EROI: met het energetisch-economisch break even punt, figuur John Morgan
De wisselvalligheid van wind- en zon zou je kunnen tegengaan met energie-opslag zo is de droom, bij de groei van meer wisselvallige en aanbodgedreven stroomvoorziening. Helaas…Energie-opslag via accu’s en batterijen brengt de energetische rentabiliteit van met name zonne-energie op onze breedtegraad dusdanig omlaag, dat installatie netto meer energie kost dan het oplevert. Dat schrijft de Australische energieprof John Morgan op the Energie Collective op basis van een Duits-Canadese studie van kernfysici (Weissbach et al) die kijkt naar de hoeveelheid energie die fabricage van opslagmogelijkheden kost (chemisch, zoals in batterijen en accu’s) en de energy paybacktime van de energie-omzetters (wind, zon, kolen, nucleair), versus de energiebenodigdheden van energie-intensieve samenlevingen.
Hoe meer opslag van steeds meer wisselvallige energiebronnen als zon en wind, hoe lager de energetische rentabiliteit, want voor de enorme hoeveelheden energie die je moet opslaan zijn steeds grotere hoeveelheden energie nodig, om die opslag te maken.Volgens Morgan ontstaat een ‘Catch 22’, waarbij de groei van duurzaam in combi met energie-opslag de rentabiliteit steeds verder omlaag haalt.
Met name biomassa blijkt zwaar energetisch onrendabel, een punt waar productie-ecoloog Rudy Rabbinge al langer op hamert. Hij pleitte in de vorige Vork voor een exit-strategie voor biomassa, waar het SER Energieakkoord nog inzet op 50 procent biomassa.
EROI: de samenleving als organisme
Kernbegrip is het door visserij-ecoloog Charles Hall bedachte begrip Energy Return On Energy Invested (EROI). Een roofvis gaat niet langer achter zijn prooi aanjagen en energie verstoken, dan de energie die zijn consumptie oplevert. Globaal gezien geld die EROI ook voor het organisme dat onze complexe samenleving heet, dat bij groeiende complexiteit steeds meer energie nodig heeft. De EROI waarbij je break even speelt, gaat dan omhoog. Bronnen met lage energie-inhoud zijn bij groeiende complexiteit van een samenleving steeds minder in staat die samenleving draaiende te houden. Alleen kernenergie springt er uit door haar hoge energie-inhoud (minus de energie die het kost uranium te winnen en de centrale te bouwen= energieterugverdientijd/ energy payback time)
De EROI: piramide van maatschappelijke energiebehoefte naar complexiteit samenleving, figuur J.Morgan
Op dit moment dumpen windmolenaars in Duitsland en NL met voorrang hun al dan niet gevraagde stroom op het Europese net, dat fungeert als buffer. Tennet bewaakt de balans, en uitbaters van elektriciteitscentrales krijgen een boete op een onbalansmarkt als ze teveel stroom leveren/niet tijdig afregelen. Het net werkt nu als buffer van ‘duurzame’ aanbodgestuurde energie, wat een automatische begrenzing legt aan de hoeveelheid wisselvallige energievormen die je kunt aansluiten. De utiliteitssector werkt als economische buffer van ‘duurzame’energie die onvoorspelbaar als het weer aanbodgestuurd geleverd wordt: zij moeten steeds minder rendabel draaien, en leggen de rekening weer bij de klant of bij de staat door massaal personeel te ontslaan (zoals Nuon aankondigde, met 5000 ontslagen).
We komen zo onderhand tot een 1984-achtige definitie van wat de groene brigade met ‘duurzaam’ bedoelt: onhoudbaar. Terwijl in mijn woordenboek staat: ‘van lange duur, lang houdbaar’. Interessante tijden leven we in.
Kleine toevoeging: de EROEI van fossiel is nu hoog, maar kan in de loop van de tijd wel dalen als reserverves moeilijker winbaar worden. En ultiem kun je een EROEI krijgen voor fossiel die kleiner is dan duurzaam, waarmee duurzaam dus rendabeler wordt dan fossiel. ECHTER, daarbij dien je je wel te realiseren dat dat niets verandert aan de relatie tussen EROEI en welvaart: nu overstappen op volledig duurzaam betekent gewoon (fors) aan welvaart inleveren. En volgens de “ijzeren wet van klimaatbeleid” zal een open democratische samenleving dat op lange termijn nooit vrijwillig accepteren.
De berekeningen van Weissbach et al. zijn overigens conservatief (= optimitisch) over de kosten van energieopslag, dus de EROEI van hernieuwbaar zou nog wel eens lager uit kunnen vallen dan geschat in hun studie.
Er ligt nog voor zeker 200 a 300 jaar bewezen (!) energiereserves in de vorm van olie, kolen en gas. Helaas vooral in Alaska. Dus risico’s bij winning.
Dan hebben we nog gehad over de niet vervuilende kernenergie. Kortom er is geen enkele, maar dan ook geen enkele reden, voor dit absurde energiebeleid. En als we ons eens in de vrije energie van Tesla zouden verdiepen, zien we totale waanzin van onze roverheid.. Maar die is uiteraard tegen, want dat levert geen inkomsten op. En zo worden wij maar belazerd.
Volgens mij is het EROEI (Energy On Energy Invested)?
Oops: (Energy Return On Energy Invested)?
EROEI inderdaad, maar wat kan me dat schelen als zonnepanelen spotgoedkoop worden en tegelijk netstroom belachelijk duur (door allerlei belastingen)? Netstroom vermijden gaat een leuke nieuwe uitdaging worden.
Jammer alleen dat de naar “duurzaamheid” strevende EU met importheffingen voorkomt dat die zonnepanelen over een paar jaar voor 39 euro bij de Action liggen. Hypocriete bende.
Als je op internet zoekt naar het begrip ERoEI, dan vind je talloze interpretaties. De duurzame energie lobby vindt de ERoEI van wind en zon juist heel hoog.
Hoe belangrijk het begrip ook is, zonder eensluidende definitie en berekening heb je er niets aan.
Toen ik de grafiek zag met de eroi waardes voor de diverse energiebronnen, was ik toch wel verbaasd dat met name gebufferde windenergie zo slecht scoort.
Ook omdat waterkracht gebufferd veel beter scoort. Merk op dat waterkrachtcentrales meer energierendement hebben dan steenkolen.
Hoe kan dat nou? Peinsde ik.
Wellicht is de verklaring dat het energietransport van een windturbine naar een waterkrachtcentrale over grote afstanden gebeurt. Daar gaat dus veel energie verloren.
Ook een reden denk ik om heel kritisch te zijn over windparken op zee.
Misschien hebben de onderzoekers naar de Deense situatie gekeken, waar windoverschotten worden gebufferd in Noorse waterkrachtcentrales.
Ik denken dat het eerlijker is de droom van energieopslag te omschrijven als opslag die ook energieeffectief is.
Of dit haalbaar is? Voorlopig niet. Ook luchtcompressie is kansloos volgens mijn broer, die technische is dan ik.
Hoe geloofwaardig en nuttig dit ERoEI begrip ook lijkt, ik kan er niet zoveel mee.
Wat te denken van gebufferde windenergie? Hebben we dan al een systeem om overtollige windenergie op te slaan? Ik dacht het niet. Aan wat voor buffering denkt John Morgan dan?
Als buffering gedacht wordt als via opslag in batterijen dan zal dat zeker het rendement van windenergie omlaag brengen. Maar ook gebufferde kernenergie zou daaronder moeten lijden. Ik zou het geloofwaardiger vinden om overproductie dan maar gewoon af te schrijven, dan weten we tenminste waar we het over hebben. De gele staatjes in de grafiek kunnen dan gewoon vervallen.
Wat doet trouwens dat bufferen bij een waterkracht centrale? Die heeft toch zijn buffering gewoon ingebouwd door het stuwmeer minder te laten leeglopen?
Jammer dat de beweringen over ERoEI zo gemakkelijk aanvaard worden, zonder enige kritische inhoudelijke bespreking.