Gisteravond was Minister Jacqueline Cramer te gast bij Mathijs van Nieuwkerk in DWDD en zijn tafeldame actrice Haline Reijn. Van Nieuwkerk begon Minister Cramer gespeeld het vuur aan de schenen te leggen en gunde haar vervolgens minutenlang kritiekloze PR-time, die deze goed voorbereide minister professioneel invulde. Met een soort journalistiek eigendoelpunt redde Van Nieuwkerk uiteindelijk zelfs de hele Nederlandse klimaatpolitiek door aan niemand minder dan het aanwezige toneeltypje om haar “expert-opinie” over klimaat en economie te vragen. Dit koket sprekende dametje knikte gretig dat Cramer in alles gelijk had en zo kunnen we weer rustig slapen achter onze spoedig nutteloos met een meter verhoogde dijken. Waar was Jan Mulder!

Nu Fenke Halsema gestopt is met het gebruiken van de term “onnozelaars” voor klimaatsceptici (Minister Cramer noemt ze tegenwoordig nog vreemder “op internet actieve leken”) kunnen we deze werkeloze term misschien gaan aanwenden voor Minister Cramer en anderen die ondanks alle schandalen blijven aangeven dat er heulemaal niks aan de hand is. Onze strijdlustige minister laat zich erop voorstaan 40 jaar wetenschapper te zijn geweest “onder meer in dit vakgebied” en geeft aan precies te weten hoe wetenschap werkt.

MvN: “Weet u er zelf wat van?”

JC: “Ja natuurlijk ik ben zelf 40 jaar wetenschapper geweest onder andere in dit vakgebied.”

MvN: “Ja maar ook echt in de klimatologie?”

JC: “Nou…  ne… nee!

MvN: “Want dat lijkt  me hardstikke moeilijk.”

Hieronder de rest van de slotdiscussie integraal uitgeschreven en vervlochten met een vlijmscherpe analyse:

JC: “Dat is een zeer ingewikkeld vakgebied. Daar zitten wetenschappers op die in de beste bladen van de wereld echt schrijven en daar kom je niet zo maar in… dat weet ik als wetenschapper ook heel goed… daar kom je niet zo maar in als je als wetenschapper je onderzoek niet heel goed kunt onderbouwen. En die mensen, die hebben heel nadrukkelijk ehhh aan dit verhaal meegewerkt van ehh het vierde assesment rapport en die mensen zijn mijn belangrijkste basis en niet allemaal mensen die meningen hebben over van alles en nog wat van het oerwoud tot de gletjsers. En dat is nu een beetje aan de hand. Dat politiek en wetenschap vermengd raakt en dat ik liever heb dat die wetenschappers gewoon hun taak kunnen doen dat alles wat er in dat vierde assesment rapport niet helemaal duidelijk is  of onjuist is dat dat onmiddellijk boven tafel komt, zodat we gewoon weer schoon schip kunnen maken.”

Met dat “daar zitten wetenschappers op”, zet Cramer zichzelf neer als een topmanager die hier en daar een mannetje “op” zet, zo van dat is gecovered. En dan: die in de beste bladen van de wereld echt schrijven en daar kom je niet zo maar in… Die gespeelde nadruk op “echt” … “die echt schrijven”…. terwijl het natuurlijk gaat om degelijk ONDERZOEK en WISKUNDIGE analysemethoden. Laat Minister Cramer snel even deze video bekijken waarin de nobelprijswinnende natuurkundige Richard Feynman (1918-1988) als scepticus in hart en nieren zijn levensgrote vraagtekens plaatst bij alle “schrijvende wetenschappers” (link).

En dat je daar niet zo maar inkomt is gewoonweg een cynische opmerking als je leest wat prime suspect Phil Jones schreef aan Kevin Trenberth in een van de gehackte e-mails: “I can’t see either of these papers being in the next IPCC report. Kevin and I will keep them out somehow – even if we have to redefine what the peer-review literature is!” En Richard de Mos heeft dit zinnetje op 13 januari letterlijk aan Minister Cramer voorgelezen in de kamer (zie transcript). Naar aanleiding van climategate staat het hele systeem van peer-review en overheidsfinanciering ter discussie en Cramer doet net of haar neus bloedt. En dan als klap op de vuurpijl: allemaal mensen die meningen hebben over van alles en nog wat van het oerwoud tot de gletjsers, waarmee Cramer ten enen male het schema neerzet: alarmistische boodschap = wetenschap; op feiten gebaseerde ontkrachtingen daarvan zijn meninkjes van lekenbroeders. Wat Cramer hier maakt van glaciergate en amazongate is een gotspe.

MvN: “Ik citeer uzelf: Want over de hoofdconclusies bestaat overeenkomst onder praktisch alle klimaatwetenschappers: de aarde warmt op en de mens draagt hier zeer waarschijnlijk in belangrijke mate aan bij. Waarom staat daar eigenlijk nog zeer waarschijnlijk?

JC: “Nou, omdat die klimaatwetenschap natuurlijk niet definitief uitspraak kan doen. Dat is een zeer complexe zaak he hoe dat allemaal in elkaar steekt met al die invloeden op elkaar. Dus wetenschappers die zullen nooit zeggen: dit is de waarheid. Die zullen altijd zeggen: Die en die onzekerheden zijn er. En dat staat ook allemaal keurig vermeld in dat rapport dus er is helemaal niks mee mis. Het enige wat er nu gedaan wordt is omdat er ook mensen zijn die zeggen nou waarom zullen we al die maatregelen nemen die betwisten allerlei zaken.

Mooi die erkenning van de complexiteit van het vakgebied of beter gezegd het klimaatsysteem. De denkfout van Minister Cramer hier is dat de toekomst van non-lineair chaotisch systeem gekend kan worden als je maar lang genoeg en intensief genoeg studeert. Laat Minister Cramer Roy Spencer’s Climate  Confusion lezen en dan nog even op de koffie gaan bij Prof. Dr. Ing. Henk Tennekes die al decennia lang waarschuwt voor dit naïeve geloof dat iets onvoorspelbaars voorspelbaar wordt als je er maar genoeg computing power tegenaan gooit (zie artikel). En dan kan Cramer meteen door met het debuutartikel van Jaap Hanekamp op deze website als ze komt met haar wetenschappers zeggen nooit: dit is de waarheid.

Oh! Dus Einstein zei niet E=mC², maar “het is 90% zeker dat energie en massa twee verschijningsvormen van hetzelfde zijn en dit en dat zijn de resterende onzekerheden”. En Galileo: “Het is 90% zeker dat de aarde om de zon draait”. En Watson & Crick: “Heel misschien zijn onze erfelijke eigenschappen wel opgeslagen in de basepaarvolgorde van DNA in de celkern. Misschien ook niet.” En Darwin gaf ons 90% zekerheid dat we van de apen afstammen. En in de meteorologie is het 90% zeker dat de corioliskracht op het noordelijk halfrond luchtstromen naar rechts afbuigt. Dat is allemaal relatief.

Ik ga toch Jaap Hanekamp even quoten hier:

Sinds de jaren zestig van de 20ste eeuw ligt waarheidsbevinding in de wetenschap onder vuur. Waarheid is machtsgerelateerd, zo ging het maatschappijkritische verhaal. De groene beweging, en het bijbehorende groene denken in opkomst, was deel van die maatschappijkritiek. De wetenschap kon wel zeggen dat iets ‘veilig’ is of ‘goed voor de gezondheid’ of ‘goed voor het milieu’, maar diezelfde wetenschap werd (wordt) betaald door rechtstreeks belanghebbenden (bedrijven, overheid), en was (is) dus onbetrouwbaar.

Alles moest op de schop, de waarheidsbevinding incluis. Sterker, de waarheid bestaat niet, is relatief, en daarmee kon de maatschappij naar believen worden vormgegeven. Deze maakbaarheidgedachte, de Utopieën van de 20ste eeuw, zette de gehele wereld (veelal letterlijk) in vuur en vlam, en grote namen verbonden zich daaraan: Sartre, Chomsky, Shaw.

Waarom heb ik toch steeds maar dat gevoel dat Cramer puur psychologisch thuis hoort in dat rijtje gevaarlijke utopisten en dat een wereld met Van Dieren, Cramer, Vellinga, Schnellnhuber, Rahmstorf, Stern, Al Gore  en James Hansen aan de macht doubleplusungood zou uitpakken? Maar nee… dit is ad hominem. Stoppen. Door met de inhoudelijke analyse.

MvN: “Ook in de Nederlandse tweede kamer he?”

JC: “Nou dat valt eigenlijk wel reuze mee, want laten we nou wel zijn…”

MvN: “De VVD vroeg zich af moeten we de dijken wel verhogen?”

JC: “Laten we nou wel zijn he. De fossiele brandstoffen raken op.”

MvN: “Klopt”

Dit is het omslagpunt in het vraaggesprek, waarbij Mathijs van Nieuwkerk de deur open zet waardoor Cramer met opgeheven hoofd de studio kan verlaten. Je krijgt bijna het gevoel dat hij dit bewust zoekt. Zo van: even hard zijn voor de minister en dan nog wel ondersteund door niemand minder dan “wetenschapsfilosoof en energiedeskundige” Haline Reijn de minister een glansrijke aftocht bieden. Maar à la: een beetje ouderwets respect voor notabelen kan geen kwaad. We gunnen Cramer haar triomfantelijke gevoel over het einde van het interview dat ze met behulp van haar spindoctors (“Wat  de Telegraaf schrijft klopt helemaal niet” etc.) zo grondig had voorbereid.

Want wij hebben altijd nog die vervelende blogosfeer van ons absolute lekenbroeders waarin we achteraf het journalistieke werk van Van Nieuwkerk kunnen overnemen. Hierbij zij vermeld dat Diederik – mea culpa – Samsom gisteren de grootheid heeft getoond Marcel Crok uit te nodigen voor een exclusief interview. Dat gaat erg interessant worden. Hoe krijgt Cramer haar glanzende aftocht? Waarom zegt Van Nieuwkerk hier zo wijsneuzig “klopt”?

Om te beginnen: fossiele brandstoffen en welke andere grondstof dan ook kunnen helemaal niet opraken. Want als ze bijna op zijn worden ze zo duur dat het niet meer rendeert ze uit de grond te halen. Het stenen tijdperk is niet geëindigd wegens een gebrek aan stenen. Met de menselijke vindingrijkheid (de enige schaarse grondstof volgens Vaclav Klaus) hebben we tegen die tijd allang iets beters verzonnen en in praktijk gebracht. Als we tenminste de economie vrij laten bewegen en niet kiezen voor de in de Soviet Unie falikant mislukte staatsplanning van een of andere economische transitie (lees in dit verband ook nog even over de beroemde weddenschap tussen Julian Simon en Paul Ehrlich).

Natuurlijk is dit een flauw punt want als de fossiele brandstoffen bijna op zijn hebben we ook al een probleem. Toch is “klopt” gewoon veel te kort door de bocht. Energie en energiepolitiek is een zeer veelomvattend en complex vakgebied waar helaas tal van mensen die er géén verstand van hebben de euvele moed tonen er toch boude uitspraken over te doen. De prachtige in zijn vakgebied eminente klimaatscepticus Bas van Geel voorop. Het minste wat je over peak oil kunt zeggen, is dat het allemaal niet zo makkelijk ligt als je oppervlakkig beschouwd zou denken. Het minste wat je moet erkennen is dat ook in dit vakgebied alarmisten en sceptici bestaan die beide recht van spreken hebben.

Het allerallerminste wat je ruiterlijk moet toegeven is dat we nog voor honderden jaren kolenvoorraden hebben en dat het ernaar uitziet dat China en India die resource ook ten volle gaan benutten. Onlangs heeft Clive Palmer, de rijkste man van Australië een concessie verworven om in zijn land de allergrootste kolenwinning ter wereld te gaan opstarten waarbij China heeft ondertekend 30 jaar lang tenminste 20 miljoen metrische ton per jaar te zullen afnemen (zie artikel).

En dan kom je op het hele punt van wat duurzaamheid nu precies betekent, wat buiten het bestek van dit artikel valt. Het minste wat we daar nu over kunnen zeggen is dat het Engelse bronwoord sustainable anders dan de Nederlandse connotatie niet betekent “oneindig” of “onuitputtelijk”, maar “onderhoudbaar”. Al die economische activiteiten zijn duurzaam die het milieu niet vergiftigen (en dat doet  CO2 zeker niet) en die een samenleving en een bedrijf voldoende tijd en speelruimte gunnen om toekomstige uitdagingen flexibel te kunnen opvangen. Binnen die definitie is steenkool zeker een mooie duurzame energiebron. Met deze knuppel in het hoenderhok wil ik geen gelijk hebben, maar alleen illustreren dat het “klopt” van Van Nieuwkerk gratuit is.

JC: “Als we niet afhankelijk willen zijn van allemaal oliestaten en oliesjeiks en gaslanden waar we eigenlijk niet van afhankelijk willen zijn, dan is er gewoon …. los van deze discussie … gewoon een noodzaak om te zorgen dat wij meer hernieuwbare energiebronnen gaan gebruiken en dat we onze energie heel zorgvuldig gebruiken, dus energie besparen en dat we gewoon inderdaad zorgen dat we minder van die broeikasgassen de lucht in uitstoten.”

Hier zien we Minister Cramer dezelfde lijn trekken als partijgenoot Diederik Samsom: ook al klopt er geen bal van het klimaatverhaal moeten we toch per sé zsm van de fossiele brandstoffen af vanwege die enge oliestaten waartoe Cramer dus ook Rusland (gaslanden) rekent. Mijn eerste vraag is: waarom mag Geert Wilders niet tegen de islam fulmineren en is het bon ton om oliesjeiks en oliestaten ongenuanceerd weg te zetten als schuim der aarde? Mijn tweede vraag is: klopt het wel dat zelfvoorzienendheid op energiegebied een nastrevenswaardig doel is? Ergens heb ik toch geleerd dat internationale handel juist de beste garantie voor wereldvrede vormt en protectionisme de weg baant naar vijandschap en agressie.

Om te beginnen moeten we dan even vaststellen dat je iedere door de politiek gepresenteerde scare – of  het nu gaat om zeespiegelstijging, oliesjeiks, Al Qaida of kutmarokanen – altijd met ernstige scepcis moet begroeten. Hoe drukte H.L. Mencken (1880-1956) het ook al weer zo mooi uit:

The whole aim of practical politics is to keep the populace alarmed (and hence clamorous to be led to safety) by menacing it with an endless series of hobgoblins, all of them imaginary.

Vertaald:  “Het doel van pragmatische politiek is altijd om de bevolking angstig (en dus gewillig om naar een veilige haven geleid te worden) te houden door de bevolking gek te maken met een niet aflatende serie trollen en kobolden, stuk voor stuk uit de duim gezogen”

Waar kom je op uit als je nu eens sceptisch kijkt naar dat verhaal van energiezelfvoorzienendheid? Om te beginnen moeten we misschien eens gaan beseffen dat we nooit “zelfvoorzienend” zijn geweest. Nog afgezien van het feit dat het aardoppervlak al zijn energie leent van de eindige zon (nog 5 miljard jaar te gaan) en een stukje restwarmte in de kern van de aarde, is zowat alles wat leeft op aarde één grote symbiose met gigantische transportstromen. 97% van de koolstofcyclus op aarde is natuurlijk. Ons drinkwater komt uit de Alpenlanden. In de middeleeuwen liepen kuddes vleeskoeien vanuit Groningen naar Parijs om daar geslacht te worden.

Napoleon wilde het Europese continent zelfvoorzienend maken. Een eclatant succes! En toen China zich na de fantastische zeehandelsmissies van admiraal Zeng He van de buitenwereld afsloot was het gedaan met de Chinese welvaart en macht. Dus laten we in dit artikel vaststellen dat het met die energiezelfvoorzienendheid minstens zo twijfelachtig gesteld is als met de werking van de broeikasgassen. Er is echt maandenlang further reading nodig om ook maar het begin van een recht van spreken te hebben. Dat betrek ik op mezelf maar zeker op het “klopt” van Mathijs van Nieuwkerk.

Laten we samen beginnen met Gusher of Lies: The Dangerous Delusions of Energy Independence van Robert Bryce. Hopelijk doet Minister Cramer mee. Dan heb ik nog wat nuttige links verzameld:

Laten we – nu zelfs Diederik Samsom en Minister Cramer zich terugtrekken in het energiezelfvoorzienendheids- en energiezuinigheidsargument – met zijn allen ons heel sceptisch à la Feynman gaan inlezen in deze materie en op het gebied van energiezuinigheid tenminste beseffen dat er in de kapitalistische economie al een autonome ongesubsidieerde jaarlijkse efficiencyverbetering van 3% optreedt en er ook nog zo iets is als de Jevsons Paradox die zegt dat hoe energiezuiniger onze toepassingen hoe meer energie we zullen gebruiken met zijn allen.

Laten we pas daarna onszelf de vraag stellen waar Van Nieuwkerk het Cramer-interview mee afsloot:

MvN tegen Haline Reijn: “Eens?”

Haline Reijn: “Helemaal mee eens!”

MvN: “Helemaal eens.”

JC: “OK. Daag!”

Deel dit bericht a.u.b.
LinkedInMastodonWhatsApp

Gerelateerd: