Dit weekend in het ledenblad van de Koninklijke Jagers Vereniging schrijf ik over de coalitie die onder aanvoering van Natuurmonumenten het begrip ‘intrinsieke waarde’ van natuur wil opnemen in de nieuwe Wet Natuurbescherming. Je kunt het aangeleverde verhaal hier lezen, ‘intrinsieke waarde natuur? Meer voor totalitaire systemen dan ecosystemen.’

Een uiterste consequentie is dan dat je alle natuurbeheer moet staken, omdat je bij beheer altijd de ene soort benadeelt ten opzichte van de ander. Recent op Schiermonnikoog vernietigde Natuurmonumenten nog bestaande plantengroei, omdat ze van Essent natuurcompensatiemiljoenen kregen die ze voor plaggen van duinen gebruiken. Dat zou nodig zijn voor het duinviooltje, maar de verwijderde flora en fauna werd zo door de beheerder neergezet als tweede viool. Waarom moeten die duinen beslist open blijven?

Wanneer de natuur intrinsieke waarde zou hebben in de wet met een zorgplicht, kan iedere eilander die zijn favoriete dier gekwetst ziet straks Natuurmonumenten aanklagen. De insectenbeulen! De club die verwilderde huiskatten vrij alle grondbroedende vogels laat opvreten, sleep ze voor de rechter!

Wat is een betere oplossing dan wetgeving ontoetsbaar maken met vage begrippen, die Natuurmonumenten zelf niet begrijpt of op zichzelf toepasbaar acht?

Je kunt beter zorgen dat je bestaande regels versimpelt maar wel meer handhaaft. Want meer dan een Natuurmonumenten dat met intrinsieke waarde morele superioriteit etaleert uit machtshonger is er ruimte voor BOAs nodig: daar bezuinigen ook natuurclubs op omdat die te duur zijn geworden. Die handhaving van de Flora en Faunawet is nu vrijwel afwezig, wat in Friesland roofvogelhaters vrij spel geeft bij doden van nestjongen. Maar ook natuurclubs overtreden nu regelmatig bestaande wetgeving, en doen dat steeds meer omdat ze hun terreinen financieel meer willen melken. Of visstroperij: ‘het is hier ’s nachts drukker op het water dan overdag’ stelde een visser hier.

Ik pleit er voor dat Natuurmonumenten dan zelf ook aan bestaande regels gehoortzaamt, waar volgens onderzoek van Regelink Ecologie en Landschap de medewerkers van terreinbeherende organisaties zelf herhaaldelijk de Flora en Faunawet overtreden in eigen natuurterrein bij beheerswerkzaamheden. Tenminste, dat kun je tussen de regels door lezen in het oktobernummer van Vakblad Natuur Bos en Landschap naar de omgang van terreinbeheerders met de natuurwet. Liefst 40 procent vindt de wet te strict (= houdt zich er niet aan), de meeste terreinbeheerders hebben onvoldoende kennis van plant en diersoorten die speciale behandeling vragen volgens de FF wet.
Iedereen hanteert zijn eigen interpretatie van de wet in eigen terrein, wat grote verschillen in beheersaanpak geeft. Zoals we al toonden is bijvoorbeeld het overbegrazingsbeheer slecht voor reptielen, en bovendien kan ook heideplaggen de biodiversiteit van fauna juist verarmen. Maar terreinbeheerders voeren als excuus op dat die verschillen de biodiversiteit zouden bevorderen.(ze hebben hun woordje klaar, en geheven vinger naar vissers, jagers, boeren en andere buitenlui)
Martijn de Jonge berichtte al hoe Staatsbosbeheer bij de OVP de wet overtrad door broedhopen van ringslangen te vernietigen, omdat ze de Life-subsidie nog even wilden binnenhalen. Hier bij Langweer zag je ook dat men doodleuk bovenop een dassenburcht ging bomen zagen, waar je volgens de wet toch 100 meter afstand moet houden. Deze winter zullen hier weer legio eiken sneuvelen met holtes waarin vleermuizen overwinteren, en waarvoor je volgens de wet dus eerst onderzoek moet doen voor kap en compensatie moet bieden. Het is gewoon wild west in de natuur, om van de dump van chemicalieen en stroperij nog te zwijgen.

Ook de overheid overtreedt regelmatig de Flora en Faunawet. De reden is simpel, zoals het artikel in het Vakblad weergeeft: je kunt er ongestraft mee wegkomen omdat er geen handhaving is. Op eigen terrein is iedere terreinbeheerder koning. Al tien jaar geleden bleek uit onderzoek naar de FF Wet dat er niet steeds verfijnder regels nodig zijn, maar dat betere handhaving van simpeler regels volstaat. Volgens de onderzoekers van Regelink zou dit nu nog steeds opgaan. Gek dat je Natuurmonumenten daar dan minder over hoort…
Zo, tijd om de natuur in te gaan, het licht is mooi en de herfst vraagt om een mooie jachtvlucht zolang de groene Taliban dat nog toestaat…