uitzicht, maar dan blijkt het een dragende muur te zijn waarna het huis instort.
Moedige opinieleiders gezocht die ware duurzaamheid in ere durven herstellen
Het lijkt me duidelijk, we moeten het oorspronkelijk goed bedoelde duurzaamheids idee herstellen. CEO’s en politici die onder maatschappelijke druk in hun retoriek meegingen met de groene hype kunnen nu weer realistisch zijn en tegelijk duurzaam èn politiek correct. Ze moeten alleen (durven) uitleggen dat duurzaam niet hetzelfde is als ‘ecologie’.
De eerste kritische vraag bij elk duurzaamheidsverhaal moet wat mij betreft voortaan zijn: is het éénzijdig duurzaam of ècht duurzaam? En daarna: kritisch rekenen maar!
Goed verhaal. Het gaat vooral om de balans waarbij, vooral in de karikatuur, over de politiek gesproken wordt. People is PvdA, planet is GroenLinks en profit is VVD. Binnen mijn club probeer ik die balans te herstellen en ik hoop dat mensen van andere partijen dat ook doen. Het gaat inderdaad om de samenhang en die is weg als een van de aspecten onderbelicht blijft.
* Ecologisch paradigma: manier van denken waarin het ecologische geheel centraal staat.
* Ecologisch: waarbij rekening gehouden wordt met het leven van dieren en planten.
* Ecologisch: 1) Milieuvriendelijk 2) Met respect voor natuurlijk evenwicht 3) Natuurlijk duurzaam.
*Duurzaam: durabel, proefhoudend, bestendig, betrouwbaar, degelijk, gedegen, hecht, solide, stabiel, standvastig voortdurend, blijvend, permanent, vast.
*Duurzaam: voorzien in de behoeften van huidige generaties zonder daarmee voor de toekomstige generaties de mogelijkheden in gevaar te brengen ook in hun behoeften te voorzien
@ Dolf: het gaat erom aan te geven waar het met deze definities volstrekt fout gaat. Vraag: Gaan we een lijst maken van “duurzame uitwassen en duurzame domheden”?
We glijden af richting theocratie. Een niet onbelangrijk aspect van godsdienst is de gemakkelijke manier om je zin te krijgen: de gelovige roept wat (niet te bewijzen, immers geloof) en de scepticus krijgt te horen : “bewijs maar eens dat het niet zo is”.
@ David: Waar eindigt de wetenschap en waar begint de religie/geloof/massahysterie/ideologie/politiek/marketing/zakkenvullen etc, that is the question. Lijst gaan maken van voorbeelden?
Dat boek zal er eens komen, als het al niet bestaat. Ook op een parlementaire enquete over windenergie kunnen we wachten: een jaar of 10 hooguit. Prof. Diederik Stapel verdient intussen eerherstel, want hij heeft in een jarenlang experiment aangetoond dat het kritisch vermogen van zelfs hoogopgeleiden to nul gereduceerd wordt als de gegevens tot voordeel strekken. (al is het maar morele superioriteit)
Hoorde vanmiddag iets waar mijn bloed van ging koken: Milieudefensie speelt in op de jeugdige telefoonstaar zombies die moeten gaan nadenken waar de grondstoffen in hun telefoon vandaan komen. De hypocrisie ten top: de grondstoffen voor een windmolen zijn natuurlijk “more equal than others” en boven enigeckankerverwekkendheid voor de uitgebuite Chinese ontginners ervan verheven? Hypocrisie en idiotie is de nieuwe religie in de wereld.
Morele superioriteit is de ergste vorm van discriminatie zoals bij Faber en Stapel.
Vreemd dat dit soort spijtoptanten altijd uit een bepaalde goed herkenbare politieke richting komen.
Al zullen er niet veel zijn die er openlijk voor uit komen, ik zou (als restauranthouder) de “duurzamen” (uiteraard tegen een redelijke vergoeding) de kost wel willen geven die een planmatige verarming van het Westen en een stagnatie van welvaartstijging in de Derde Wereld als een zegen beschouwen.
Verder ben ik van mening dat als het onder de streep niet haalbaar blijkt te zijn het gewoon NIET duurzaam is. We kunnen het nu wel weer over de merites van de Groene Beweging gaan hebben, maar er kwam vooral een einde aan het op de stoeprand verversen van de olie omdat mensen genoeg gingen verdienen om de vuile handen en de troep aan een ander te laten.
Het gaat dan ook niet aan het dumpen van radioactief afval in zee als onderdeel van de economische pijler te rekenen. Dat is een exces. Oplichting, misbruik en smeerlapperij hou je altijd; zelfs in de paradijselijk kringen van de groene wereldverbeteraars.
if it ain’t economical it just ain’t sustainable. Hoe mooi je ideeën ook zijn; de betaalbaarheid is leidend. Jammer voor de dromers.
En de shit is: at the end of the day blijken we keer op keer karrenvrachten goed geld naar kwaad geld te hebben gesmeten met die fraaie praatjes.
Inderdaad, als het niet uit kan gaat het niet lang mee; en is dus niet duurzaam!
Maar een halve eeuw geleden was slecht milieubeleid geen exces, daar was wezenlijke verbetering nodig. Dat heeft Europa ook wel een voorsprong gegeven omdat het toen echt innovatie was. Maar daarna is het doorgeschoten, helaas. Nu leven we dus in de groene era, heiligt het doel de middelen, tot en met wetenschapsmisbruik en levert het geen echte innovatie, maar slechts schijn-vooruitgang.
De nieuwe holle hype, nu ook door het brussels milieuministerie opgepakt, is circulaire economie!
@ Ivo
“People is PvdA”? Toen de ouwe Drees nog leefde misschien. Geen grotere haters van gewone mensen dan PvdA-bestuurders momenteel. Voorbeeldje? De molens van Diederik zullen de mensen waarvoor hij het zegt te doen snoeihard in het middenrif raken.
“Planet is Groenlinks”? Voor GL geldt het bovenstaande maar de partij is vooral Greenpeace; net als Samsom natuurlijk. Ze vertegenwoordigen dus vooral de fondsenwervers die voor de natuur, de planeet laat staan voor de mensen helemaal niets betekenen.
“profit is VVD”? Er zullen best mensen en bedrijven zijn die nog wel varen bij de valse liberalen, maar ik ken ze niet. De VVD is al lang in handen gevallen van de groenig linkse kliek rond Nijpels, Winsemius, Verwaayen e.a. De grootste werkgever van Nederland, het midden-en kleinbedrijf wordt stevig aan de enkels omhoog gehouden tot de laatste knaak over de keien kinkelt.
Goed beschouwd naaien deze drie “pilaren” hun eigen achterban dat het een aard heeft. Het knappe is dan weer wel dat “demense” nog steeds in dat oude beeld geloven.
Daarom had ik het over de karikaturen in de politiek.
Duurzaamheid, kan iemand mij uitleggen wat er duurzaam is aan 60.000 Euro per huishouden uitgeven (exclusief afschrijving) voor electriciteit?
http://www.bnr.nl/nieuws/957963-1405/geluidsschermen-langs-snelweg-gaan-zonne-energie-opwekken
Op A9 staan ze al ; http://www.bnr.nl/nieuws/957963-1405/geluidsschermen-langs-snelweg-gaan-zonne-energie-opwekken
TU-Delft stelde vast, dat zonnepanelen gemiddeld na 4 jaar nog maar 50% van de capaciteit leveren van de opgave door de leverancier. . De terugverdientijd is 8 jaar op volle capaciteit.
http://www.eternalsun.com/test-service-voor-zonnepanelen/
http://www.groenerekenkamer.nl/duitse-zon-en-windenergie-vooral-grote-subsidieslurpers/
Is de terugverdientijd in- of exclusief subsidie Turris?
De terugverdientijd is inclusief subsidies. Denk aan de terugleververgoeding.
L.S.,
Wij worstelen met een probleem dat zo oud is als de mensheid.
Een of meer slimmerds verzonnen een verklaring voor het bestaan van de eigen groep en het universum. En wanneer dat nieuws zich in de groep verspreidde, ontstond een godsdienst of een andersoortig geloof, dat tijdsbestendig werd. De geschiedenis is vol van voorbeelden van nieuwe ontdekkingen nadien, die het gehele, of een deel van het geloof falsificeerden. Soms leidde dat min of meer geruisloos tot aanpassing van het paradigma, vaak ging het ook met strijd gepaard. En soms werd het door gelovigen genegeerd. Een van de lessen die je daaruit moet trekken is: “mensen in groepen hebben de nijging gedachten van elkaar over te nemen en die vervolgens vast te houden. Eensgezindheid versterkt de groep en daarmee de kans op voortbestaan.”
De hoofdstroom van de wetenschappers heeft sinds de 15e eeuw in feite de door Popper zo mooi geformuleerde filosofie van kennisvooruitgang aangehangen. Maar tot top de dag van vandaag zijn er ook massa’s die astrologie, gebedsgenezing en meer van dat moois aanhangen, er boeken en andere geleerd aandoende dingen over schrijven en die van elkaar bestuderen. De “Verlichting” is eigenlijk de periode waarin regeringen en bevolking meer begonnen af te gaan op wat de eerste dan op wat de tweede groep voortbracht. Hoewel dat een vooruitgang is, is daarmee het boven tussen aanhalingstekens gestelde niet verdwenen.
Indien wetenschappers zuiver wetenschappelijk onderzoek doen, is het loslaten van een paradigma het gemakkelijkst en gebeurt dat meestal geruisloos. Bovendien houden ze elkaar om zo te zeggen bij Popper’s leest. Anderen bemoeien zich er niet mee. Maar wanneer een nieuw wetenschappelijk inzicht om een of andere reden – handig, daar kunnen we wat mee, of aansprekend nieuw inzicht omtrent omgeving of universum – door machthebbers en bevolking wordt overgenomen gaat dat moeilijker. Die hebben nauwelijks boodschap aan Popper. ‘Macht hebben en houden’, ‘er aan verdienen’, ‘er gezondheid of bestaanszekerheid aan denken te danken’ en nog veel meer zijn dan belangrijker. En natuurlijk: ‘denken als de anderen’.
Het spreekt vanzelf dat onderzoekers die bij hun werk op toepassing mikken belangen hebben, die in gevaar kunnen komen bij falsificering van hun de resultaten. De tentakels in de maatschappij zijn bij hen sterk. Maar ook de zgn. zuivere wetenschappers kunnen via hun resultaten in contact treden met de overheid of de samenleving al geheel. Tegenwoordig is dat zelfs een moetje, om aan geld te komen. En niets is mooier om dat doel te bereiken dan de ontsluiering van een groot gevaar om toegang tot overheid en maatschappij te krijgen. ‘Er is geld mee te verdienen’ is misschien een goede tweede, al komt dat op een gedeelde plaats met een medische vondst die vele levens zal sparen.’
Indien een deel van de kennis gemeengoed is geworden, lopen ook wetenschappers – het zijn ook mensen – op tegen het oerinstinct de verleiding van eensgezindheid.
Helaas denken velen, ook zij die graag wetenschappelijke kennis hanteren, dat verificatie van een theorie voldoende is om de theorie te bevestigen. Zo zoekt men ijverig naar bewijzen dat de aarde opwarmt door CO2. Terwijl het onderzoek in feite gericht zou moeten worden op invloed van andere factoren die er de oorzaak van zouden kunnen zijn. Pas indien niemand meer een andere mogelijke oorzaak kan bedenken die kwantitatief dat effect kan hebben, wordt de CO2 hypothese een bruikbare theorie. Let wel, een theorie die net als elke andere theorie later nog best weer gefalsificeerd zou kunnen worden. Ook indien de aarde niet opwarmt, kan CO2 nog de hypothetisch toegedachte rol spelen, alleen moet er dan een andere factor zijn, die voor de afkoeling verantwoordelijk is.
Wij brengen het wereldwijd aangehangen paradigma in diskrediet. Geloof dus maar niet dat je dat makkelijk even onderuit haalt. Copernicus, Luther, Spinoza,Galilei, Semmelweiss, Planck en vele anderen zouden daar aardig over kunnen meepraten. Bovendien, als het al zou lukken een gedachten wijziging te bewerkstelligen, dan zal dat beperkt zijn tot een deelgroep. De rest en hun nazaten over 2000 jaar zullen ook bij het intreden van een nieuwe ijstijd nog volhouden dat CO2 in de lucht de aarde opwarmt.
Wat de wind betreft, mogen we optimistischer zijn. De opbrengst van die industriële installaties is makkelijker met de kosten te vergelijken, de weerstand van omwonenden zal zich doen voelen, kortom er zijn mechanismen in de maatschappij die de ontvankelijkheid voor het doorslaggevend bezwaar: ze dragen niet bij aan het doel: brandstof besparing en CO2-uitstoot vermindering, bevorderen. Niet dat ik geloof in een algehele ‘windwende’, maar och, als het lukt om die 18 miljard subsidie voor de helft of een kwart onuitgegeven te laten, hebben we het land al meer bespaard dan ik in mijn werkzame leven aan technologie en fundamenteel wetenschappelijk onderzoek heb kunnen uitgeven. Na Minister Kamp komen er weer andere ministers, ongeveer even dom, maar wellicht van een ander geloof!