De platte aarde van klimaatactivisten

‘Wel 7,5 miljoen landgenoten moeten nog voor de echte vergrijzing begonnen is geholpen worden aan een nieuwe woning’.
We citeren hier uit een column van Jaap Dirkmaat, die zijn ongenoegen met de mensheid in meters zeespiegelstijging verwoordt.In de wintereditie van ‘Landschappelijk’ van de stichting Nederlands Cultuurlandschap borduurt Jaap Klimaat verder op het thema met ‘Klimaatverandering vernielt meer dan je lief is’. In het magazine van Milieudefensie van 28 november, mochten al eerder de zeespiegels en emoties tot recordhoogtes stijgen, na het zien van ‘The Age of Stupid.

De productieve activist Dirkmaat is bekend van procedurekampioen de Korenwolf. Het is de eerste groene lobbyist die zijn eigen club ophief toen het doel was bereikt; het herstellen van de Nederlandse dassenpopulatie. Die daad was natuurlijk een PR-stunt. Maar de symboliek leek op een breuk met de orthodoxe milieumultinationals en hun lange traditie van veel fondswerven en weinig wol.
Als duwtje in de rug schreef ik een vrij groot artikel over zijn andere initiatief, het opknappen van Nederlands cultuurlandschap in het Financieele Dagblad. Primitief provinciebestuur, zoals in de Friese Wouden asfalteert nog steeds Nationale Landschappen vanuit het achterhaalde ‘asfalt is altijd vooruitgang’-idee en dat stoort mij: betere alternatieven die meer mensen genot geven zijn immers beschikbaar. Maar Dirkmaat gaat met hevige klimaatkoorts tussen de wollige dekens liggen van ons subsidiestelsel. … Sorry FD

Lemmingen vs korenwolf

De Milieudefensie-column gaat ongeveer zo. Jaap Klimaat loopt de bios uit na het kijken van de ‘ The Age of Stupid’- de rolprent met het meest overzichtelijke wereldbeeld aller tijden. Oud is fout, Bush is Satan, kortom degelijk werk uit de hoek van het Anarchist Cookbook. Na deze filmische belediging voor het menselijke intellect, ziet Jaap Klimaat dat de rest van de wereld buiten de bios niet in paniek rondloopt. Fout! Onze korenwolf noemt deze mensen daarom ‘lemmingen’, naar de poolmuizen die collectief zelfmoord zouden plegen.

Gek genoeg hebben deze lemmingen andere agendapunten dan hevige klimaatpaniek, en dus zijn ze dom. Maar geen nood. Als het aan Dirkmaat ligt komt er een oorlogskabinet, dat iedereen een adrenaline-injectie geeft en alle neuzen de zelfde kant op duwt. Het wonderlijke is dat de mening van Jaap Klimaat, met iets minder peper opgediend, soms neigt naar mainstream: tot het punt dat ik hoop dat ik de enige gek ben. Dat zou beter zijn voor de gemoedsrust, al lijkt langzaam iets meer rede in het populaire debat te komen.
Al eerder schreef ik over dat oorlogsvoorstel in de Guide to Sustainable Living van het echtpaar Vale, waar de zelfde roep klinkt om een dictatoriaal oorlogskabinet. Wonderlijker wordt het wanneer ook Europarlementariers hun wereldbeeld baseren op de anti-kapitalistische openbaringen, aangevuld met wat ongemakkelijke halve waarheden, zoals via europa-nu.nl. Als er één ding duidelijk is bij de orthodoxe milieubeweging, dan is het wel een heilig geloof in de heilzame werking van angst en onwaarschijnlijkheden.

Klimaatjeugd

Frank Furedi schrijft op spiked online hoe in Groot Brittanie de milieubeweging in het schoolcurriculum is binnengedrongen, waar ze een klimaatjeugd kweken. We zagen al het filmpje van de Britse regering, die de klimaatangst bij kinderen aanwakkerde, toen bleek dat de bevolking andere prioriteiten had. ‘Please help save the world’is ook de wanhoopskreet van huilende kinderen met klimaatangst in de openingsfilm van de Kopenhagentop. Het filmpje zit bij Furedi’s artikel. Angst die er stevig is ingehamerd via nieuwszenders die iedere regenbui of storm aan mensen toeschrijven. En Pachauri die begint over ‘hundreds of millions of climate refugees’.
Tsja, tijden veranderen. De enige klimaatvluchtelingen die ik als kind kende waren mijn oudoom en tante. Zij brachten iedere winter in Benidorm door om het Hollandse klimaat te ontvluchten. In het voorjaar kwamen ze bruin terug en wij bleekneusjes kregen dan kadootjes uit Spanje, sombrero’s, klapperpistooltjes en castagnetten. Olé. Niets dan positieve associaties dus. Wisten wij veel dat zij eigenlijk op de vlucht waren voor de ondergang van de aarde. Wat zijn zij fout en onverantwoordelijk, dat ze dat ons nooit vertelden.

Bruggen

Er is dus nog wat missiewerk te verrichten, nu we even een adempauze kregen na het mislukken van Kopenhagen. Juist op natuur en landschapgebied zouden we veel meer geld kunnen gebruiken, dat nu in diepe klimaatzakken belandt. En dus zul je toch met mensen bruggen moeten bouwen, die een tegenargument opvatten als een aanval op de toekomst. Zelfs of juist wanneer je argumenten feitelijk controleerbaar zijn.
Kijk maar. Je kunt aanvoeren dat de zeespiegel gemiddeld maar met 2 tot 3 millimeter stijgt per jaar, dat er geen ‘acceleratie is, maar een verschil in meetmethode. Dat zelfs het IPCC een stijging aanhoudt van 18-58 centimeter deze eeuw, toch iets minder dan zes meter die Euro- parlementariërs doet sidderen op hun site.
Al is er altijd wel een activistische wetenschapper die uit zijn hightech glazen bol wat spectaculairder prognoses perst. Om dan te stellen ‘dit is een conservatieve schatting’. Anders valt ’t zo op.

Dus geen wonder dat mensen niet ’s ochtends opstaan en waggelend voor de wasbak denken; ‘Fuck, de zeespiegel’, of ‘Ik meld me ziek, want de neerslag is gemiddeld toegenomen ten opzichte van 1961, terwijl het aantal zware stormen is gedaald in Noordwest Europa.’ (KNMI Klimaatbrochure, wie zich geoefend heeft in het klimaatbufferend lezen van KNMI-PR, ziet tussen de regels door dat weer nog steeds gewoon weer is)
Je kunt aanvoeren dat het glaciologisch-technisch gezien onmogelijk is dat de Groenlandse IJskap eerder volledig wegsmelt dan over tienduizend jaar, en wij zelfs dan 2 meter extra zee krijgen dankzij gravitatie-effecten. Dus dat de dan geëvolueerde Nederthalers zich voor die tijd geen monsterprojecten op de hals halen. Dat sinds de laatste ijstijd de aarde vele warmteperiodes kende, waarbij in de Alpen de boomgrens honderden meters hoger lag dan nu. Dat smeltende gletsjers geen bewijs zijn voor menselijke invloed maar van (lokale/regionale)opwarming tijdens de zomer. enzovoort

Begrip

Niet doen. Bij mensen met klimaatangst moet je niet direct met feitjes aankomen. Dan worden ze boos. Mensen kunnen zelfs agressief reageren op rationele geruststelling, wanneer hun angst en emotie overweldigend is. Spot niet met het limbische systeem. Want met de angst ontneem je de angstigen meer dan hun lief is. Met geruststelling verdwijnt ook een overzichtelijk fight or flight- wereldbeeld met goeden en de slechteriken, waarbij je met simpel en krachtig ingrijpen weer orde creëert. (en bijvoorbeeld de ander elimineert) Doe ‘iets’.
De mate van zeespiegelstijging die iemand opgeeft, lijkt vooral een indicatie in meters van iemand’s onbehagen met de moderne wereld. Inlevingsvermogen is hier daarom de eerste stap, wil je brug niet in de eerste gespreksminuten instorten. Je wilt ten slotte niet alleen jezelf overtuigen. De discussie komt in de kern steeds terecht op één geloofswaarheid, waarvoor je begrip moet tonen: “Mensen zijn gemeen en het kan zo niet langer.” Bij veel mensen bestaat een oprechte zorg, dat mensen elkaar iets zullen aandoen in een steeds vollere wereld. En de geschiedenis zit vol met minder verheffende aanwijzingen.

Tragedy of the commons

Je moet niet de kracht van het volgende dogma onderschatten in onze populaire cultuur. De mens zou een ontaarde diersoort zijn die zichzelf te gronde richt. Dit is de wereld uit ‘Collapse’van Jared Diamond, door bioloog Jelle Reumer als Nederlands uittreksel op markt gebracht in ‘De Ontplofte Aap’. Van de Vikingen die IJsland boomloos maakten en al landbouwend ten onder gingen op Groenland tot de knokkende Paaseilanders. Ook bij iedere aflevering van VPRO-boot de Klipper Amsterdam die de Beagle nareist waait dit misantropische dogma ons tegemoet. Er bestaat in onze cultuur een hardnekkige behoefte om mensen terecht te wijzen en hun uniciteit ten opzichte van de levende wereld te nivelleren.
De positivo die roept dat alles goed komt, verzwijgt dat het ook vanzelf weer slecht komt. Iedere overwinning is tijdelijk. Vandaar dat hockeystickcurven zo aanspreken, of het nu bij wereldtemperatuur is of bij bevolkingstoenames zoals Jared Diamond die schetst. Ergens in dit populaire dogma zit een feitelijke waarheid: bij ongewijzigd beleid komt de voorspelling uit (en hier zit ook de grote zwakte). De keerzijde van groei is onvermijdelijke uitputting van hulpbronnen, tenzij iemand grenzen stelt. Deze parabel is hét centrale milieuthema sinds Garrett Hardin’s Tragedy of the Commons-artikel in Science in 1968.

Onbehagen

Klimaat is kortom een bijzaak in het klimaatdebat. Wat voor de doorsnee-leek een doorslaggevend bewijs is voor menselijke slechtheid, zoals smeltend ijs in de zomer, is niets anders dan een natuurlijk gevolg van een verandering. Maar natuur is verandering. En wie kan mij vertellen hoe het klimaat ‘hoort’te zijn, zodat ik weet wat een klimaatramp is? Is een ‘normaal’klimaat dat wat mensen de afgelopen eeuw gewend waren, dat in Siberië of juist in Spanje? In de onnoemelijke bandbreedte van aardse extremen kan niemand een norm geven, en geen enkele aardbewoner heeft ooit in het gemiddelde wereldklimaat geleefd. En natuur en verandering zijn synoniemen. En de aarde vol? Wie even door Oost-Groningen rijdt vermoedt anders. In dit debat wordt dus natuurlijke verandering lineair gekoppeld aan maatschappelijke verandering die zich in verkeerde richting zou bewegen.
Het klimaatdebat gaat dus vooral om een gevoel van onbehagen bij mensen: de notie dat in al die duizenden jaren de technische vooruitgang sneller ging dan de morele vooruitgang. Klimaatangst brengt onbehagen over het feit dat je niet één partij vlakbij tot de orde kan roepen terug tot één woord en één oorzaak, CO2(globalisme geeft wirwar van aansprakelijkheid, en gebrek daaraan). Het schept overzicht via simpele goed-foutconstructies in een wereld waar iedereen met voldoende macht hulpbronnen kan nemen, zonder zijn verantwoordelijkheid te nemen. Denk aan visserij en mijnbouw, precies volgens de ‘Tragedy’analogie.

Een gesprek met een klimaatactivist begint dus met begrip, niet met klimaatfeiten. Zij zijn namelijk besmet met het misantropische virus, dat in de haarvaten zit van de populaire Westerse cultuur. De Nobelprijs voor de Onvrede van Al Gore is hier slechts een van de vele uitingen van. Pas wanneer ze zich begrepen voelen kun je argumenten aandragen, maar voor die tijd heeft discussie weinig zin, dat is olie(industrie) op het vuur gooien. En je wint er niets mee, want tegen angst en moraal is geen kruid gewassen. Dus activisten, in de kern hebben jullie gelijk en wij voelen mee: de wereld is mooi, maar de mensen konden beter.
Zo, nu zijn we wel weer begripvol genoeg geweest. Nu een gewetensvraag voor natuurbeschermers. Is het Klimaatrookgordijn niet een de ultieme vlucht? Wanneer je geen deuk in een pak boter slaat in de eigen corebusiness, kun je wijzen op een ‘globale’oorzaak als zondebok. Ik schat zelf in dat serieuze milieuclubs steeds minder makkelijk zullen wegkomen met platte wereldbeelden en het adverteren met morele superioriteit. Of heeft iemand suggesties?