Een gastbijdrage van Jan Willem van Gent.

De miljarden verslindende vermindering van de menselijke CO2 uitstoot (= 5% van 0,04% van de totale lucht) is weggegooid geld. Sinds 1998 heeft er geen statistisch significante opwarming plaatsgevonden (Zie hier) CO2 als uitgestoten door de mens heeft zeer waarschijnlijk maar een zeer, zeer geringe invloed op opwarming. Laat staan op het wereldgemiddelde klimaat (# weer!) dat gaat over gemiddelden van meer dan 30 jaren.

CO2 vormt maar een 0,04% gedeelte van de totale lucht. De CO2 die afkomstig is van de industriële mens bedraagt van die 0,04% gedeelte weer circa 5% !

Het is bekend dat de natuur ongeveer 150 GtC * CO2 per jaar uitstoot, 90 GtC uit warme zeeën en 60 GtC uit rottende planten. De natuur neemt iets meer dan 150 GtC per jaar op, ruim 90 GtC in koude zeeën en 60 GtC in groeiende planten op het land. De mens stoot ongeveer 8 GtC CO2 per jaar uit, dat is ongeveer 5% van de natuurlijke stroom. Gassen mengen zich in de atmosfeer en je kunt dus zeggen dat van de CO2 in de lucht ongeveer 5% afkomstig is van de mens.

Nog een interessant gegeven: men weet dat de hoeveelheid CO2 jaarlijks met ongeveer 3 GtC toeneemt, dat is een relatieve stijging gelijk aan ongeveer 2% van de binnenkomende CO2. Dat is natuurlijk vrij veel. Men weet ook dat dus 98% van de binnenkomende CO2 door de natuur wordt opgenomen. Dus ook 98% van de menselijke CO2, want de natuur “weet” niet waar een CO2-molecuul vandaan komt. Ten onrechte wordt soms gedacht dat die toename van 3 GCt CO2 per jaar allemaal van de mens afkomstig is, en dat dus zo’n 40% van de menselijke CO2 in de atmosfeer achterblijft.

Klimaat: oorspronkelijk werd hiermee een plaatselijk (regionaal) klimaat bedoeld: middellandse zeeklimaat, poolklimaat, tropisch klimaat, etc. In de geologie wordt met klimaat het wereldklimaat bedoeld, gemiddeld over miljoenen jaren. In het huidige, politieke jargon bedoelt men het momentane gemiddelde wereldklimaat dat in feite niet goed te bepalen is, omdat het van plaats tot plaats (bv. warmtemeting vlak bij stedelijke gebieden) en van uur tot uur zo sterk verandert. Hierdoor ontstaat een inherente onnauwkeurigheid, die volgens veel wetenschappers minstens 0,5 graad moet zijn, dus meer dan de effecten waarover men zich zo druk maakt.

CO2 vormt maar een 0,04% gedeelte van de totale lucht. Lucht bestaat voor ongeveer 98% uit stikstof en zuurstof maar die absorberen geen zonnestraling. Het zijn de zgn. “broeikasgassen” waterdamp en CO2 die de infraroodstraling, “teruggekaatst” en afkomstig van het aardoppervlak, tegenhouden/absorberen en in warmte omzetten. Daardoor stijgt de temperatuur wel een klein beetje, waardoor de oppervlaktetemperatuur bijna evenveel stijgt. Dit volgt uit laboratoriumonderzoek (Arrhenius), maar het effect van CO2 (veel kleiner is dan het effect van waterdamp) in de atmosfeer (wél in het lab) is nooit aangetoond. Sterker nog, er is aangetoond dat het effect van CO2 (die van natuur én mens) verwaarloosbaar klein is.

De CO2 die afkomstig is van de industriële mens bedraagt circa 5% van die 0.04% = 0.002% ! Het gaat dus om 0,002% CO2 van de totale lucht, die van de mens afkomstig is. De “twee” CO2′ s, afkomstig van de natuur (bijna alles, ruim 95%) en van de mens (relatief weinig, ongeveer 5%) zijn natuurlijk in de lucht niet van elkaar te (onder)scheiden. Bovendien is de aarde geen broeikas die van boven en opzij dicht is. Integendeel. Warme lucht stijgt op en vermengt zich met de hogere, koudere lucht. Het gaat dan ook bij het weer, en uiteindelijk (duizenden jaren) bij klimaat, vooral om de hoeveelheden wolken/waterdamp, de kracht en de stand van de zon en die van de aarde ten opzichte van de zon. En dat binnen een feitelijk chaotisch weer-systeem dat almaar bezig is met een nieuw evenwicht van vocht en temperatuur. De omvang van het wolkendek bepaalt in belangrijke mate het weer en dus het klimaat.

Het idee dat de mens met zijn relatief geringe uitstoot (5% van 0,04% = 0,002%, niet echt relevant dus) hier een beslissende invloed, ten goede of ten kwade, op zou kunnen hebben, is dus een mythe.

Het effect van CO2 is zeer klein, maar de mens leidt aan zelfoverschatting wanneer hij denkt het chaotische klimaat te kunnen managen. Wat wel van (een ander) belang is, is om de aarde schoon te houden voor toekomstige generaties. Maar dat slaat niet op CO2, want CO2 is geen verontreiniging, zoals men wel vaak hoort. CO2 is een noodzakelijke bouwsteen voor alle leven op aarde.

Nog even over de “opwarming” door de zon : het aardoppervlak wordt door de zon verwarmd. Gemiddeld wordt diezelfde hoeveelheid warmte via de atmosfeer aan het heelal terug gegeven. Een deel ervan wordt door infraroodstraling van het oppervlak omhoog teruggezonden (de rest via warmte-overdracht en verdamping). Elk warm voorwerp straalt immers infrarood uit, ook ons lichaam. Dat kun je merken als je ’s winters voor een groot raam staat, je voelt dan de kou (door de uitstraling).

De infraroodstraling van het aardoppervlak wordt dus in de atmosfeer voor een deel geabsorbeerd, en wel door wolken, waterdamp en CO2. Een klein deel loopt door naar het heelal, vooral op onbewolkte dagen en ’s nachts.

Dat het effect van CO2 in de atmosfeer niet met zekerheid kon en kan worden vastgesteld (en wél in een laboratorium – Arrhenius, vóór-vorige eeuw), komt omdat er nog zoveel andere effecten tegelijk optreden. Het belangrijkste is de verdamping van water (uit oppervlaktewater – de aarde bestaat voor 70% uit water- en ook uit natte grond), die onmiddellijk warmte opneemt. Bovendien leidt deze verdamping tot de vorming van wolken, die zonneschijn tegenhouden. Dit zorgt voor een thermostaatwerking. Daardoor is de temperatuur door de miljoenen jaren heen zo betrekkelijk constant gebleven. Zonder waterdamp/wolken zou het op aarde gemiddeld -16 Celsius zijn! Anders gezegd: onze waterplaneet/de oceanen zorgen voor een stabilisering van het klimaat.

Conclusie: op zijn minst lijkt nader en goed wetenschappelijk onderzoek gewenst, voordat we al die CO2 bestrijdende miljarden €€ in zee storten en zo toevoegen aan de CO2 :-). De CO2 die met zijn 0,002%, de CO2 door de mens veroorzaakte CO2, van de totale lucht dus maar een uiterst klein effect kan hebben op opwarming, als die (gemiddeld genomen over 30 jaar) al plaatsvindt.

Noot: 1 GtC is een gigaton (miljard ton) koolstof, die zit in 44/12 = 3,67 Gt CO2. Als je alle getallen vermenigvuldigt met 3,67 krijg je dus gigatonnen CO2. Het gaat dus wel over enorme hoeveelheden! 1 GtC is afkomstig uit 14/12 = 1,17 gigaton olie of benzine.

Aldus Jan Willem van Gent.

Voor mijn eerdere bijdragen over klimaat en aanverwante zaken zie hierhier, hier, hier en hier.