Een gastbijdrage van Jan de Jonge.

‘Grote’ vragen zijn per definitie belangrijk. Niet omdat ze praktisch nut hebben. Zeker niet op korte termijn. Voor je dagelijks leven hoef je niet te weten waar de Noordpool ligt. Of dat de aarde een nietige planeet in het universum is. Zelfs als vragen je persoonlijk raken, kom je er niet veel verder mee. Wat is ‘leven’ nou eigenlijk? Wat is bewustzijn? Is er een doel of zin in het leven?

Antwoorden bestaan niet. Als ze nu nog niet gevonden zijn, zal dat ook in de toekomst niet gebeuren.  Dus waarom je ermee bezighouden? Omdat soms de vraag interessanter is dan het antwoord?

In de eerste plaats is het opmerkelijk dat de meeste mensen aan wie je zo’n vraag stelt, er geen raad mee weten. Ze lijken wel gegeneerd. Misschien is dat ook zo, maar dan kun je je afvragen: waarom? Omdat het een vraag is die hun privacy aantast, zoiets als: wat verdien je? Of omdat ze ermee geconfronteerd worden dat ze zich dit nog nooit zelf hebben afgevraagd?

Neem nou de vraag naar het doel van het leven. Jarenlang had de VPRO een twee uur durend praatprogramma op de radio: “God zij met ons”. Gepresenteerd door Piet Vroon en Stan van Houcke. Talloze promenenten werden urenlang aan de tand gevoeld over hun opvattingen en de consequenties daarvan: politici, rechters, weenschappers, etc. Het programma werd ingeleid door Cor Galis, toen al jaren met pensioen. Met z’n karakteristieke schraperige stemgeluid begon hij altijd met de volgende drie vragen: “Waarom zijn wij hier? Waarom zijn wij hier? Waarom zijn wij hier?” die geacht werden door de gasten beantwoord te worden. Alleen Hans van Mierlo die met Thijs Wöltgens te gast was deed een lacherige poging de Categismus te citeren.

Kortom: niemand weet waarom hij/zij leeft. Dat is geen reden voor collectieve zelfmoord, maar werpt wel een curieus licht op wat wij in ons dagelijks leven willen bereiken. In een gammel bootje op de oceaan zonder kompas of sextant, ja, zonder dat je weet of er ergens land is en of je daar wel heen wilt.

Ook politici (‘staatslieden’) zitten in dat bootje. Komen ze ooit een stapje dichter bij democratie of vrijheid? Hebben ze zelfs enige notie waar ze het over hebben? Ze mogen nog zoveel programma’s maken (waar ze a. niet zelf in geloven; b. zich niet aan houden) het zijn altijd kortetermijn standpunten. Nooit een stip op de horizon.

Maar kun je ‘grote’ thema’s tot onderwerp van politiek maken? Nee. Niemand loopt warm voor zaken die geen eenvoudige antwoorden opleveren. Maar DOELEN hebben een eigenaardig kenmerk. Ze zij altijd hierarchisch gestructureerd. Een soort boom met de stam als hoofddoel en de takken als subdoelen. Als je een rationeel (sub)doel definieert, moet dat passen in een groter overkoepelend geheel. Het is zelfs mogelijk dat een subdoel negatief is maar niet gemist kan worden om een hoger liggend doel te bereiken. Je spendeert geld om meer geld te verdienen. Een staatslot bijvoorbeeld. Of, je voert een boekhouding, een kostenpost weliswaar, maar hij staat ten dienste van de algehele bedrijfswinst. Ook die winst is weer een subdoel. Aandeelhouders moeten worden bevredigd en de werkgelegenheid dient in stand gehouden te worden. Enzovoort, enzovoort.

Kun je klimaatdoelen ook zien als zo’n doel? Om te beginnen is het geen hoofddoel, net zo min als belasting betalen dat is. Om dezelfde reden wordt het ook niet als positief ervaren. Tel daarbij dat er (a) geen aanleiding (AGW) is om deze ingrijpende exercitie uit te voeren en (b) hij geen meetbaar resultaat zal hebben (= hoofddoel dienen), en we hebben een voorbeeld van een massale nutteloze zelfkastijding.

Wat mij verbaast is: hoe is het mogelijk dat de meerderheid van de bevolking zich als lemmingen in het ravijn van de alarmisten stort? Ik ga hier uit van de stelling dat de alarmisten (Ok, AGW-protagonisten, maar alarmisten is korter) een valse voorstelling van zaken geven; dat is op andere plaatsen genoegzaam aangetoond. Hoe kan het dat ik die valse voorstelling wel doorzie en veel anderen niet? Hoewel er in de AGW-problematiek veel overeenkomsten met religie zijn, gaat het hier toch om elementaire en eenvoudig meetbare fysische grootheden zou je zeggen. Als je het daarover niet eens kunt worden, waarover wel?

Waarom spreken we niet eenvoudigweg af: Toon aan de hand van onomstreden temperatuurmetingen aan dat de aarde de afgelopen 200 jaar als gevolg van menselijk handelen onrustbarend warmer is geworden.

Als vast staat dat dat het geval is en dat die trend door zal gaan, zal niemand de inzet van draconische middelen schuwen.

Momenteel staat dat, in weerwil van de stelselmatige desinformatie van belangengroepen, geenszins vast en vele wetenschappers beweren dat AGW en de schadelijkheid van CO2 onzin is.

Vertrouwen

Je hebt drie belangengroepen bij het klimaatdebat: de burger, de politicus en de klimaatwetenschapper.

De burger is degeen die uiteindelijk voor de kosten opdraait. Maar de burger heeft weinig kennis, is ongeinteresseerd en denklui. Hij gaat dus te rade bij de andere partijen. Nu komt een extreem belangrijk aspect aan de orde: Het gaat niet om WAARHEID, zelfs niet om ARGUMENTEN. Als je lui en ongeïnteresseerd bent gaat het om GEMAK. Het gemakkelijkste is: iemand vertrouwen, dus: wie VERTROUW je. Dit is zo algemeen dat in feite elke crisis hierom draait. Door het gemak waarmee de argeloze burger zijn meest kostbare goed, zijn stem, verkwanselt, worden rampen aangericht. Op die manier werd Hitler in 1933 democratisch gekozen. En als je eenmaal democratisch gekozen bent, heb je een onbeperkt mandaat om ongelimiteerd en ongestraft te plunderen.

Hoog tijd om naar politici en wetenschappers nader te kijken.  Politici roepen doorgaans maar wat en hun belang is primair … hun belang. Het algemeen belang speelt alleen een rol in zoverre dat hun eigen belang ondersteunt. Politici riskeren graag mensenoffers (evt. oorlogen) als hen dat uitkomt. Kijk maar naar alle oorlogen die onze misdadige vijanden in het verleden hebben gevoerd. En stel je dan de vraag waarom hun leiders zoveel anders zouden zijn dan de onze.

Het meest pathetisch zijn politici als ze krampachtig pogingen doen oprecht te zijn. Niets is zo onbetrouwbaar als te zeggen dat “dit m’n oprechte mening” is. Daarmee impliceer je dat alle andere uitspraken die je doet en die je niet uitdrukkelijk ‘oprecht’ hebt verklaard, onoprecht, of althans minder oprecht zijn.

Een heel andere reden om politici te wantrouwen is dat ze een haat liefde verhouding met rampen hebben. Ok, het blijven rampen, maar wat een fantastische gelegenheid om je als leider te profileren. Zonder 9/11 was Bush gedoemd als grijze muis de geschiedenis in te gaan. Zelfs Balkenende kwam een beetje uit de verf. Recente rampen in de Nederlandse geschiedenis (Schietpartij Alphen, MH17) waren mooie momenten voor Rutte om daadkracht en doortastendheid (D&D) te tonen. Je kon deze gelegenheden dan ook te pas en te onpas vreselijk en verschrikkelijk (V&V) noemen. Nee, bij politici moet je niet zijn als je rampen wilt voorkomen.

Maar ook wetenschappers zijn onbetrouwbaar. Zet twee wetenschappers bij elkaar en voor je je kan omdraaien, gaan ze rollend over straat. Dat geldt voor economen (elke universiteit heeft zijn eigen ‘school’) maar ook voor fysici (Einstein vs. Bohr). Niets is dan ook zo hilarisch als dat 97% van de klimaatwetenschappers (meteorologen, fysici, biologen, geologen, paleologen, etc) het eens zouden zijn ….

De grootste belemmering voor de wetenschap is dat haar beoefenaars te pas en te onpas roepen dat zij nu echt de waarheid over de werkelijkheid hebben gevonden. “Wetenschappelijk bewezen” heet dat, maar is even onzinnig met betrekking tot klimaatopwarming als in de afslankindustrie.

Gelukkig is er één kenmerk waaraan je altijd iemands ONbetrouwbaarheid kunt herkennen. Dat is als iemand op de payroll staat van een van de partijen. Zodra iemand financieel afhankelijk is, is er geen sprake van objectiviteit en zijn alle uitkomsten per definitie propaganda.

Het enige wat wetenschap uiteindelijk kan bieden is een zekere rationaliteit cq. plausibiliteit, dus een PAD om verder te komen vanuit je uitgangspunten. Of die uitgangspunten waar zijn is altijd de vraag. Het allerbelangrijkste is tijdig erkennen dat je op het verkeerde pad zit. Hierin onderscheidt wetenschap zich van religie. Althans zo lang Crick zich onthoudt van dogma’s over de moleculaire biologie en de American Physical Society kritische kanttekeningen by AGW niet incontrovertible noemt.

Als je ambitieuze pollitici noch wetenschappers kunt vertrouwen, wie dan wel? Mijn voorkeur gaat uit naar mensen die een jarenlange integriteit aan de dag hebben gelegd. Die onafhankelijk zijn, zich niet hebben laten corrumperen en hebben getoond dat ze niet alles zomaar geloven, dus kritisch en tegendraads zijn. Ketters? Prima. Als je ook nog een zekere deskundigheid verwacht blijven alleen gepensioneerde wetenschappers over: mensen als Freeman Dyson, een van de grootste natuurkundigen van de 20ste eeuw, Patrick Moore, klimaatdeskundige en oprichter van Greenpeace, Richard Lindzen (em. prof. MIT).

Aldus Jan de Jonge.

Voor mijn eerdere bijdragen over klimaat en aanverwante zaken zie hierhier, hier, hier en hier.