.milieubeleid zeer succesvol….; bron PBL 2009
Twee grafieken gecombineerd uit de Natuurbalans 2009 van het Planbureau voor de Leefomgeving zeggen voldoende. Terwijl boeren zich voor milljarden euro’s moesten uitsloven om fosfaat- en nitraat terug te dringen, kachelde ook de biodiversiteit op hun land achteruit. In de zogenaamd overbemeste jaren ’80 wemelde het in mijn jeugd nog van de leeuweriken, grutto’s en kieviten. Geheel zonder subsidies voor grutto-productiedoelen konden boeren met de vogelwachters samenwerken, en dat vonden ze nog leuk ook.
Nog nooit is serieus het negatieve (onbedoelde en indirecte) verband onderzocht tussen gevolgen voor (vogel)diversiteit en het uit de Zure Regen-hype ontstane anti-stikstofbeleid dat boeren zoveel geld kostte. Met de PAS (Programmatische Aanpak Stikstof)als een herhaling van de zelfde beweringen, die voortkwam uit de Wageningse kliek rond Wim de Vries (Alterra) en mr Zure Regen Leen Hordijk, de latere IIASA-directeur. Terwijl de negatieve correlatie zo evident is.
Voor de domme lezers: ik zeg niet dat weidevogels mest nodig hebben, ik zeg: mestBELEID pakte negatief uit. Maar we zijn decennialang geindoctrineerd met het waanidee dat ‘schoon milieu’ en natuur hetzelfde zijn. Dat is onzin, zoals ook visserijbioloog Dolf Boddeke al stelde: het milieu op orde, lege borden. (minder vis)
Mijn hypothese is al jaren: het zeer kostbare en lastenverzwarende milieubeleid van de overheid in de jaren ’90 en daarna dwong resterende boeren tot extra schaalvergroting en hyperintensivering. Die intensivering en mestinjectie zijn een hoofdoorzaak dat weidevogels zo achteruit hollen, naast de toegenomen predatiedruk.
Boeren zitten gesandwiched tussen wereldmarkt aan de ene kant en de groenige boekhouddrift van de overheid en de door haar betaalde ‘wetenschappers’ aan de andere kant. Wie wil overleven kiest dan voor hyperintensivering. De milieubeweging is zo mede schuldig (via lastenverzwarende bureaucratie-creatie) aan de teloorgang van agrarische biodiversiteit in het Westen.
Modern ‘weiland’
In de nieuwe VORK neemt journalist Greetje Rotgers al de handschoen op door die vraag te stellen, zoals over de nauwkeurigheid van stikstofmodellen (Agrostacks was 70 procent onnauwkeurig, nu Aerius nog steeds 30 procent): wat voor zin heeft dat mestbeleid nu werkelijk gehad voor gebiedskwaliteit?
Vanzelfsprekend heeft de overheid geen belang bij een dergelijk onderzoek, en dus is dat er ook nooit geweest. Want dan is er geen geld voor. Zie ook klimaatonderzoek, waar alle geld alleen gaat naar mensen die roepen ‘het is CO2 het is CO2’.(‘er is meer overheidsbureaucratie nodig!’)
Juist daarom is het extra interessant!
Beschamend voor het Politburo voor de Leefomgeving.
Opheffenswaardig.
Waarom doet dit me nou toch denken aan de correlatie tussen het afnemende aantal ooievaars en het afnemende aantal geboorten in de jaren zestig (willekeurig statistiekboek, hoofdstuk 1).
Ik denk wel dat de mestinjectie wel eens erg slecht voor de bodem zou kunnen zijn, voor de variatie in graslanden en vast ook voor weidevogels. En het zou zeker ook zou kunnen zijn dat kleinere, marginale bedrijven daar niet in mee konden gaan en dat zo de schaalvergroting in de hand is gewerkt. Wat dat betreft heb je een punt.
Maar voor de mestinjectie was er het uitrijden van steeds grotere hoeveelheden gier die over het veld werd gespoten en ook in de sloot terecht kon komen. Dat was ook niet alles. Als het goed is is de mistinjectie tenminste gunstig voor de sloten en slootkanten en voor de luchtkwaliteit. Om dat laatste was het begonnen.
En los van de mestinjectie is de intensivering van de landbouw natuurlijk steeds verder gegaan. Graslanden met teveel ongewenste grassen kunnen doodgespoten worden, geëgaliseerd en opnieuw ingezaaid met alleen engels of italiaans raaigras.
Koeien komen steeds minder buiten, het grootste deel van het grasland wordt niet begraasd maar meerdere keren per jaar gemaaid. Graslanden worden steeds vaker omgezet in maisvelden, dat geeft ook een enorme verstoring. Het Ot en Sien landschap met idyllische graslanden met grutto’s en leeuwerikken bestaat gewoon niet meer. Of vrijwel niet.
Bart,
Je neemt een paar dingen aan die niet waar zijn.
-In Nederland is er geen achteruitgang in grasland ten behoeve van de maisteelt. Sterker nog, in de nieuwste normen om in aanmerking te komen voor derogatie ( door intensieve monitoring gebruikmaken van voor de hoog productieve Nederlandse akkers verhoogde gebruiksnormen voor stikstof ) is het percentage verplicht grasland voor melkveehouders gestegen van 70 naar 80 procent. Aangezien er ongeveer 20.000 veehouders met in totaal 800.000 hectare mee doen aan de derogatie zal het aandeel grasland komend jaar stijgen ten koste van het maisland…
-Of het grootste deel van het grasland wel of niet begraasd wordt kan ik niet precies achterhalen, feit is wel dat 70% van alle melkkoeien nog steeds buiten loopt. Natuurlijk zijn er ook stukjes die wat verder van een bedrijf liggen waar de koeien niet zo makkelijk heen kunnen, maar dat ‘grootste deel’ zou best wel eens niet meer dan de helft kunnen zijn….
-De ‘steeds grotere hoeveelheden mest’ die over het land werden gespoten waren, ook in de tijd dat er nog ‘gespoten’ mocht worden, vastgelegd in regelgeving. Reeds vanaf 1984 zijn er regels over de hoeveelheden en het gebruik van mest. Vanaf 1993 is het injecteren verplicht….
@Bart Vreeken: waarom krijg ik bij een florist afkomstig van Natuurmonumenten toch het gevoel dat hij betaald wordt om zo te denken? En waarom moet je bij de foto’s van Hans Keuper ook verwarring zaaien, terwijl iedereen ziet dat ze van de zelfde locatie zijn?
Je floristenperspectief: Het door jouw blindelings gesteunde anti- mestbeleid is inderdaad altijd vooral gericht geweest op plantjes, minder dan 10 procent van de ongeveer 1500 hogere vaatplanten zou van de PAS moeten profiteren, hoewel die enkel achteruit blijven gaan
Je stemt dus in met het investeren in achteruitgang?
Wanneer je breder naar natuur kijkt waarin de overheid honderden miljoenen zoniet miljarden euro’s subsidie pompte: de fauna bijvoorbeeld, ga dan nog eens serieus nadenken over mijn vraag Bart. Of hebben ze je aan de UvA ook afgeleerd om je verstand te gebruiken zodra je broodheer dat niet uitkomt?
@Groene Rypke de Duurzaamste
Nou nou, je commentaar is wel weer kort door de bocht. Als je mijn reacties goed zou lezen dan zou je zien dat ik helemaal niet ‘mijn broodheer naar de mond praat’ en ‘blindelings het anti-mestbeleid steun’. Zie eerdere reacties over mijn onderzoek naar de gevolgen van vermesting in natuurterreinen (ik geloof n.a.v. zure regen) waar iets heel anders uitkwam dan NM verwachtte. En zie mijn kritische opmerking over de effecten van mestinjectie. Ik heb meerdere keren mijn eigen positie in een organisatie in gevaar gebracht omdat ik het niet eens was over de gemaakte keuzes.
Ik heb ook 4 jaar voor de provincie Noord-Holland gewerkt. Daarbij onderzochten we het agrarisch gebied. Ik heb tig percelen bekeken en kilometers slootlengte afgelopen. En je zag de soortenrijkdom verder achteruitgaan. Dat kwam door een veelheid van oorzaken: ruilverkavelingen, sluipende intensivering, mestgebruik (het was grotendeels voor de mestinjectie), drastische slootschoning, omzetting van grasland naar mais. In klassieke weilanden staan allerlei soorten gras, klaver, boterbloemen, pinksterbloemen, leeuwetand etc. In intensief grasland alleen engels raaigras. Overigens was dat proces van intensivering rond 1990 al ver gevorderd.
N.a.v van dit item: de oppervlakte mais neemt mischien weer af, maar het vervelende is dat alle percelen waar mais heeft gestaan daarna hun struktuur en variatie kwijt zijn; De milieumaatregelen in het agrarisch gebied werden voor een belangrijk deel genomen om hun effect buiten het agrarisch gebied (bos, hei, oppervlaktewater).
t.a.v. Hans Keuper: de hoek waaruit de foto genomen was is maar een detail; het perceel zal best het zelfde zijn. Vooral die datum april 2013 viel me op omdat dat een heel afwijkend voorjaar was. De ergernis van Hans Keuper kan ik me wel voorstellen als het al een perceel was met veel broedvogels. Maar er ontbreekt te veel informatie om er echt iets over te zeggen. Wat is er nou precies gebeurd met het waterpeil, waarom ziet de recente foto er zo kaal uit?
t.a.v. je blog algemeen. Ik volg die met belangstelling omdat er onderwerpen aan bod komen waar ik me ook in verdiep: klimaat, natuurbeheer. En ik hou van afwijkende standpunten en discussie.
Ik heb bewondering voor je productiviteit maar ik stoor me aan je taalgebruik en ik denk dat dat veel mensen er van weerhoudt om te reageren. Met je standpunt over het salaris van de NM directie ben ik het dan wel weer eens, dat is belachelijk als het klopt.
En don’t ever zeg nog eens dat ik maar iemand naar de mond praat.
Zeer geachte heer Vreeken,
Graag nodig ik u uit voor een bezoek aan Het Ettenlandseveld aan de Ettenlandseweg te Marknesse, Gemeente Noordoostpolder. 1 Keer eerder, maart 2013, wisselde ik van gedachten met een zelfbenoemde ecoloog van Natuurmonumenten, de balloze Bart de Haan. Hoewel ik hem binnen een kwartier inhoudelijk onder had, ging de VERWOESTING van 23 hectare bloem- en kruidenrijk weidevogelbroedgebied op 200 meter van mijn woning toch door. Quelle tristesse. En dan te bedenken, dat mijn 90-jarige moeder en ik samen 52 jaar lid van Natuurmonumenten zijn geweest. Ik betreur met terugwerkende kracht iedere cent resp. eurocent die ik aan uw rampenclub heb uitgegeven.
Bij uw bezoek kan ik u breedvoerig informeren over de VALSE VOORWENDSELEN waaronder het prachtige weidevogelgebied in mijn woonomgeving is VERWOEST. Enkele ordners vol info en een computer vol mails, brieven en wat dies meer zij staan op u te wachten!
Ten aanzien van het salaris van de NM-top mag ik aannemen, dat een werknemer het Jaarverslag van zijn eigen bedrijf kent.
Mijn uitnodiging staat! Abcoude-Marknesse moet toch te doen zijn. Overigens bevinden de ‘beheerkantoren’ van zowel Natuurmonumenten-De Wieden als Natuurmonumenten-Flevoland ( een riant kantoor dat all in rond de EURO 800.000 kostte, 2014 ) zich op 5 resp. 5 kilometer afstand, zodat voor u ook een bezoek aan de ‘collega’s’ tot de mogelijkheden behoort.
Mvg, HANS KEUPER
…mijn grootste probleem is dat ik de intelligentie van mijn lezers overschat, en mij erger als ze iets niet snappen of een paar overgeslagen denkstappen missen en vervolgens mij beschuldigen van hun eigen domheid/vastgeroest zitten in het eigen denken: (het ooievaar-argument is een zuivere shoot the messenger die van een gesloten houding getuigt)
Wanneer we alle gespeculeer over mij als persoon en hoe onaardig ik reageer verder achterwege laten): reageer on topic op de volstrekt logische gevolgtrekking die ik hier doe
a. de RElatie tussen hyperintensivering en neergang biodiversiteit is vrij duidelijk, en wordt door iedereen onderschreven: kan ook niet anders, het is een vaststaand feit dat ook logisch volgt uit ecologische theorie
b. er zijn voor die keuze/dwang tot hyperintensivering bij boeren vele oorzaken, maar lastenverzwaring (=groeiende noodzaak kostenbeheersing) is er 1
c. het anti-stikstofbeleid gaf en geeft boeren enorme lastendruk
d. hyperintensivering is een manier om lasten te verlichten
e. het milieubeleid was bedoeld voor floristische diversiteit (stikstofgevoelige plantjes)
Welke stap had je niet mee gekregen?
in een logisch schema:
milieubeleid>lastendruk>(noodzaak kostenbeheersing)>hyperintensivering>neergang biodiversiteit (met name fauna)
oftewel: de positieve gevolgen voor biodiversiteit die het milieubeleid beoogde, worden netto meer dan teniet gedaan door de hyperintensivering. En die hyperintensivering is een logische reactie van boeren op de lastendruk die mede door milieubeleid werd veroorzaakt
Dat is een interessanter kijkrichting dan die van de natuurbeweging: boeren pesten en ze blijven beschuldigen. Nog meer regels voor ze bedenken, die dus averechts kunnen werken volgens de law of unintended consequences
Voor de allerdomsten onder mijn lezers: nee ik zeg niet dat ik ’teugen’ milieubeleid was en nee nee, nee het gaat mij niet om fosfaat en stikstof an sich (het is evident dat een overmaat stikstof en fosfaat de snelle groeiers bevoordeelt: grassen die anderen wegconcurreren om de laatste limiterende bron, namelijk licht)
Hoe moeilijk is dat nu?
En jahaaaaaa, er zijn weer vele vele andere factoren die ook blablabla en neehee, ik zeg niet dat ik het nu bewezen heb: het is een kijkrichting die meer oplevert dan het boertje-pesten van de milieubeweging en valt onder de noemer
BELEIDSRENTABILITEIT- hoeveel goed is er per euro nu uitgericht
Tsja Rypke de Duurzaamste… we kunnen natuurlijk niet allemaal zo’n scherpe blik hebben al jij! En er kan er maar één de baas zijn op de apenrots van Langweer :-).
De ooievaar-correlatie staat er omdat je met wel hele simpele grafiekjes aan probeert te tonen dat het milieubeleid contraproductief werkt terwijl er tig oorzaken zijn voor de achteruitgang van de natuurwaarden in het landelijk gebied. Bovendien is het milieubeleid niet alleen gericht op het landelijk gebied. Wat je punten betreft:
a. mee eens;
b, c. mee eens, het maakt de keuzevrijheid voor boeren minder. Maar intensivering is voor een belangrijk deel een autonoom proces wat ook zonder milieuregelgeving plaats zou vinden.
d. mee eens;
e. mee eens, maar zoals gezegd was dat niet alleen (of zelfs in de eerste plaats niet) gericht op het agrarisch gebied maar op bos, natuurgebied en oppervlaktewater in de omgeving. Als je wilt toetsen of het milieubeleid werk zul je dus moeten nagaan wat daar de effecten zijn.
Wat niet wegneemt dat mestinjectie inderdaad negatieve gevolgen kan hebben voor de structuur van graslanden en voor broedvogels, dat kwam al ter sprake.
‘de milieubeweging pest en beschuldigt boeren’. dat zou soms inderdaad wel genuanceerder kunnen daar ben ik het ook mee eens. Ik zie rond de kerngebieden van natuurterreinen liever een zone van extensieve/ minder intensieve landbouw, dan dat er gronden opgekocht worden waar niet zo veel mee gebeurt. En wat ten koste gaat van het draagvlak van natuurbeheer.
Oh ja: de intensivering van landbouw vindt al een eeuw plaats, maar de HYPERintensivering is een proces van de jaren ’90: het was Geert de Snoo die me de productieverdubbelingen van de jaren ’90/00 toonde bij een lezing, dat opende me de ogen: er was hier een bijzonder proces gaande, dat je ook overal in het land zelf kon zien. Ik hecht veel waarde aan waarneming, die door systematische waarneming van anderen bevestigd wordt
@ Hans Keuper
U spreekt mij aan alsof ik nog in dienst ben van NM maar dat is al een tijd niet meer het geval. Bart de Haan ken ik overigens als een aimabel en deskundig persoon; ik heb met hem te maken gehad met inventarisaties in De Wieden.
Momenteel heb ik geen enkele binding met NM. Desondanks kom ik graag een keer kijken maar omdat het toch een eind rijden is doe ik dat het liefst in combinatie met een ander bezoek aan de regio. Als u mij een mail stuurt kunnen we een afspraak maken.
Bart.Vreeken@hetnet.nl