Ed Nijpels weigert verantwoording miljardenbestedingen Nationale Energieakkoord

Ik ben door de FD-redactie kaltgestellt na een klacht van Jolanda Maas van de reclameafdeling van de Sociaal Economische Raad, bij het maken van een kritisch verhaal over de afwezige milieubaten van het Energieakkoord. Het aangeleverde verhaal kun je hier lezen. Ik mail Ed Nijpels van de borgingscommissie van het Energieakkoord persoonlijk met vragen, en krijg vervolgens een dag later een dame van de afdeling beleidsverkoop aan de lijn, Jolanda Maas. Die vertelt dat Ed een vrije dag heeft, maar dat maandag de antwoorden komen.

Ik moet toegeven dat ik toen een tikje gepikeerd reageerde, en voelde de mondhoeken aan de andere kant van de lijn straktrekken: de toon maakt de muziek. Dat heeft met mijn vooringenomenheid te maken richting alles dat met ‘communicatie’ en de overheid van doen heeft. Ik kan er niet aan wennen dat een publieke organisatie ook nog eens publiek geld verspeelt aan reclametactieken, waar deze theoretisch in dienst van burgers zou moeten werken, in plaats van andersom. De meeste journalisten doen braaf mee, maar wat gebruikelijk is hoeft niet normaal te zijn. Bij bedrijven vind ik het wél volkomen normaal, en met vele heb ik daar goede ervaringen. Bij mijn vorige verhaal heeft Essent keurig meegewerkt, niets op aan te merken. De overheid is geen bedrijf. Punt. En dan: De tijd die onze Ed gebruikte om de reclame-afdeling van de SER in te schakelen had hij ook kunnen gebruiken om mijn vraag te beantwoorden.

Je krijgt dus al het idee: Ed wíl niet (ver)antwoorden. Ik krijg uiteindelijk pas dinsdagmiddag- na een herinneringsmail te sturen- van die typische wollige (excellerend in nietszeggendheid) communicatie-passages toegemaild waarin ‘citaten’ met daarin ‘dhr Nijpels vindt’ worden toegedicht aan: Ed Nijpels. Ze zetten zijn naam er ook maar onder zo van ‘kijk journalistje, dit komt van de man die je wilde spreken’(maar niet heus)

Hoe gek denken ze daar dat ik ben: Nijpels wil dus gewoon niet reageren en laat Jolande Maas wat inelkaar knutselen in publiek betaalde tijd. Dus mail ik dat hij zich toch als deels publiek betaald persoon mag verantwoorden over een leuke hap geld, minimaal 18 miljard euro subsidies voor windturbines op zee die geen milieubaten leveren, terwijl dat ‘milieu’ de enige motivatie is achter het Energieakkoord. Die windmolens moeten niet van Europa, de Belgen doen ook maar 13 procent dure energie. En terwijl WKK er uit is gehaald, kun je zoals onze Theo al berichtte daarmee met minder kosten meer CO2-winst halen dan met de turbines.

Ik krijg per mail van ‘communicatie’ passages uit het Energieakkoord overgepend terug, en de bekende hoopvolle verwachtingen van de opstellers die van zoveel politieke- en marktonzekerheden afhangen zonder feitelijke onderbouwing dat het de status van bewering niet ontstijgt. Maar geen enkele puntsgewijze reactie op de vraag:

Waarom kiezen voor een bij economen als duur bekend staande vorm van klimaatbeleid als via subsidies op windenergie, terwijl bv de Algemene Rekenkamer al stelde dat dit in het huidige systeem geen emmissiebesparing geeft op Europees niveau? En waar de elektriciteitssector in Europa al toont dat geen emissiebesparing optreedt.

Je kon er de klok op gelijk zetten: wanneer ik Nijpels aanspreek op zijn publieke verantwoordingsplicht, gaat de SER vervolgens bij de FD Hoofdredactie gram halen. En nu mag ik niet meer voor het FD schrijven. Nu zou mijn stuk te opinierend zijn, wat best mogelijk is omdat ik er al jarenlang zo dicht op zit. Maar de heersende (en simpelweg feitelijk onjuiste) opinie van journalisten is ‘de transitie is noodzakelijk voor het klimaat’, en omdat alle journalisten vanuit die opinie werken heet dat plots géén opinie. Je wordt geacht zo over het Energieakkoord te schrijven, en de miljardenbestedingen met handschoenen te benaderen als ‘gerechtvaardigd door De Grote Noodzaak’. Een collega werkt ook letterlijk zo, hij ging over energie schrijven toen Al Gore hem bang maakte met zijn klimaatfilm en mag daar wél zo kritisch op Shell zijn als ik niet mag op de groene hoek.

Ik toon hier gewoon dat die vlieger niet op gaat: de transitie naar een turbinesamenleving levert geen aantoonbare emissiebesparing maar wel lastenverzwaring.

Maar omdat ik in de mainstream de minderheid vertegenwoordig die deze insteek kiest heet het ‘te opinierend’, en moet ik mij driedubbel verantwoorden. Het punt is echter: het is veel complexer om in 1200 woorden uit te leggen waarom windenergie géén emissies uitspaart dankzij de context waarin al die turbines komen, dan om in 12 woorden te beweren dat windenergie schoon is en nodig dankzij Al Gore. Ik kan dat in 3 woorden doen, ‘windenergie is schoon’ en dat is volgens mij de hoofdreden waarom journalisten doorgaans zo makkelijk meelopen in het groene verhaal, dit als vertrekpunt van een stuk mogen hanteren. En andere visies als ‘afwijkende opinie’ wantrouwen. Vergelijk het met de ‘klimaatverandering= CO2’-slogan en de klimaatrealistische positie dat de discussie over (lage) klimaatgevoeligheid van CO2 gaat, bij vele andere factoren over een lange termijn. Ongelijke strijd.

Hoe dan ook, ik nu kaltgestellt en moet ook toegeven. Ik zit te dicht op dit onderwerp, ben er te persoonlijk bij betrokken. De complexiteit maakte ook dat het stuk minder soepel loopt dan ik in mijn betere verhalen kan. Men vindt ter redactie dan ook nog eens een wat baldadige blog die ik over het Financieele Dagblad drie jaar terug schreef, nadat een opiniestuk over 18 miljard verdwenen klimaatsubsidies niet werd geaccepteerd(een andere 18 milard dan die van het Energieakkoord), en ik me verbaas dat 18 miljard geen nieuws is, maar een verkeerd gedeclareerde taxibon wel. En ik heb vele honderden verhalen verkocht aan alle zelfbenoemde kwaliteitskranten, dus aan mijn kwaliteiten op dat vlak hoeft het niet beslist te liggen.

Dus moet iemand anders het nu maar oppikken en loop ik 600 euro mis. Ach, geld zat :-)Zo verloopt mijn hernieuwde vrijage met de mainstream ook weer kort en hevig. Het zit niet in de aard van het beestje om in de pas te lopen, ook niet van de conformistische journalistiek. Wanneer je dan een fout begaat ligt er al snel een vergrootglas op, zeker wanneer the powers that be aan de lijn hangen en stellen dat ik Nijpels niet mag aanspreken op zijn publieke verantwoordelijkheid. Er was een fout gevonden: ik schreef ten onrechte dat de Nederlandse emissies met 2 procent waren gedaald, waar dit 0,3 procent was. Stom.

Al jaren doe ik vele niet-krantige dingen en ik heb ook meer met het delen van mijn enthousiasme over natuur dan met kranten. Ik ben ook aan een andere uitdaging toe. Wel hoop ik dat de redactie een wat kritischer koers weet te kiezen ten aanzien van alles dat zich in een groene jas hult, om zo op publiek geld aanspraak te kunnen maken voor zaken waar vanuit de markt geen vraag naar is. Succes!

Wat onze Ed betreft: Hier in Friesland- mijn dorpje Langweer om precies te zijn- heeft dhr Nijpels toch al een zekere reputatie als het gaat om de omgang met publiek geld, zoals het met miljoenenwinst door (willen) verkopen van een met publiek geld opgeknapte boerderijvilla die hij van de provincie overkocht. De juiste man op de juiste plaats, zullen we maar zeggen, Ed bij de Borgingscommissie van hét project dat historisch veel publieke miljarden zal verduisteren zonder maatschappelijke baten. En waarvan objectieve kwaliteitsjournalisten dus de Grote Noodzaak voor Het Klimaat bejubelen, dat is namelijk geen opinie maar de neutrale kapstok van ieder verhaal.