Kwetsbare Aarde II

In een vorige ‘posting’ is de kwetsbaarheid van de Aarde als planeet behandeld.
In deze aflevering komen de volgende thema’s aan de orde:

• Overbevolking;
• Voedseltekorten;
• Energietekorten;
• Oorlogen;
• Uitsterven van bijenvolken;
• Tekort aan kunstmest;
• Oude levensgevaarlijke kerncentrales en nucleair afval.

Overbevolking

De totale wereldbevolking was in 2014: 7,24 miljard. De prognose voor 2050 is 9,8 miljard.

In deze afbeelding is de situatie aangegeven tussen 1895 en 1995. Vanaf 2014 tot 2050 zal de bevolking nog eens met 35% toenemen! Het stijgen van de welvaart bevordert wel de geboortebeperking, maar in de ontwikkelingslanden zal dit slechts langzaam gaan.

Voedseltekorten

De mens verschijnt op Aarde zonder bezittingen van voedsel, land en oceanen. Voor de productie van voedsel is land en zee een must.  Het blijkt dat er een enorm verschil in de wereld bestaat tussen bevolkingsgroepen in de exploitatie van deze middelen. Elke vorm van consumptie kan omgerekend worden in een stukje grond en zee, dat nodig is voor de productie van voedsel. Dit wordt aangeduid met de term: ecologische voetafdruk.

De ecologische voetafdruk

In de volgende afbeelding is van een aantal landen aangegeven hoe de werkelijke verdeling is. En dan te weten, dat de vraag naar voedsel met namen in de ontwikkelingslanden alleen maar zal toenemen!

Deel van het land/water in hectare voor de voeding van een persoon.

Er zijn ook wetenschappers, die kritisch staan ten opzichte van het concept van de ecologische voetafdruk. Zie hiervoor het artikel “Éen Aarde volstaat” van Rypke Zeilmaker.

Slechts 25% van de wereldbevolking legt beslag op 80-85% van de fossiele energie en grondstoffen, die de Aarde te bieden heeft.

Het Amerikaanse Ministerie van Energie berichtte op 19 mei 2014:

“Voedselonzekerheid voor 49 miljoen Amerikanen. Er is een snel groeiend aantal gezinnen met een steeds groter wordende armoede.”

Ongeveer 75% van de wereldbevolking leeft in ontwikkelingslanden en is de grootst groeiende bevolking. De vraag is wat gaan deze mensen bij verdere ontwikkeling eten?

Tarwe, rijst en mais zijn voor hen de belangrijkste voedingsbronnen. Aardappels worden steeds populairder. Het komt er op neer, dat onze voedselproductie in de komende 50 jaar moet verdubbelen om aan de vraag te kunnen voldoen.

Een van de grootste problemen hierbij is water om de landerijen te besproeien. Ongeveer ¾ van het waterverbruik wordt gebruikt voor landbouwirrigatie. In 2025 zal er sprake zijn van een toename van 25% en dit kan leiden tot allerlei (militaire) conflicten. Al geruime tijd zijn hierover conflicten in het Midden Oosten.

Een andere bedreiging is plantenziekte. Een derde bedreiging welke de oogst in ontwikkelingslanden in gevaar kan brengen, is een gebrek aan inzet van menselijke arbeid door allerlei ziektes, zoals HIV, aids, ebola en malaria.

Energietekorten

Het blijkt niet eenvoudig te zijn om een juist beeld te krijgen van de wereldwijde energievoorraden en energieverbruiken. De Nederlandse Rijksoverheid bericht via het Planbureau voor de Leefomgeving, dat er nog voldoende kolen zijn voor 220 jaar en de olie- en gasvoorraad nog voldoende is voor 50 tot 100 jaar. Het Amerikaanse Ministerie van Energie komt met de volgende gegevens: Vanaf 2002 tot 2025 is er sprake van een toename aan energiebehoefte van 57% en dat betekent dat de energievoorraden niet langer dan 2025 toereikend zullen zijn.

In dit onderzoek is de ontginning van schaliegas nog niet meegenomen. De tijd van beschikbaarheid zal hiermee zeker wat opgerekt worden.

In Nederland is in september 2013 een Energieakkoord gesloten tussen het bedrijfsleven, de milieubeweging en de vakbonden. In het artikel “Verduurzamen/Verpauperen”, dat in februari 2016 op de website van Climategate nl en de Groene Rekenkamer is verschenen, kunt u hierover meer lezen. Conclusie:

Windenergie is duur, onbetrouwbaar en alles behalve duurzaam. Het op grote schaal vervangen van met fossiele brandstof gestookte centrales door windturbines leidt tot onleefbare omstandigheden en biedt onvoldoende zekerheid van stroomlevering op elk gewenst tijdstip. Dit leidt dus niet tot verduurzaming, maar tot verpaupering.

Het zou verstandig zijn om de nieuwe generatie kolencentrales zeker nog 10 jaar in bedrijf te houden. De reden om deze kolencentrales te sluiten (uitstoot van CO2) is inmiddels achterhaald. Zie artikel, “Hoe werkt CO2 nu precies”, eveneens op de website van Climategate nl en de Groene Rekenkamer.

De beste oplossing op termijn is om 5 à 6 kerncentrales in Nederland te plaatsen. Dit zouden dan Nieuwe Generatie kerncentrales (Westinghouse AP100) moeten worden of nog beter de superveilige Thoriumcentrales. Het radioactieve afval uit deze Thorium centrales heeft een halfwaardetijd van 100 jaar, terwijl het afval van de Uranium centrales (=Plutonium) 100 duizenden jaren veilig opgeborgen moet worden. Thorium centrales hebben bovendien het voordeel, dat ze het gevaarlijke Plutonium mee kunnen “opbranden”.

Thoriumcentrales worden nu al aangekondigd als de grootste energiedoorbraak sinds het vuur. China, India en Japan zullen binnen 10 jaar de beschikking hebben over de Thorium centrales. Bovendien is er voldoende Thorium om de hele wereld gedurende duizenden jaren van energie te kunnen voorzien.

Oorlogen

Twaalf landen zijn in oorlog en 54 landen zijn verwikkeld in een gewapend (burgeroorlog) conflict. Wereldwijd zijn er 200 guerrillagroepen, hetgeen leidt tot enorme volksverhuizingen met als gevolg spanningen en problemen in de opvanglanden. Op dit moment zijn er 55 miljoen vluchtelingen. Bij oorlogen gaat het altijd om een of meerdere factoren: macht, geld en geloof.

Er zou een betere verstandhouding moeten komen tussen de machthebbers en bij de aanstelling van deze mensen zou moeten gelden ”the just (wo)man on the just place”. Dus: geen strafblad, geen malversaties, betrouwbaar, eerlijk, leidinggevende capaciteiten, brede cultureel maatschappelijke belangstelling, mensenkennis, communicatieve vaardigheden, talenkennis, stressbestendig, niet impulsief, welbespraakt en een goede gezondheid.

Uitsterven van bijenvolken

De wereldberoemde wetenschapper Albert Einstein heeft de volgende uitspraak gedaan:

If the bee disappeared off the surface of the globe then man would have four years of life left. No more bees, no more pollination, no more plants, no more animals and no more man.

Een van de reden van bijensterfte is het overmatig gebruik van bepaalde bestrijdingsmiddelen. Kleine hoeveelheden van dit gif zijn al voldoende om het oriëntatievermogen van de bij te blokkeren, waardoor hij zijn korf niet meer kan terugvinden. Een andere boosdoener is de varroamijt, die volledige bijenvolken kan uitroeien.

In de afgelopen 20 jaar is de helft van de bijenstand al verdwenen! Dat betekent dat de bestuiving van veel bloemen, planten en bomen (groenten en vruchten) in het geding is en er dus grote tekorten kunnen ontstaan.

Nader onderzoek en actie is dus geboden!

Tekort aan kunstmest

De vraag naar kunstmest door niet-Westerse landen neemt toe. Met name door hogere inkomens in China, India en Brazilië stijgt de vraag naar kip- en rundvlees, waardoor de vraag naar graan stijgt en vervolgens de vraag naar kunstmest stijgt. De bodemvoorraden van kali en fosfaatgesteente zijn echter eindig, waardoor schaarste en prijsstijging op de wereldmarkt kan ontstaan. De fosforpiek, waar de vraag de productie overschrijdt, zal rond 2035 zijn.

Een ander probleem is, dat de fosforfabriek Thermphos (de enige fosforfabriek in Europa) in november 2012, met name door het veroorzaken van milieuproblemen, failliet is gegaan.

Het overmatig gebruik van kunstmest leidt vaak tot een verontreinigd milieu. Doordat de minerale voedingsstoffen goed oplosbaar zijn in water, komt veel voeding slechts gedurende een korte tijd ter beschikking van planten. Een teveel aan voeding wordt uitgespoeld via het grondwater en eindigt in vijvers, rivieren en oceanen.

Ter voorkoming van deze problemen wordt er in de biologische landbouw veel aan gedaan om uitspoeling van voedingsstoffen te voorkomen — in ieder geval voor zover dat de natuurlijke uitspoeling zou overtreffen. Voor deze vorm van landbouw geeft men daarom de voorkeur aan het gebruik van organische meststoffen, bijvoorbeeld compost, dierlijke mest of groenbemesting.

Oude levensgevaarlijke kerncentrales en nucleair afval

Wij herinneren ons ongetwijfeld de ontploffing van reactor 4 in de centrale van Tsjernobyl (26 april 1986). De fall-out van het ongeluk in Tsjernobyl trok over een groot deel van Europa. In Nederland kreeg het RIVM (Rijks Instituut voor Volksgezondheid en Milieu) de opdracht om meer metingen te doen dan normaal. Er werd een graasverbod ingesteld om besmetting van melk te voorkomen. Tevens mocht net geoogste bladgroente niet verkocht worden.

De gevolgen van de kernramp in Tsjernobyl in Oekraïne blijken kleiner dan eerder werd gedacht. Dat staat in een rapport over de gevolgen van de ramp dat de Verenigde Naties op dinsdag 8 september 2005 in Wenen heeft gepresenteerd. De ontploffing van deze kernreactor veroorzaakte een wolk van radioactieve deeltjes. Blootstelling aan die radioactiviteit leidde tot onder meer schildklierkanker en leukemie.

Na de ramp waren er 56 doden te betreuren en dit waren allemaal brandweerlieden, die bij de bluswerkzaamheden betrokken waren. Het totale dodental door die ziektes kan volgens de VN nog oplopen tot 4000. Een aanzienlijk aantal, maar veel minder dan werd gevreesd omdat veel zieke mensen genezen. Dit blijkt 99% te zijn.

Het gebied in een straal van 30 kilometer rond de voormalige kerncentrale is, net als enkele meren en bossen, nog altijd afgesloten. Buiten die zone is het stralingsniveau bijna teruggekeerd tot een acceptabel niveau. Wel moet er volgens de VN gewerkt worden aan een nieuwe sarcofaag (zie afbeelding boven) om de radioactieve overblijfselen mee af te sluiten. De huidige voldoet niet meer aan de hedendaagse veiligheidseisen.

Wonderbaarlijk is wel dat flora en fauna zich geheel heeft hersteld. Er zijn 66 soorten zoogdieren geteld en 280 soorten vogels. Volgens een lokale expert doet de natuur het zelfs beter dan vóór de ramp. Wel zijn er genetische veranderingen bij sommige diersoorten aangetroffen. Gebleken is dat wilde diersoorten minder gevoelig zijn voor kanker dan de menselijke populatie en een soort weerstand voor straling opbouwen.

In Oost Europa staan nog 17 andere kerncentrales à la Tsjernobyl.

Onverantwoord en een misdaad tegen de mensheid is het dumpen van nucleair afval in de Barentsz Zee. Door de nucleaire revolutie na de Tweede Wereldoorlog wordt de complete regio nu bedreigd met radioactieve straling. Boosdoeners zijn de Russische Noordelijke Vloot en nucleaire ijsbrekers die hun thuishavens hebben in plaatsen op het Russische Kolaschiereiland op de grens met Noorwegen en Finland.

In de Lista-fjord vlak bij de Noorse grens liggen tienduizenden gebruikte kernstaven van de Russische Noordelijke Vloot opgeslagen. Veel van die kernstaven liggen opgeslagen zonder bescherming tegen het extreme weer. Slechts een betonnen container moet voor bescherming zorgen. Maar door de extreme kou ’s winters en het ontdooien in de lente en zomer vertonen veel containers scheuren waardoor ze beginnen te lekken. Een gebied van twee vierkante kilometer is al radioactief besmet en voert radioactief besmet water af naar de Barentsz Zee. Ander nucleair afval van de Russische marineschepen en atoomijsbrekers van de koopvaardijvloot wordt, omdat er geen geld is om het naar de Mayar-verwerkingsfabriek in de zuidelijke Oeral te sturen, opgeslagen in opgelegde onderzeeboten en schepen. Sommige opslagboten zijn er zo slecht aan toe dat ze met moeite door het inpompen van lucht drijvende kunnen worden gehouden. De slechte betaling en discipline van het personeel van de Noordelijke Vloot zorgt er voor dat incidenten schering en inslag zijn.

Veel minder bekend is dat de Russen in de Barentsz Zee 14 kernreactors hebben gedumpt, één afgedankte kernonderzeeër hebben afgezonken, 17 radioactief besmette schepen hebben laten zinken en duizenden stuks nucleair afval overboord hebben gegooid!

In de hoogtijdagen van het Sovjetrijk voer het ijsbrekerbevoorradingsschip Lepse telkens uit om containers met kernafval te lozen in de Barentsz Zee. In totaal zijn 11.000 containers geloosd. Een ooggetuige heeft verklaard, dat deze containers na het in zee storten niet wilden zinken. Vanaf het schip zijn toen met machinegeweren net zo lang gaten geschoten in de containers totdat ze zonken! Toch zijn er bij metingen van Noorse schepen in de Barentsz Zee gek genoeg nog geen alarmerende waardes gevonden. Maar de in schepen, op het land en in zee liggende nucleaire dreiging wordt langzaam maar zeker op scherp gezet door aantasting van de omhulling. Tsjernobyl in slow motion …

Om het stralingsgevaar in Moermansk te beteugelen is 1000 miljard Euro nodig. Rusland zegt dit niet te kunnen betalen en rekent op de financiering door Europa.

Wordt vervolgd.