Climategate.nl gaat op zoek naar de ‘natuur die midden in de samenleving staat’ van Sharon Dijksma haar Natuurpact uit 2013: een samenzwering van de overheid met clubs die aan haar subsidie-infuus hangen. Hoe ziet die draagvlaknatuur uit het Natuurcomplot er nu uit? Vandaag stuiten wij op Nieuwe Natuur, draagvlak in aanbouw door Staatsbosbeheer bij riviertje het Koningsdiep, waar natuurherstel leidt tot taferelen aan de Eerste Wereld Oorlog gelijk.
Links de niet herstelde beek, rechts vindt Natuur Herstel plaats voor de klimaatbestendige biodiversiteit tegen extreem weer voor de duurzaamheid
Kronkel
Dat riviertje Koningsdiep loopt al op de kaart van Abraham Ortelius in de 16de eeuw als ‘ de Boorne’ onder Beetsterzwaagster bossen door. Ortelius liep duidelijk geen stage bij Arcadis. Hij had geen grote kronkels in zijn hoofd. In zijn Arcadia meanderde die Boorne toen al niet zo in grote lussen. Dat gebeurt in laagland vooral wanneer je tegendruk van vloed uit zee krijgt.Het plaatsje Oldeboorn, daar stroomde de Boorne recht door. En uiteindelijk kwam de Boorne in de Middelzee uit die in Ortelius zijn tijd al drooggelegd was.
Nu begint dat riviertje pardoes boven Bakkeveen dwars op de Friesche Palenvaart ‘Koningsdiep te heten. Pakken we de atlas van Friesland erbij in de hoogste resolutie, dan raken we ergens bij Akkrum de draad kwijt als ook daar een vaart dwars de rivierloop doorsnijdt. En plots gaat hij dan Boorne heten om ook hier weer dwars op een vaart/sloot te verdwijnen. De interactie van de menselijke natuur met het landschap ontwikkelde zo eeuwenlang ongestoord haar eigen dynamiek.
En toen… in december 2014, kwam er subsidie voor moeras-ontwikkeling. Een orkaan zwelt aan gevoed door warmte in de bovenlaag van de Atlantische Oceaan. Nieuwe Natuurkrachten komen los als LIFE-subsidiepotten zich samenballen met provinciale subsidies, zich combinerend met een wervelwind van doorgeleerde boswachtersdromen over ‘natuurlijke processen’, natuurlijkheid die een bureau-ecoloog nodig heeft om ‘op gang’ gebracht te worden.
Links wordt de natuur Hersteld
Het bevergeil liep kortom bij Staatsbosbeheer langs de broek neer, er werden uitgezette Letse otterkeutels gevonden. De ecologische verbindingsdienst werd gealarmeerd. Dromen werden realiseerbaar, de goudgerande subsidiekever zou weer kunnen terugkeren en de Postcodelotter zou zich vestigen.
De Terragator, Bijlsma’s antwoord op de Terminator
Moeras AANLEGGEN
Om de Wederkomst van bedoelsoorten te faciliteren met een kwaliteitsimpuls, mag aannemer Jelle Bijlsma voor Staatsbosbeheer dus 50 hectare ‘moeras aanleggen’- volgens de draagvlak scheppende bloggers van Staatsbosbeheer. Voor de Ecologische Hoofd Structuur. Personeel van DLG -dat opkooporgaan voor boerengrond- mag zich nog 1 maal profileren in een laatste stuiptrekking tot hun orgaan dit jaar ophoudt met bestaan.
Vogelbroedgebied, geen vrije toegang, althans, voor het natuurherstel begon
Het moeras ontstaat nu op een natuurterrein dat eerder nog weidevogelland van de Natuurvereniging van Gorredijk was. Het bordje ‘Broedgebied, verboden toegang’ is opzij geramd bij de ingang. Ruim baan voor de Terragator, Jelle Bijlsma’s antwoord op de Terminator waarmee hij eventueel grondverzet met grof geweld in de kiem smoort. No Limits, zo staat op zijn militaire colonne waarmee de oude natuur wordt bestreden om de Friese vlag te planten. Midden in het broedseizoen mag hij draagvlak scheppen voor natuur midden in de samenleving.
‘Wenn Ich mal so viel Kreft in mein handen hatte’, mijmert de Duitse Veldmaarschalk als hij in ‘A Bridge too far’ in de slag om Arnhem ziet tegen welke geallieerde krachten hij het moet opnemen. Transportvliegtuigen vol artillerie, duizenden soldaten, zwaar wapentuig.
Als natuurontwikkelaar op je graafmachine HEB je die kracht tot je beschikking. Je kunt eeuwen ontstaansgeschiedenis met grote grijpers wissen, een culturele revolutie veroorzaken trekkend aan de handles om volgens de huidige mode ‘Nieuwe Natuur’ te graven: kronkels in je hoofd uitdrukken in een vers gegraven boerensloot die de oorspronkelijke rivier moet gaan heten. Herstel.
Op de cabine geklommen ervaar je wat het is om Schepper te zijn met zoveel pk’s, waar ik thuis met een spade een vijver moest graven. Daar heet het tuinieren. Dit zal ‘natuurlijke processen op gang brengen’ zijn, subsidiabel verantwoordingsproza. De officiële versie- zoals Staatsblogbeheer (Joke Bevergeil van Communicatie) op het hoofdkantoor die goedkeurde- stelt:
In het plan wordt een deel van het gebied afgegraven om weer een moeras aan te leggen. Naast de belangrijke functie voor plant- en diersoorten gaat dit moeras ook fungeren als waterberging. In perioden van extreme neerslaghoeveelheden wordt het gebied onder water gezet, hierdoor wordt wateroverlast (…)langs de beek voorkomen.
Stel dat de beek zich zo onbeleefbaar zou gedragen…Foei!
We klimmen op een grote zandbult en overzien de Poasen: Nepal heeft aardbevingen, het Caribisch gebied heeft orkanen. Wij hebben natuurontwikkeling. Een Nieuwe Natuurkracht waarmee niet valt te spotten, natuurontwikkeling die op papier volgens het Planbureau voor de Leefomgeving pardoes de biodiversiteit herstelt als Dijksma draagvlak nodig heeft.
Het moeras in aanleg, enorme biodiversiteitsimpuls
Traag door oneindig boerenlaagland meandert daar de vers gegraven boerensloot die ontstond in het hoofd van een tekentafelaar bij Arcadis. En die nu de Nieuwe Ouddiep zal zijn. We zien verder een landschap dat overeenkomsten moet hebben met stukken land na artilleriebeschietingen in de slag om Arnhem. Of als het Niemandsland tussen de loopgraven in de Eerste Wereld Oorlog, inclusief de kraters.
Die grootste krater, schuin afgegraven desolate kleivlakte, dat zal het moeras wel worden.Een plukje pinksterbloemen is aan de artillerie ontsnapt, een kievit duikelt.
We lopen tussen de verwoestingen door, zien de generator waarmee Jelle Bijlsma de subsidietoevoer naar het landschap afregelt. We vinden een betonnen buizenstelsel voor drainage. Onderschat het vernuft van die nieuwe natuur niet, er is uitgekiend ingenieurswerk nodig om verzopen boerenland te scheppen met pitrus en een ganzenplaag.
Zo blijft de subsidietoevoer op peil richting het moeras
Nieuwe Natuur heeft haar eigen successiestadia
Nadat het project is afgerond, zetten de Nieuwe Natuurmensen er een bordje met bedoelsoorten bij, waar de jeugd met Herder-zakmes haar woordenschat op oefenen mag . Er komt een verzamelhonk voor grijze duiven. En een genietbankje voor samenscholende Nordic Walkers die daar hun in plastic verpakte bammetjes mogen nuttigen. Sommigen laten niet als dank een drol met schijtpapier langs het pad liggen, blikjes en verpakkingen. Is er nog geld over, dan komt er zo’n uitkijktoren bij voor de beleefbaarheid.
Lang zal er dan geen subsidie zijn.
De natuur zal hier geheel onbedoeld haar eigen dynamiek op loslaten met natuurlijke successie. Er zullen zich elzen vestigen, en onder natuurlijke omstandigheden zou het gebied in ons klimaat in no time dichtgroeien.Tot de Staatsbosbloggers zien dat de natuur al hun bedoelsoorten overwoekert, dat die vlak afgegraven natuurlijke oevers toch weer als vanzelf onnatuurlijk stijl worden door erosie, afslag en regenval, om dan alsnog overgroeid te raken.
De natuur berooft de natuur weer van al haar beleefbaarheid met brandnetels en bosopslag. Alarm op kantoor. Hier dienen grote grazers ingezet te worden, de zaag moet gehanteerd, een nieuw Groot Plan zal moeten tegengaan wat de natuur van nature doet: datgene doen wat niet bedoeld is.
Dit stukje is nog niet hersteld…
Lopend in het oog van de orkaan van Nieuw Natuurgeweld, langs het niet herstelde beekdal van het Koningsdiep vinden we dotterbloem langs de stijle oever, de meidoorn, elzen en een oude holle eik, en verderop vluchten talingen voor me uit. Zijn dit dan niet de goede bloemen en bomen, vraag ik me af. Wat was er mis met deze beek?
Maar natuur is voor tevredenen, Een boeiender schouwspel is de menselijke natuur. Die grote kracht van wat sommigen het Antropoceen noemen, de mens als geologische factor. Om in de praktijk onder de vlag van natuurherstel een ravage aan te richten in de bestaande natuur die een slagveld gelijk is.
Niet hersteld….
Grinnikend over de absurditeit van menselijke creaturen verlaten we het terrein en Trudy denkt er zo het hare van. Ze vangt een muis, en we kunnen Staatsbosbeheer melden dat zich alvast een witte kwikstaart heeft gevestigd op de oever van de Nieuwe Boorne. Hij vertoonde al territoriaal gedrag. Maar… Is dat wel de goede soort?
..wat mankeert hier nu weer aan…
…ter informatie: de persvoorlichtster van Staatsbosbeheer heet Joke Bijl, dag Joke!
Dé Joke Bijl? Joke Botte Bijl? Ach, what’s in a name …..
Ik zie dat Jelle’s materieel met fossiele brandstoffen wordt aangedreven. Dat valt mij ernstig tegen.
Maar de hydraulische olie is op op biobasis geproduceerd.
Beste Rypke, wat heb ik weer hartelijk gelachen. Je bent een ware satiricus! Alleen jammer dat de werkelijkheid die je beschrijft niet zo grappig is. De enige en schrale troost die we aan deze toestanden kunnen ontlenen is dat er zo nog wat werkgelegenheid wordt gecreëerd, in elk geval voor de werklui van ‘no limits’ Jelle Bijlsma BV.
@ Bart S. het enige dat je kunt doen is er om lachen, want ja: bedenk je eens dat je miljoenen euro’s belastinggeld vrijmaakt om een landschap te vernielen zodat je ‘moeras aanlegt’, terwijl tegelijk mensen bij de voedselbank moeten aankloppen
Wat is Nederland een belachelijk en absurd land….
Wekelijks wandel ik in de Kennemer duinen. Daar zijn de laatste jaren open plekken in het bos gemaakt en duinmeertjes gegraven.
Bij aanleg ziet het er inderdaad niet uit, maar achteraf is het resultaat wel levendig. Een bos met open plekken ziet er leuker uit.
@ David. Inderdaad, je zegt het zelf: het ziet er leuker uit. Nederland ziet er dan ook uit als een groot park; ‘woeste natuur’ is er niet of nauwelijks en het weinige dat er is valt onder de overconsumptie door toerisme of (steeds vaker) onder de bordjeswoede en het geld van Natuurmonumenten. Ik ben geen Nederlander, maar ik woon hier wel al dertien jaar en ik heb nog altijd binnenpret als ik de Nederlanders over hun natuur hoor praten: tien bomen op een grasveldje is een bos; honderd bomen (kaarsrecht in het gelid aangeplant) een woud; duizend bomen een oerwoud. Het heeft wat met schaalgrootte en bevolkingsdichtheid te maken natuurlijk, maar nog meer met de ziekelijke regelzucht van de bureaucratische en verwende rupsjes-nooit-genoeg die in dit land geduld worden.
Tuinieren is trachten de natuur volgens modeverschijnselen in te richten.
Begin je er eenmaal aan, dan moet je tot in lengte van dagen onderhoud plegen (daar gaat het om, lekker hobbyen op koste van de gemeenschap).
Laat je de natuur met rust dan vervalt het bestaansrecht van milieubewegingen.
De vraag is, wie zit te wachten op deze kaalslag van subsidie-“natuur”. Wie worden de “gebruikers” van deze nieuwe woestenijen?
De nieuwe gebruikers? Gewoon een tijdje de beheerders eruit laten en voor je het weet zijn er allerlei planten en dieren die het geheel weer een mooi aanzien geven.
@ Ivo: Optimist/Positivo?! Dat is stupido logisch dat de natuur zich herneemt. Maar waarom is het nodig? Voor wie? Welke mensen hebben hier voordeel aan? Waarom van schaars belastinggeld, terwijl in de zorg 60.000 banen in gevaar zijn?
Geboren als optimist. Maar de kern van mijn betoog is de beheerders eruit laten en houden!
Waar het voor nodig is? Subsidieslurpers en aannemers (de laatste neem ik overigens niets kwalijk).
Eindelijk de ’transitie’ helder in beeld! Foto 4 is overduidelijk een kantelpunt. Ik zie kansen voor Rotterdamse Urgenda-proefschriften en nieuwe horizontale subsidie-boringen in Neerlands oneindig subsidieland..
Ik doop dit “natuurindustrie”. Hier wordt niet natuur beheerd of behouden, neen, wat we hier zien is de productie van natuur. Maar… Ik begrijp danwel dat het dan weer oorspronkelijk een moeras was en dat een beek hier wordt hersteld. Dat is kennelijk nodig. Door de beek te herstellen komen er bijzondere soorten aldus de natuurindustrie, en ik kan daar maar moeilijk iets tegen in brengen. Ook zoiets was bijvoorbeeld het opnieuw veranderen van bossen in duinen omdat de tapuit zo’n bijzondere vogel is. Zelfs sommigen willen graag de naaldbossen behouden omdat het bijzondere paddestoelen heeft (zijn die dan niet in het gebied waar de naaldbossen niet in loofbos veranderen?).
Ik begrijp nooit goed wat de natuurbeheerders nou willen. In het gebied waar ik ben geboren hebben we een aantal bossen, met een beetje moeras, vennen, wat boswallen en wat heide. Die heide vergrast en o.a. grove dennen en berken nemen het in. Als ze dat willen tegenhouden prima, aan hun de keuze. Staatsbosbeheer doet dat, een particulier met een stukje heide doet hetzelfde. Prima. Ik heb geen idee wat er hier oorspronkelijk was, ooit waren er waarschijnlijk oerossen. Waarschijnlijk was het daarna voor een groot deel heide en duin. Moeten we nu de bossen transformeren met oerossen of weer in heide en duin veranderen? Mij niet gezien. Ik vind het prima zo. En we hebben nu krentenboompjes en de heidenen “bospest” en Boheemse duizendknoop. Dat is ook een soort van leuk. Het stikt er van de dassen, en niet ver vandaan zijn de nakomelingen van de uitgezette raven. Verder de haas, de ree, nijlgans, stiekem wasbeerhonden, grauwe gans en meer van dat algemene grut.
Er is ook een klein stukje waar orchideeën groeien, of moeten groeien. Het is een stuk met heel korte begroeiing. Ik vond het zelf maar lelijk. Ik moet me dan voorstellen dat een botanicus daar heel opgewonden van wordt. De bossen, één waarin nu opeens een heleboel gewone vogelkers groeit en de ander waar je kunt zien hoe de hulst het overneemt vind ik veel leuker. En dan af en toe zie je een haas voorbij schieten. De haas is niet bijzonder, maar zo’n moment wel. Of toen ik door het bos liep en plots geluid boven mij hoorde en een paar kraaien achter wat leek een havik te zijn zag gaan.
Ik denk dan, die natuurbeleving is bijzonderder van de bijzondere soorten. Maar ja ik begrijp natuurlijk ook wel dat voor ecologen die bijzondere soorten interessanter zijn en dat het die bijzondere soorten het moeilijk hebben. Want zeg nou eerlijk, de witte kwikstaart is een koddig beest maar die redt zich voorlopig wel. Aan de andere kant, Nederland met de natuur als grootschalig openlucht museum? Of noem het zorgnatuur, met chronische patienten zoals de korhoen. Willen we dat? En natuurlijk ben ik niet tegen de bijzondere soorten, maar de liefde daarvoor uit zich soms op rare manieren.
Ik kan zo uren doorgaan. Ik begrijp gewoon niet wat de bedoeling is. We moeten meer vragen stellen over wat we nou precies voor natuur willen in Nederland. Ik ga hier gekke dingen denken; in plaats van Zweedse korhoenen hier, hadden we de Nederlandse laagland korhoenen niet beter als vluchtelingen naar Zweden kunnen sturen? Of neem de tapuit. Misschien moeten we gewoon zeggen “het tijdperk van tapuiten is voorlopig over in Nederland”. Want de tapuit doet het globaal gewoon goed. Of wilde zwijnen en edelherten in meer gebieden. Is dat nou echt nodig, of is het gewoon omdat in ecologisch perspectief leuk lijkt? Het gaat wel problemen opleveren denk ik, dus waarom? Aan de andere kant vind ik het een beetje triest dat wij al moeite hebben met zulke soorten terwijl we verwachten dat Afrikanen het uithouden met nijlpaarden.
Ik hou op. Ik ga een relevante opleiding doen waar ik al deze vragen kan gaan stellen.
@generalist: bij een havik maken kraaien een speciaal ‘havik’-geluid omdat ze er echt bang voor zijn, een langgerekt ‘KERRrrrrrrrrr’, deden ze dat? Een buizerd zijn ze weer totaal niet bang voor, die klieren ze volop en dan hoor je ze zaniken, het weeh weehh, of klassiek kraaiengeluid
Natuur is liefhebberij, en zodra je het in handen van de overheid geeft en gaat ‘professionaliseren’, zodra er geld bij moet komen kijken gaat het deze kant op: dan moet je allerlei argumenten verzinnen waarom de natuur jouw nodig heeft, en waarom beslist DEZE natuur er moet zijn. Die natuur is er voor belanghebbenden
Dat heet ‘natuurontwikkeling’, meestal het uitwissen van de cultuurgeschiedenis van een gebied,
Zie ook Deltanatuur, het met ingenieursbureaus onder water zetten van polders, er fietspaden door gooien en het dan vervolgens ‘natuur’ noemen
http://www.deltanatuur.nl/content.asp?kid=10033308&bid=22011016
Welke natuur we kunnen/moeten hebben, daar is geen eenduidig antwoord op, al kun je er wel eindeloos over filosoferen. IN botanisch opzicht is NL verarmd qua mate van voorkomen verspreiding over Nederland van plantengemeenschappen tot Nederland, hoewel het aantal soorten toenam.
Qua (roof)vogels zitten we weer aanmerkelijk beter, er is niet 1 ‘biodiversiteit’ waarvan je kunt zeggen ‘het gaat goed/slecht’