Visserijbioloog Adriaan Rijnsdorp verkiest Judas-rol in nieuwe visserij-Bijbel

Visserijbioloog Adriaan Rijnsdorp presenteerde gisteren in Urk in bijzijn van de burgervader zijn nieuwe boek ‘Schol in de Noordzee’. Daarin erkent hij tussen de regels door- fosfaattoevoeging leidde in de jaren ’70-’80 tot ongekend grote groei van schol. Dat verzweeg hij bij zijn lezing. Vrijwel alle aandacht gaat in zijn boek naar het ‘succes’ van vlootsanering.

Ook zette hij een schijnwerper op biologische nevenzaken als genetische aanpassing op visserijdruk, wat je ook als natuurlijke reactie op predatiedruk kunt zien.  Dat is een gemiste kans.

Zijn boek ‘Schol in de Noordzee’ is namelijk een natuurhistorische aanwinst van 36 jaar opgedane kennis. Maar eenzijdige aandacht voor het ‘succes van visserijbeleid’- de vlootsanering die 60 miljoen euro gemeenschapsgeld kostte- is wat te veel van het goede. Waar is de schaduwkant van milieubeleid, en hoe visserijgemeenschappen in het hart werden getroffen?

Zo camoufleert Rijnsdorp de negatieve kanten van milieubeleid voor visserij en bedrijft hij een misleidende omissie, als buitengewoon hoogleraar duurzaam visserijbeheer bij Wageningen Marine Research (WMR), voorheen Imares. Wat de nieuwe Scholbijbel van Nederland had kunnen worden- Schol in de Noordzee een leerzame natuurhistorische aanwinst- daarvan maakt Rijnsdorp zo een Nieuw Testament zonder de opstanding er in. En met zichzelf in een Judas-rol.

Slachtoffer/dader
Economische en politieke druk op de deskundige en uiterst vriendelijke Rijnsdorp lijken hier de belangrijkste reden. Dus ik zie de beste man eerder als slachtoffer van een academische cultuur, dan als dader. Hoewel die scheidslijn dun is:

Off the record erkent Rijnsdorp namelijk wel: ‘Dolf Boddeke heeft gelijk gekregen’. Wat onze lezers al wisten en waarover je details leest in de Fosfaatwijzer van de SWNM, die ook in de Visserijnieuws uitgebreid is besproken. Wat was dat gelijk?

Visserijbioloog Dolf Boddeke nam als hoofd biologisch onderzoek in 1980 Rijnsdorp aan als de scholbioloog bij het RIVO (later Imares). Boddeke voorspelde met chemicus Paul Hagel in 1990 al dat door milieubeleid tegen fosfaat, de visbestanden niet opgewassen zouden blijven tegen de hoge visserijdruk van de jaren ’80.

• In een simpel schema: Minder fosfaat in KUSTwater>minder planktongroei tot in juli/augustus>minder roeipootkreefjes/vislarvenvoedsel>  minder vis. De visvloot zou dus enorme sanering wachten bij halvering fosfaatlast.

Wat professionals weten maar leken niet mogen zien
Die voorspelling is het gelijk van Boddeke, dat zijn pupil Rijnsdorp in de wandelgangen erkent. En wat Rijnsdorp ook schrijft in publicaties die politici, beleidsmakers en journaille niet lezen. Schol in de Noordzee is leesbaar gemaakt voor journalisten, NGO’s en politici- mensen zonder enig benul van/interesse in chemie en biologie. Mensen die in een lobbycratie/bureaucratie als NL de beleidsagenda maken.

Zo verbergt hij voor het grote publiek een belangrijk deel van het schol-biologische verhaal. En zo blijft zijn mentor’s voorspelling een ‘gekke theorie met een luchtje’. In plaats van experimenteel bewezen basale biologie die ook bij schelpdieren werkt. (bv Maricult)

Formeel kan je Rijnsdorp zo geen ‘misleidende omissie’ verwijten. Hij stelde zelf tegen mij dat het wel in zijn boek zou staan. Maar je moet het met een lampje zoeken.

Wat was er ook maar weer aan de hand?
Door halvering van de vloot sinds 1990 kelderde de visserijdruk zo, dat de scholstand anno 2016 als ‘historisch hoog’ wordt beschreven.

Maar de onnatuurlijk hoge vangsten van de jaren ’70-’80’ komen niet weer terug. In de jaren ’80 haalden onze vissers 120 duizend ton schol uit het water, nu is het quotum ongeveer de helft daarvan. Het volume van de visserij is nu weer dat van de jaren ’50. Terwijl de schol in de jaren ’80 zowel groter werd van formaat EN sneller groeide bij een historisch hoge visserijdruk.

Dat was alleen met ‘onnatuurlijke’ factoren verklaarbaar.

Imago van ‘crank-theory’ plakken op je mentor
Dolf Boddeke publiceerde met chemicus Paul Hagel in 1995 de met karrenvrachten data onderbouwde fosfaat-theorie op het World Fisheries Congress, wat in de peer reviewed literatuur werd vastgelegd. In zee is het fosfaatgehalte een beperkende factor voor groei van fytoplankton. Dus als je het fosfaatgehalte opvoert voorbij de Redfield Ratio van 16:1 krijg je meer groei. Dan wordt stikstof de limiterende factor.

Dat was gewoon basale biologie, die in de praktijk al plaatsvindt in zogenaamde opwellingszones in de oceaan. Plaatsen waar nutriënten als fosfaat uit de diepte omhoog komen, dat zijn enorm visrijke plekken.

Rijnsdorp vermeldt in zijn boek echter alleen (blz 174) dat de Boddeke-Hagel-theorie aandacht kreeg bij Keek op de Week van Van Kooten en de Bie en ‘door vissers op de borst gedrukt’ werd.

Zo geeft hij basale biologie de lucht van door visserijbelangen gekleurde ‘crank’-theory. De lucht die tegenstanders van Boddeke als Theunis Piersma en Tjisse van der Heide er al jaren succesvol aan geven. Om vervolgens zelf met miljoenen euro’s onderzoeksgeld van het Waddenfonds binnen te lopen. In de Piersma-reviewed literatuur palaveren ze dan wat over ‘biobouwers’ en ‘het mysterie van de verdwenen kinderkamerfunctie’/mosselbanken, en noodzaak voor ‘natuurherstel’ (= terug naar fosfaatrijke jaren, maar dan zonder fosfaat).

Fosfaat-ontkenning betaalt de rekening van meer academici en NGO’s. Maar dat maakt het gedrag wetenschappelijk niet minder laakbaar.

Fraude door Imares met Rijnsdorp en Lindeboom
Na het vergrootglas te leggen op media-overdrijving van de fosfaat-theorie, zonder de wetenschappelijke onderbouwing te noemen, voert Rijnsdorp zich op blz 174 op als de genuanceerde wetenschapper van ‘het redelijke midden’. Een nogal postmoderne pose, die niet bij een hoogleraar past. Waarheid is waar bewijs naartoe wijst, niet ‘dat wat ik van mijn broodheren in het openbaar mag zeggen, tot ik gepensioneerd ben en meer vrijheid heb’.

In 2007 schreef Rijnsdorp nog mee aan een misleidend Imares-rapport ‘Fosfaataddities om de visproductie te verhogen‘ voor de Tweede Kamer. Dat deed Rijnsdorp onder hoede van de Wagenings-Texelse zeereservaat-activist/hoogleraar Han Lindeboom, nieuwe bestuurslid van Stichting de Noordzee.

Stichting de Noordzee is de club door wiens lobby de aanlandplicht (met Oceans 2012) er kwam, waar Rijnsdorp in Schol in de Noordzee zo kritisch is. Die club wordt gesubsidieerd door het zelfde ministerie, dat Imares Wageningen Marine Research haar belangrijkste opdrachtgever is.

Dat 2007-rapport in opdracht van het Ministerie van LNV (nu EZ) moest politici afraden om een fosfaat-experiment goed te keuren in kustwater. Hier staat:

Er is geen wetenschappelijke basis voor het bemesten van de Noordzee ten behoeve van een verhoging van de productie van schol en tong

Geld en politiek bepaalt wat waar is bij Imares
Niet willen, is iets anders dan ‘er is geen wetenschappelijke basis’. Rijnsdorp wist dat hij hier met Lindeboom gewoon keihard loog, maar zette zijn naam wel bij het rapport. Ze pasten zelfs een frauduleuze truc toe door niet met enkel het kustwater-volume te rekenen, maar met het watervolume van de gehele Zuidelijke Noordzee. Geen Kamerlid of journalist die zoiets opmerkt, en bij beleidsonderzoek geldt vaker: waarheid is waar je mee wegkomt. Zie Sjoemelnatuur.

Op internet is de publicatie plots onvindbaar geworden. In Rijnsdorp zijn ‘Schol in de Noordzee’ moeten we het nu stellen met deze summiere zin op bladzijde 57. Daaruit blijkt hoe hij werkelijk over de zaak denkt:

Vanaf de jaren zeventig van de vorige eeuw veroorzaakte met fosfaat en nitraat (nitraat is hier niet van belang RZ) verrijkt rivierwater een enorme algengroei in zee, die aan planktoneters en ten slotte ook aan jonge schol ten goede kwam. Ze groeiden even snel als scholletjes die zich in een zeeaquarium kunnen volproppen. 

Plots is het mysterie van de verdwenen kinderkamer even geen mysterie. Voor de oplettende lezer. Veel leuker is de alinea daarvoor, dan lees je ook HOEVEEL de groeisnelheid van schol in kustwater voedsel/nutrienten-gelimiteerd kan zijn:

Engelse onderzoekers (na WO1) …..verhuisden grote tanks vol zeewater en jonge schol uit de dichtbevolkte kinderkamers langs de Nederlandse kust naar de voedselrijke Doggersbank. De verhuisde scholletjes GROEIDEN MEER DAN 3 KEER ZO SNEL ALS DE THUISBLIJVERS

Dus groei-snelheid lijkt vooral nutrienten-gelimiteerd, en dat past precies in de Boddeke-Hagel-theorie, die dus geen cabaret is maar basale biologie.

Afhankelijk van de opdrachtgever heeft Imares ook geen enkele moeite om de hoofdzaak van nutrienten-toevoer (fosfaat) bij groei van schelpdieren toe te geven. Zie dit Imares-rapport C010/13 van 18 januari 2013 voor de Nederlandse Oestervereniging.

Dat is exact wat Boddeke en Hagel ook constateren bij visproductie (en bij schelpdierproductie), juist in de maanden juli en augustus geeft een hogere fosfaatlast die extra duw aan de groei, waar deze anders al uitgeput zou zijn. Dan heeft het plankton al die fosfaat al op-‘gevreten’.

En we weten sinds het ANT-onderzoek (Deltares) en van Dirk Sarpe (NIOO) ook: dat negatieve trends in vogels en vis op het Ijsselmeer ook deels zijn toe te schrijven aan milieubeleid tegen fosfaat. De ecologie en groen beleid hangt nog aan een achterhaald paradigma van de naturalistische drogredenering (zie filmpje)

Genetische effecten inzoomen levert nu ‘meer onderzoek’
Een buitengewoon hoogleraar Duurzaam Visserijbeheer heeft dus meer functies, dan het publiek voorlichten over biologie: hij moet ook een onderzoekswinkel draaiende houden voor Wageningen Marine Research.

Het verdienmodel van zo’n winkel luidt ‘er is meer onderzoek nodig‘. Dus moet je niet TE duidelijk zijn in je conclusies, want dan is er geen onderzoek meer nodig. En daarnaast moet je rekening houden met de grieven van je financiers.

• De beleids-realiteit dicteert bij Rijnsdorp dus deels wat hij wel en niet zegt. Het is beleids-technisch ‘verboten’, in strijd met alle lopende milieubeleid om juist fosfaat TOE te voegen. Een ander meer productie-gericht ecologisch paradigma zou beleidsmakers en NIOZ-collegae verontrusten. Die bekijken de natuur op basis van de naturalistische drogredenering: 100 procent natuurlijkheid is 100 procent goed.

De huidige onderzoeks-mode in biologenland is die van genetische ‘trade offs’ (‘afweging’). Een beest in de natuur moet continue afwegingen maken: investeer ik de beperkt beschikbare energie in zoveel mogelijk nakomelingen. Of juist in lichaamsgrootte. Predatiedruk kan voor organismen een reden zijn om eerder in het leven meer voort te planten. Dat is een natuurlijke reactie. Die reactie op visserijdruk noemde Rijnsdorp WEL bij zijn lezing.

Genetische verandering door visserij, dat past perfect in het frame van ‘wij moeten de visserij reguleren’. Daarop- de menselijke invloed als natuurprobleem’ is alle Brusselse milieubeleid ook gebaseerd. Zoals de Kaderrichtlijn Marien die boven visserij hangt, met zelfs ‘integriteit van de zeebodem’: de onaanraakbare Noordzee als ideaal. Opnieuw; de naturalisische drogredenering, geen biologie maar ideologie.

Een frame dat de rekeningen betaalt bij Wageningen Marine Research, bij NGO’s. En bij de ambtenarij van het ministerie dat nu zowel natuurbeleid tegen visserij coordineert, als het visserijbeleid bepaalt, en de rekening van Rijnsdorp/Tammo Bult betaalt. (Ton IJlstra, Ministerie van EZ).

Het moedervlekje wel en de tieten niet
Het vergrootglas leggen op die evolutionaire aanpassing, in plaats van de nutriententoevoer. Het is alsof je bij een topmodel met de mooiste kont en lekkerste tieten alleen het vlekje onder haar rechter oksel wilt zien, en dat rondbazuint. Omdat je daarvoor betaald krijgt. Meer onderzoek nodig!

Misleidende omissie is bij consumentenrecht strafbaar. Bij het vroegere Imares, NIOZ, Rijnsdorp’s Alma Mater Rijks Universiteit Groningen (RUG) en het Programma naar een Rijke Waddenzee is die omissie echter staand beleid.

Fosfaatontkenning betaalt vele hypotheken
Hun onderzoeksprogramma’s drijven grotendeels op het in het vage houden danwel ontkennen dat fosfaataddities de onnatuurlijk hoge schelpdiergroei en kinderkamerfunctie stimuleerden.

Het hele herstelprogramma van de Waddenzee leunt er op. Het was een Imares-medewerker die op 18 april in Den Burg voor de Waddenvereniging mysterieus deed over de afgenomen kinderkamer-functie. Omdat de Vereniging tot Behoud van de Waddenvereniging zichzelf met beroep op ‘de visstand’ aan werk helpt via de Vismigratierivier.

Eerlijkheid houdt je arm.
Op andere publicitair minder omstreden dossiers als de waanzinnige aanlandplicht voor bijvangst, is de scholbioloog in Rijnsdorp alvast wel expliciet. In ‘Schol in de Noordzee’ gaat bijvoorbeeld de bijl in de discardban. Dat is logisch, wanneer je als bioloog jarenlang met vissers samenwerkt aan selectievere visserij. Ben je mooi op weg met de pulsvisserij, en is de relatie tussen onderzoek en visserij sterk verbeterd.

Komt er plots een lobby van door de Postcode Loterij en Amerikaanse stichtingen gefinancierde NGO’s, waaronder Stiching de Noordzee van Han Lindeboom en Tinka Murk. Die er in Brussel met gestrekt been tussen gaat. Die duwt de aanlandplicht er door als strafexpeditie tegen vissers.

Nobel streven: spookverhalen bestrijden
Rijnsdorp claimt met Tammo Bult van Wageningen Marine Research dat Schol in de Noordzee ook spookverhalen wil rechtzetten. Zoals het hier besproken ‘de zee is leeg in 2048– gedram van Greenpeace en Wereld Natuur Fonds: dat kwam voort uit de Oceanen-campagne waarvoor zij 10 miljoen euro kregen van de Postcode Loterij. Die campagne vormde onderdeel van de straf-expeditie tegen visserij om de Discardban door te duwen.

• Het is teveel eer deze Groen Linkse dogma-drammers met teveel loterijgeld op de rekening steeds de vertegenwoordigers van ‘maatschappelijke’ kritiek te noemen. Hoe representatief zijn zij voor de 99 procent van de rest van NL?
• Waarom nog die zachte plek voor NGO’s die geen enkele achting voor wetenschap hebben?

Spookverhalen komen uit Wageningen zelf
Een belangrijke bron van spookverhalen betreft bovendien  Wageningen UR zelf en haar hoogleraren. Bedenk dat Han Lindeboom bij zijn inauguratierede als Hoogleraar Mariene Ecologie die zelfde ‘zee is leeg in 2048’- bijzin uit de Boris Worm-studie gebruikte als hoofdlijn.

• Het is Wageningen UR die de bron van misleidende doemverhalen – populair bij Greenpeace – Daniel Pauly een eredoctoraat geeft.

Met een nieuwe naam Wageningen Marine Research mag het Buckler van Imares dan zijn verdwenen. Er is nog steeds een grote schoonmaak nodig. De visserij heeft degelijke visserijbiologen nodig als Rijnsdorp. Mensen die EN samenwerken met visserij, EN ook de visserij van kritiek kunnen voorzien als zij buiten het biologische boekje gaat.

Wanneer uit Wageningen  politiek/financieel gemotiveerd gedram EN zinnige wetenschap komt, sneeuwt de zinvolle biologische adviesrol onder. Iemand die eerlijk is, daarvan kun je kritiek hebben. Iemand die je niet kunt vertrouwen of die de rug niet recht houdt, daar sla je het goede advies ook van in de wind.

Conclusie
Vanzelfsprekend heb ik dit letterlijk in het openbaar in Urk tegen Tammo Bult, Rijnsdorp en de rest gezegd. En ze stonden er voor open. Aan deze mensen persoonlijk mankeert niets. Het zijn gewone mensen als U en ik. Maar je ziet wat gewone leuke en keurige mensen onder financiële en politieke druk vervolgens doen. Wij zijn allen zondaars, om het Bijbels te houden.

Het is nu afwachten wat zij met die kritiek gaan doen. Goede verstandhoudingen zijn heel belangrijk. We moeten ontzettend aardig tegen elkaar zijn. Er kan een mooie degelijke samenwerking uit komen. Maar niet zonder een grote schoonmaak, en een steviger stellingname tegen spookverhalen uit eigen gelederen.

• Conclusie: in een tweede druk is Rijnsdorp zijn mentor Boddeke een fatsoenlijke uitleg van de Redfield Ratio schuldig en een correcte weergave van zijn theorie, in plaats van een karikatuur. Dan in Schol in de Noordzee de aanwinst die het had kunnen zijn, waar het nu al een prima boek is.
• Natuurlijk heeft de visserij in dit dossier zelf geen schone handen. Tijd om met goede wetenschappers altijd kritisch op jezelf te blijven.