Screen Shot 2015-05-12 at 12.51.52Het eindrapport over visvriendelijk sluisbeheer bij de Afsluitdijk is vrijgekomen van Arcadis en Rijkswaterstaat. Visvriendelijk sluisbeheer betekent dat Rijkswaterstaat ’s nachts (als de vis trekt) 27 minuten de zout-zoet-overgang openzet op 5 meter diepte, bij eb op het moment dat het waterpeil aan Wad en IJsselmeer gelijk is. De daar ophopende trekvis kan dan met het meekomende zout water het IJsselmeer in komen, waar ze anders voor een dichte deur staan. Deze zogenaamde ‘loze’ schuttingen bevoordelen vooral de zwakke zwemmers als glasaal, spiering en de stekelbaars.

Met name glasaal blijkt massaal in te trekken. De metingen van Arcadis en Rijkswaterstaat werpen zo een nieuw bedenkelijk licht op de hier reeds eerder besproken metingen en methodes van Imares om glasaalintrek te bemonsteren.

Screen Shot 2015-05-12 at 12.50.42Bij Arcadis zit de intrek van glasaal in week 15 op haar piek bij Den Oever, bij Kornwerderzand is dat nog 2 weken eerder. In mei is de vangst verwaarloosbaar.

Verschil methode en uitkomst voer voor visbiologen
Toch blijft Imares de glasaalindex berekenen op basis van april en mei. Terwijl in mei vrijwel geen glasaal intrekt en maart wel. Althans, ook bij Arcadis in 2014. Opvallend is verder het enorme verschil in aantallen gevangen glasaal door Arcadis vergeleken met Imares.

Via de spuikoker (12 meter breed) vangt Arcadis in 1 schutting van 27 minuten al 6334 glasalen. Imares vangt glasaal bij Den Oever door met een kruisnet trekken uit te voeren, ieder uur tussen 10 uur ’s avonds en 5 uur ’s ochtends. Na 474 trekken vangen ze dan 2148 glasalen in drie maanden.

Vis zal wel gek zijn om bij daglicht aan het oppervlak te komen

Meeuwen, aalscholvers: Vis zal wel gek zijn om bij daglicht aan het oppervlak te komen

Kijken we naar de vangst van glasaal via de scheepvaartsluis bij 1 schutting, dan komen er bij Arcadis in 1 meting 61749 glasaaltjes hun net in. Oftewel, na 1 maal schutten vangen ze wel 30 maal meer glasaal, als via de Imaresmethode in 3 maanden gebeurt.

Het verschil in metingen en meetmethodiek is voer voor visbiologen leek mij: Stel dat de meetmethodiek van Imares gewoon structureel niet deugt, omdat ze op de verkeerde tijdstippen meten: namelijk niet als de maximale hoeveelheid glasaal zich heeft opgehoopt voor intrek bij het juiste tij, en niet op de goede diepte (zo diep mogelijk).

De index van Imares wordt gebruikt om beleid op vast te stellen. In ieder geval is er nu een onafhankelijke meting uitgevoerd, met een andere meetmethode. We hebben nu glasaal-appels en peren, welke is nu representatief?

Screen Shot 2015-05-12 at 12.49.21Verder opvallend in het rapport van Arcadis: wanneer de sluis van ZOET naar zout open gaat, vangen ze ook veel glasaal terug. Dat leek mij geen gunstig teken. Het betekent dat je bij spuien van zoet naar zout veel glasaal verliest, die alsnog voor de dichte deur staat. Ik sprak net Marcel Klinge van Witteveen en Bos, die stelde dat zo 200 miljoen vissen per jaar sneuvelen. Het gaat dan om zoetwatervis die een broertje dood heeft aan zout.

Met wat simpele maatregelen kun je dat volgens hem voorkomen, en dat is alvast niet het peperdure prestigeproject (ruim 80 miljoen euro) de Vismigratierivier van milieuclubs. Er zitten al 27 gaten in de Afsluitdijk, en er is alvast niet nog een extra gat nodig. Waarover later meer…