Wim Turkenburg.

Langzamerhand lijkt het besef door te breken dat grootschalige inzet van duurzame energie niet mogelijk en ook niet wenselijk is. Zover gaat Wim Turkenburg overigens niet in zijn recente bijdrage aan de discussie in de Volkskrant onder de titel, ‘Jan Terlouws peulenschil – de overstap op hernieuwbare energie – is een loodzware opgave’. Maar hij gaat wel een eind in die richting.

Wim Turkenburg:

Zeker niet over 10, maar ook niet over 30 jaar kan ons land louter op zonne- en windenergie draaien.

De aanpak van het klimaatvraagstuk is bij de kabinetsformatie een belangrijk thema. Volgens Jan Terlouw is het ‘een peulenschil over te gaan op hernieuwbare energie’ (Volkskrant, 22 juli). Een jaar geleden zei hij: ‘Het is ontzettend simpel. Als we echt willen kunnen we in tien jaar 100 procent duurzaam zijn. Een peulenschil. Er is duurzame energie in overvloed en we kunnen alles, technisch en ook economisch. Er zijn allerlei kosten-batenmodellen die dat aantonen.’

Heeft Jan Terlouw gelijk? Is een volledige overstap op hernieuwbare energie voor ons land een peulenschil? Een eerste probleem is dat Nederland niet over bergen beschikt en daarom nauwelijks waterkracht heeft.

Ook hebben we weinig grond voor het telen van energiegewassen. Grootschalige winning van energie uit biomassa lijkt daarom niet mogelijk, tenzij we deze biomassa duurzaam uit het buitenland kunnen halen.

Daarnaast is het bij ons minder makkelijk om windturbines te plaatsen zonder hinder voor omwonenden te veroorzaken, vanwege onze relatief hoge bevolkingsdichtheid. Het is dus niet vreemd dat we in Europa, zoals Jan Terlouw zegt, ‘onderaan bungelen met duurzame energie’.

Vervolgens behandelt Turkenburg de huidig beschikbare capaciteit en die welke nodig is om de ambities te verwezenlijken en vergelijkt hij de Nederlandse inspanning met die van andere landen.

Hij concludeert:

Overstappen op honderd procent duurzame energie, voornamelijk uit zon en wind, is onmogelijk binnen tien jaar te realiseren. Daarvoor hebben we de apparatuur, de energie, de mankracht, de infrastructuur, het geld en de maatschappelijke flexibiliteit niet.

Ook binnen dertig jaar is het, met de huidige kennis, kosteneffectief niet mogelijk. Daarom zullen we, om de klimaatdoelstelling van Parijs te halen, ook andere technieken moeten inzetten, waaronder het afvangen en opslaan van koolstof bij het gebruik van fossiele brandstof. Daarnaast zullen we het teveel aan CO2 dat in de lucht zit er de komende tientallen jaren weer uit moeten halen.

Aldus Wim Turkenburg.

Lees verder hier.

Zoals ik al eerder opmerkte gaat deze inbreng van Wim Turkenburg in de klimaat- cum energiediscussie de goede kant op. Maar het is bij dit soort bijdragen altijd verstandig om niet alleen te letten op wat er wèl in staat, maar ook op wat er niet in staat. Wat staat er niet in?

De toepassing van duurzame energie heeft voornamelijk betrekking op de elektriciteitsproductie. Dat is slechts ongeveer 14% van het totale energieverbruik. 100% van 14% blijft nog altijd 14%. Ten einde de lezers niet op het verkeerde been te zetten, had hij dit toch wel expliciet mogen vermelden.

Het uiteindelijke doel is de vermindering van de door de mens veroorzaakte CO2-uitstoot, omdat deze tot een catastrofale opwarming zou kunnen leiden. Op dit blog is vaak betoogd dat de wetenschappelijke basis voor deze opvatting snel erodeert. In vele recente peer-reviewed artikelen wordt geconcludeerd dat de opwarmende invloed van CO2 aanzienlijk minder is dan veelal wordt aangenomen en dat de rol van natuurlijke factoren tot dusver sterk is onderschat.

Verder dient te worden bedacht dat zonne- en windenergie aanbodgestuurd en intermitterend zijn. Voor als de zon niet schijnt of de wind niet waait, is er 100% back-up capaciteit noodzakelijk. Die bestaat uit conventionele centrales. De ‘winst’ van verminderde CO2-uitstoot door hernieuwbare energie wordt nagenoeg geheel teniet gedaan door efficiency-verliezen in de rest van het elektriciteitsnet, door grotere fluctuaties in de productie. Ondanks megainvesteringen in hernieuwbare energie neemt de CO2-uitstoot in Nederland de laatste tijd weer toe. Maar dat is de spreekwoordelijke olifant in de zaal.

De afvang en opslag van CO2 is zeer duur en energie-intensief. Vele grote proefprojecten zijn vroegtijdig beëindigd. De Noren zijn nochtans van mening dat het mogelijk is. Maar eerst zien en dan geloven.

Als men deze overwegingen toevoegt aan het relaas van Wim Turkenburg dan wettigt dat de conclusie dat 100% duurzaam niet mogelijk, niet wenselijk en zinloos is … om over de astronomische kosten nog maar te zwijgen.

Voor mijn eerdere bijdragen over klimaat en aanverwante zaken zie hierhier, hier, hier en hier.