Je meent het ...

Je meent het …

Het was deze week weer eens zover: een publicatie over subsidies voor fossiele brandstoffen en een noodkreet om daar nou toch eens mee te stoppen. Ditmaal van het Overseas Development Institute, een Britse linkse denktank. En dus weet je wel wat de toon van dit nieuws was.

Zoals zo vaak werd er in de media veel gepapagaaid en bleek nergens uit dat betrokken journalisten ook maar een blik hadden geworpen op het rapport (hier). Een nadere beschouwing liet zien dat bijvoorbeeld de kosten van klimaatverandering (geschat op 25$ per ton CO2) als “subsidie” worden bestempeld. Reaguurders weten dat op Climategate.nl al eerder aandacht is besteed aan de zin maar vooral ook de onzin in de discussie over fossiele brandstofsubsidies (hier en hier).

Niettemin, dit nieuwe rapport zette aan tot denken. Want wat wil je nou eigenlijk precies weten? Zomaar met wat getallen strooien zegt me niet zoveel. Een bedrag van 500 miljard aan “subsidie” voor fossiele brandstoffen betekent weinig zonder context, zoals bijvoorbeeld de enorme hoeveelheid energie die we als mensheid überhaupt gebruiken. Energie = Big Business = Lots Of Money. Dus, wat zoeken we? Welnu, vrij simpel: hoeveel “subsidie” wordt er uitgegeven per hoeveelheid opgewekte energie. Een beetje als de “energy return on energy investment”, zoals hier besproken. Dat geeft een eerlijker beeld,  lijkt me. En graag ook nog uitgewerkt naar subsidies (financieel), investeringskosten voor onderzoek (R&D) en wat bekent staat als externe kosten, dus bijvoorbeeld die schade door klimaatverandering.

Die informatie vinden blijkt echter nog niet zo heel eenvoudig. Een snelle inventarisatie van rapporten over fossiele brandstofsubsidies leert dat ze vooral verwijzen naar andere rapporten die weer verwijzen … nou ja, je krijgt een beeld. Niettemin stuitte ik in die zoektocht op een klein pareltje. Een kort rapportje uit 2011 van  International Institute for Sustainable Development (IISD), een onverdachte bron van informatie (groen en links dus).

In dit rapportje doet men een poging om juist de vraag hierboven gesteld te beantwoorden, namelijk hoeveel subsidie wordt er uitgegeven per hoeveelheid opgewekte elektriciteit, en voor zowel fossiel als nucleair als hernieuwbaar. Alleen al voor het inventariseren hiervan verdient het IISD een compliment. Voordat ik naar het diamantje in dit pareltje ga, het IISD merkt op dat het schatten van de brandstofsubsidies bepaald niet eenvoudig is, vooral omdat betrouwbare gegevens vaak ontbreken of moeilijk toegankelijk zijn. En dat dit rapportje vooral bedoeld is als een samenvatting van de huidige stand van de kennis en informatie hierover.

Nu naar het groeibriljantje in het rapport.

IISD

Hier worden de kosten per opgewekte eenheid elektriciteit gegeven (US dollarcent per kwh) voor de drie energiebronnen en met het onderscheid tussen directe financiële bijdrages (typisch wat je een “echte” subsidies zou noemen), onderzoeksgelden en externe kosten. En wat blijkt: als het gaat om “echte” subsidies dan wordt hernieuwbaar zwaar direct financieel ondersteund. Daar waar de hoge “subsidies” voor fossiel voornamelijk bestaan uit externe kosten.

Kijk, dat lijkt me nou een leuke opmaat voor een debat, met de opmerking dat ik ook geen energie-expert ben, net zoals de meeste betrokkenen in het klimaat- &  energiedebat.

Een tweetal opmerkingen nog tot slot.

  • Als je naar de absolute hoeveelheden geld kijkt uit belastingvoordelen voor fossiel zoals bijvoorbeeld voor kerosine dan zijn dat enorme bedragen (rapport spreekt van 536 miljard dollar). Echter, er worden ook enorme hoeveelheden fossiele energie gebruikt. Vandaar de zoektocht naar subsidie per opgewekte hoeveelheid energie.
  • Wat je als “externe” kost beschouwt voor energieopwekking is onderwerp van serieus onderzoek en debat: welke kosten neem je mee en hoe goed kunnen die afgeschat worden? Ook een heftig debat, vraag Richard Tol maar. Ik vind het prima om die kosten mee te nemen, maar het onderscheid zoals dat hier gemaakt wordt lijkt me goed om in het achterhoofd te houden in elke discussie over energiesubsidies, want voor je het weet ben je appels met peren aan het vergelijken.

HB