Wit-Rusland bouwt momenteel een nieuwe kerncentrale om CO2-loze energie op te wekken. Bij ons mag dat niet, omdat 30 jaar geleden de Lenin-centrale in Tsjernobyl (Oekraïne) symbool werd voor de grootste kernramp in de geschiedenis, op 26 april 1986. Weinig mensen weten dat de gloednieuwe reactor 4 ontplofte, dankzij een van hogerhand opgelegde mislukte stresstest. Die test werd normaal gesproken VOOR het in bedrijf nemen gedaan, maar nu pas 2 jaar NA dat de reactor al in bedrijf was.
Bij de test werden alle veiligheidsvoorschriften deels bewust overtreden. Terwijl de projectleider voor de kerncentrale Brukhanov exact 2 dagen voor de test naar het Kremlin was geroepen om met partijleden te spreken, over de opslag van hooi uit de landbouw op zijn bedrijfsterrein. Hij kwam koud terug toen hij een test moest leiden waar hij zelf geen tijd of kennis voor had.
Halve minuut tussen wel/geen explosie
Ook was het koelwater-systeem expres – verbonden met het noodalarm-uitgezet. Om maar niet van het alarm last te hebben tijdens de test. Daarmee verviel ook de mogelijkheid om direct de kernreactie stop te zetten, want dan moet eerst het veiligheidssysteem aan staan. Een cruciale halve minuut tijdverlies. Bij de bouw waren alle veiligheidsvoorschriften genegeerd. Er was zelfs geen brandveilige isolatie van elektriciteitskabels.
Terwijl voorheen de Russische nucleaire techniek als inherent veilig gold. Russen die eerder met hun Spoetnik in de space-race vooroplagen en al rap na het Manhattan Project hun eigen kernbom hadden. Er zijn overigens geruchten, dat ze Tsjernobyl gebruikten voor Plutonium-productie.
Screenshots boek Ingram: de toedracht is een aanrader om te lezen…
Gloednieuwe reactor vol fouten
Je kunt de toedracht van het ongeluk in detail lezen in The Tsjernobyl Nuclear Disaster’ van Scott Ingram (2005). Daar beschrijft hij stap voor stap de toedracht. Wat ik eerder niet wist is dat de kerncentrale in aanbouw gloednieuw was. De Lenin-centrale moest de grootste ter wereld worden. De fundering werd op maart 1984 nog gelegd voor reactor 5 en 6 terwijl reactor vier al overhaast in bedrijf was gebracht. Voor die haastige spoed- 3 maanden voor schema- kreeg de projectleider Brukhanov een bonus.
Tegelijk kreeg Brukhanov de meest bizarre opdrachten naast het bouwen van de centrale. Hij moest plots het turbinedak van een vierkante kilometer vervangen met brandveilig materiaal, en maar uitzoeken waar hij het geschikte materiaal vond. En zelfs plannen om hooi van boeren op zijn terrein op te slaan. De centrale moest zelfs gehaktmolens op haar terrein aandrijven met energie van Tsjernobyl, waanzinnige plannen werden hem vanuit het Kremlin voorgelegd.
Tegelijk voerden zijn superieuren de druk op om vooral wel op schema te blijven van het 5-jarenplan. Dat plan werd ieder jaar herzien.Die haast om op schema te blijven was vanuit veiligheidsoogpunt onverstandig. Noodlottig.
De tot pretpark Wunderland omgebouwde snelle kweekreactor van Kalkar
Order test van hogerhand
Bij andere reactoren in bleek namelijk al dat er mogelijk ontwerpfouten waren gemaakt. Ingenieurs moesten al eens de noodkoel-systemen inschakelen om een ongeluk te voorkomen. Dat bijna-ongeluk werd toegedekt. De ingenieurs die dat bijna ongeluk wisten te voorkomen en die de noodprocedures kenden en ervaring hadden, die werden ontslagen.
Normaliter wordt EERST een stresstest uitgevoerd voor een reactor in bedrijf gaat. Zo’n test dient om bij stroom-uitval de deugdelijkheid van de backup-stroomvoorziening te testen. Maar reactor 4 was nooit aan zo’n test onderworpen, vanuit de haast om snel in bedrijf te gaan. De deskundige ingenieurs die eerder een stresstest hadden gedaan waren ontslagen, alle kennis voor veilige procedures ontbrak. Ook was er nog nooit een oefening geweest voor noodgevallen in de tijd dat Tsjernobyl in bedrijf was.
Toen kwam in maart 1986 toch de order uit Moskou: voer een stresstest uit. De reactor was toen al 2 jaar in bedrijf en drijft 2 turbines aan. Die test dient om de veiligheidssystemen en noodkoeling te testen, wanneer plots de stroom uitvalt.Voor zo’n test moet de reactor een lange tijd op laag vermogen opereren, 30 procent van de capaciteit.
Wunderland Kalkar
Tegen advies ingenieurs toch door…
Maar net voordat iedereen klaar zat om de stresstest uit te voeren, turbine 7 hadden uitgeschakeld, en het reactorvermogen hadden teruggedraaid tot de helft, kregen ze een telefoontje van het Energieministerie in Kiev. Jullie moeten turbine 8 in bedrijf houden, we hebben stroom nodig. De test werd toen 12 uur uitgesteld, terwijl de reactor op half vermogen bleef.
Dankzij 12 uur extra langer op laag vermogen te draaien werkte de waterkoeling trager dan normaal. Rond middernacht kwam groen licht uit Kiev: de test moet doorgaan. Maar door het uitzetten van het veiligheids-systeem, konden de betrokken ingenieurs niet zien
- hoe snel het vermogen van de reactor daalde
- hoeveel staven in de reactor waren om het kernsplijtingsproces
- Dat het koelsysteem voor de reactor trager zou werken, omdat de reactor (te) lang op laag vermogen had gedraaid
Hun enige zicht op het proces kwam van een computer-uitdraai, in plaats van direct. De ingenieurs wilden de test liever uitstellen, maar werden gedwongen het toch te doen.Toen bleek hoe het vermogen plots was ingezakt tot 5 procent. De ingenieurs wilden direct de reactor uitzetten en de test stoppen. Hun baas Anatoly Dyatlov wilde daar niets van weten. Zoals Elsevier schreef in april 1991, het lustrumjaar van Tsjernobyl:
Toptunov, geïntimideerd door het schreeuwen van zijn baas (Dyatlov) handelde tegen zijn professionele instinct. Wat een ongelukkig moment in zijn leven. Hij moet de risico’s hebben afgewogen: misschien slaat de reactor op hol, maar als ik het niet doe word ik ontslagen.
Hij liet het vermogen van de reactor weer opvoeren, want Dyatlov wilde op last van zijn superieuren zo snel mogelijk die test afronden. Maar het vermogen steeg plots veel te snel, de kernreactie sloeg op hol. Zonder adequate koeling warmde de zaak veel te snel op. Nu moesten ze het veiligheids-systeem wel aanzetten. Daardoor duurde het 20 seconden te lang om de reactor stil te zetten.
BOEMMM!!!!!!!
CO2-loze stabiele basislast voor huishoudens die wel 40 jaar kan leveren, tweemaal zo lang als een wieberende windturbine, maar met slechte PR, de kerncentrale van Doel
En zo kreeg de anti-kernbeweging haar zin
Dankzij de hieruit volgende media-berichtgeving, werden zon en wind de enige alternatieven voor fossiele brandstof in de hoofden van door massamedia en Postcode Loterij-propaganda opgevoedde politici. Door een mislukte stress-test die VOOR het in bedrijf nemen van de reactor had moeten plaatsvinden.
Bij een reactor met ontwerpfouten, waarbij alle veiligheids-eisen waren genegeerd. Een test die door druk van hogerhand eerst werd opgelegd, en toen het test-team klaar zat plots werd vertraagd. Zodat de reactor te lang op een laag vermogen moest opereren, waardoor het koelsysteem niet goed werkte.
En terwijl het veiligheids-systeem was uitgeschakeld. Je zou er bijna boze opzet in zien. In mijn volgende blog, ga ik in op de belangen die bij zo’n ongeluk gediend waren, en die na Tsjernobyl de wind mee kregen. Vast staat dat kernenergie de wind tegen kreeg, zoals Martijn van Calmthout in 2005 nog steeds constateerde, 19 jaar later in ‘Terug naar de Kern’:
Na de ramp in Tsjernobyl (1986) is de internationale markt voor kernindustrie goeddeels ingestort. Ook al zijn de meeste westerse reactoren van een heel ander type dan de ontplofte grafietreactor in Oekraïne, nieuwe centrales zijn er nauwelijks meer gebouwd.
en
In 2002 bleek uit een NIPO-enquête onder 1131 Nederlanders (opdrachtgever kerncentrale Borssele) dat 4 procent een voorkeur had voor kernenergie boven andere energiebronnen. Een jaar eerder was dat 2 procent. De stijging was te danken aan een gewijzigde opstelling onder 50-plussers, hoog opgeleiden en VVD’ers, aldus de onderzoekers. Zij vinden kernenergie schoner en als bron onuitputtelijk.
Kernenergie staat, stelde het Rathenau-instituut vorig jaar vast, allang niet meer in het middelpunt van de publieke aandacht. Maar net als eerder is een overgrote meerderheid tegen, als ernaar gevraagd wordt. Driekwart van de ondervraagden zei tegen uitbreiding van het aantal kerncentrales in Nederland te zijn, ongeveer 18 procent was voor.
De door mediahysterie/Greenpeace geknede ‘publieke opinie’
Media befehl, und wir folgen
Je zag ook hoe Merkel onder druk van De Groenen na Fukushima meteen alle 8 functionerende kerncentrales afschakelde. Terwijl er vakantiegebieden in Finland zijn, waar van nature door het graniet meer achtergrondstraling is gemeten, dan nu in de ‘verboden zone’ van Fukushima.
Hoe bizar is het ook, dat de Japanners en hun eeuwen ervaring plaatsen op een plek waar je met een Tsunami direct problemen krijgt. Een vorm van boze opzet met diep geopolitieke achtergrond zou ook hier een verklaring kunnen zijn.
Als tegenwicht voor het hier gepresenteerde, een boek dat juist stelt dat kerntechnologie vanaf het begin onveilig was:
Mit Fukushima endete eine Ära – zumindest in Deutschland. Die kurze Geschichte der Atomwirtschaft ist ein perfektes Lehrstück dafür, wie Zufälle vollendete Fakten schaffen, welche Eigendynamik einmal getroffene Entscheidungen entwickeln und wie schwer es ist, die Geister, die man einstmals rief, wieder los zu werden.
Wer geglaubt hat, die „friedliche“ Nutzung der Atomenergie war ein durchdachter, von Verantwortungsgefühl getragener Akt, muss seine Meinung korrigieren – im Kern war sie nicht einmal friedlich, denn Adenauer liebäugelte lange mit dem Bau einer deutschen Atombombe. Dass die Atomenergie nicht sicher sein würde, wussten ihre Kritiker schon immer – dass sich die Befürworter wider besseren Wissens für Reaktortypen entschieden haben, die von Beginn an enorme Sicherheitsrisiken bargen, ist weit weniger bekannt.
Radkau und Hahn arbeiten ein Stück deutsche Zeitgeschichte auf, von der Atomeuphorie der Nachkriegszeit über die Anti-Atomkraft-Bewegung bis zum endgültigen Aus der Risikotechnologie. Sie beleuchten eine von illusionärem Optimismus, vielfältigen Machtinteressen und ehrgeizigen Spekulationen geprägte Epoche, und zeigen, wie die Verheißungen der Technik blind machen für ihre unkalkulierbaren Risiken.
Daar zit ook wat in, die eigendynamiek die ontstaat en blindheid voor niet gecalculeerde risico’s bij een techniek waar het goed fout gaat, als het fout gaat. Op het ALS kun je inwerken. Ik ben er nog niet uit, het beste verklaringsmodel waar het meeste bewijs in past is de winnaar.
Voor de armen van geest: NEE, ik zeg niet dat kernenergie werd getorpedeerd ten gunste van wind en zon. Want daarvoor moet je geloven dat je met wind en zon (1 procent vd wereldbehoefte) een deuk in een pakje boter slaat.
Ik denk dat kernenergie werd getorpedeerd omdat dit het enige renderende alternatief is voor fossiel.
