Was climategate een storm in een glas water of een kernexplosie?

Was climategate een storm in een glas water of een ‘mushroom cloud’, zoals Patrick Michaels vlak na het vrijkomen van de e-mails beweerde? Vier ‘onafhankelijke’ onderzoeken verder (drie in Engeland en een van Penn State) zijn we feitelijk nog geen stap verder gekomen met het beantwoorden van die vraag. Want afhankelijk van de positie die je inneemt in het debat vond je toen en vind je nu nog steeds dat het of een storm in een glas water was of dat het een mushroom cloud was.

Andrew Revkin, die het citaat van Michaels destijds oppikte, vroeg Michaels gisteren terug te blikken:

Q. I was wondering if you still saw the e-mail lode (and documents) as “a mushroom cloud”? In essence, more than seven months after the disclosures, what — to your mind — was revealed that substantively changed what is understood about the research examining a human influence on climate? The mushroom cloud statement sure looks overblown these days by any reasonable standard when you put the e-mail messages in the broader context of global warming research, to my mind. Do you still think it’s a valid metaphor?
A. I think that there is much less sentiment for massive emissions reductions now, and that climategate provided political cover for that. Also, it triggered a lot of inquiry into the details of the I.P.C.C. reports that I think would not have occurred absent climategate, and was associated with a major reduction in the public’s certainty about climate science. That sounds like a rather large explosion to me!

Ik ben er ook van overtuigd dat de fouten in het IPCC-rapport nooit aan het licht zouden zijn gekomen zonder climategate. Bedenk dat veel van de kritiek op het IPCC al jaren bekend is, maar kranten pikten het gewoon niet op. Tot climategate. Tenminste de Britse pers is enigszins wakker geschrokken en lijkt niet langer bereid slaafs te berichten wat meer alarmistische onderzoekers hen voordragen.

Fred Pearce
Een mooi voorbeeld hiervan is Fred Pearce, een ervaren Britse milieujournalist, die onder andere werkt voor New Scientist en The Guardian. Hij schreef meerdere behoorlijk alarmistische boeken over het klimaat en nam in al die jaren nooit de moeite om McIntyre ook maar te benaderen voor een weerwoord. Tot climategate. Hij schreef zowaar een kritisch stuk over het gesjoemel met Chinese weerstations om te kunnen aantonen dat het Urban Heat Island effect geen rol speelt. Hoewel hij in andere stukken weer zijn vertrouwde riedel af stak.

Onlangs publiceerde hij een boek over climategate (The Climategate Files) en McIntyre schreef er dit over:

On many points, Pearce (in my opinion, far too readily) accepts Team excuses for their conduct and untrue Team characterizations of scientific issues. Nonetheless, even with this too-ready acceptance of Team rationales, Pearce, like Monbiot, has harsh words for their conduct. Pearce:

The evidence of scientists cutting corners, playing down uncertainties in their calculations and then covering their tracks by being secretive with data and suppressing dissent suggests a systemic problem of scientific sloppiness, collusion and endemic conflicts of interest, but not of outright fraud. (p. 241)

Pearce kon gisteren ook niet achterblijven natuurlijk en schreef een stuk voor The Guardian. In plaats van erop te hameren dat de wetenschappers in kwestie volledig vrijgesproken zijn wees hij op de kritiek in het rapport:

The report is far from being a whitewash. And nor does it justify the claim of university vice-chancellor Sir Edward Action that it is a “complete exoneration”. In particular it backs critics who see in the emails a widespread effort to suppress public knowledge about their activities and to sideline bloggers who want to access their data and do their own analysis.

Most seriously, it finds “evidence that emails might have been deleted in order to make them unavailable should a subsequent request be made for them [under Freedom of information law]”. Yet, extraordinarily, it emerged during questioning that Russell and his team never asked Jones or his colleagues whether they had actually done this.

Secrecy was the order of the day at CRU. “We find that there has been a consistent pattern of failing to display the proper degree of openness,” says the report. That criticism applied not just to Jones and his team at CRU. It applied equally to the university itself, which may have been embarrassed to find itself in the dock as much as the scientists on whom it asked Russell to sit in judgment.

The university “failed to recognise not only the significance of statutory requirements” – FOI law in particular – and “also the risk to the reputation of the university and indeed the credibility of UK climate science” from the affair.

Eindelijk is er dus een journalist die niet zit te slapen en die in ieder geval constateert dat Russell de kwestie van het vernietigen van e-mails op zijn zachtst gezegd nogal met fluwelen handschoenen benaderd heeft. Alsof Russell dacht: ‘Die arme Jones, hij heeft het al zo moeilijk, laat ik hem nu maar niet al te zeer de duimschroeven aandraaien.’

De kritische toon die Pearce aanslaat is opmerkelijk en een stap in de goede richting. Nog even en hij bereid McIntyre persoonlijk te interviewen :)

Nooit meer hetzelfde
Een laatste opvallende bijdrage die ik wil noemen was een stuk van Richard Horton, eveneens op de website van The Guardian. Horton is hoofdredacteur van het gezaghebbende tijdschrift The Lancet en hielp Russell bij het rapport. Zijn rol was vooral om uitleg te geven over wat peer review inhoudt. Ook Horton wijst op de kritiek in Russells rapport:

The Russell review has rejected all claims of serious scientific misconduct. But he does identify failures, evasions, misleading actions, unjustifiable delays, and pervasive unhelpfulness – all of which amounts to severely sub-optimal academic practice. Climate science will never be the same again.

De klimaatwetenschap zal nooit meer hetzelfde zijn, ook hier ben ik het mee eens. Ik realiseerde me dit al vroeg na het uitbreken van climategate en het was de reden om met climategate.nl te beginnen.

Volgens Horton zal het rapport van Russell zelfs tot een revolutie leiden:

What Russell has identified is the beginning of a revolution in the way science is being done. If scientists don’t adapt to this revolution soon, the trust that the public and politicians put in science will be jeopardised. The credibility of science itself is at stake. So, what are the elements of this revolution?

First, climategate reveals the urgent demand by a new breed of citizen-scientist for access to the raw data scientists use to do their work. Simply accepting a scientist’s assurance that data are accurate and reliable is no longer enough. Scientists will have to make their data available for independent audit.

Wow, als dit waarheid zou worden, dan zijn we een stap verder. Merk op dat hij de term audit gebruikt, daarbij toch wel heel direct verwijzend naar het werk van McIntyre.

Second, climategate shows that science must change its idea of accountability. Traditionally, scientists have been accountable only to one another. But with the advent of new critical public voices in science – the birth of the blogosphere, for example – scientists must redefine who is a legitimate critic and who isn’t. It is easy to brand the blogosphere as universally damaging and defamatory. But climategate has shown that while some critics do enjoy abusing scientists, others ask tough and illuminating questions, exposing important errors and elisions. These critics have an important part to play in shaping scientific debate and dialogue.

Ik ben blij dat Horton de kwestie van aansprakelijkheid aankaart. Ik heb al langer het gevoel dat dit begrip veel te weinig aandacht krijgt. De climategate-onderzoekers hadden allemaal een houding van ‘wel de lusten, niet de lasten’. Na climategate zal die houding lastiger vol te houden zijn.

Third, scientists need to get over their fear of uncertainty. The orthodox scientific view is that policymakers abhor a vacuum of facts. They want certainty, not probability. Scientists, trying to be helpful, may too often pander to that wish. Instead, they should resist it.

The world is complex. Its problems are not always easily reduced to one straightforward solution. Scientists need to do more to emphasise their uncertainties, not recoil from them. Uncertainty may be uncomfortable, but its admission builds trust. It demonstrates integrity. One of science’s great strengths is its quantification of doubt.

Weet niet of ik het hier helemaal mee eens ben. De onderzoekers schreven dat er vraag was naar een ‘nice tidy story’ en dat leidde tot ‘hide the decline’. Natuurlijk moeten wetenschappers volledig open zijn maar in het geval van het klimaat zou dat een dramatische omwenteling opleveren. De onzekerheidsmarges rond de hockeystick zijn in werkelijkheid oneindig groot en dus is het resultaat betekenisloos. Ja, dit hadden de onderzoekers moeten melden, maar ze deden het niet. Omdat ze bang waren beleidsmakers lastig te vallen met een grote onzekerheid? Of omdat ze zelf zo graag hun theorie rond wilden krijgen?

Mijn indruk is steeds meer dat klimaatonderzoekers misbruik maken van onzekerheden. Neem bijvoorbeeld klimaatgevoeligheid, de marge daarvoor van 1,5 tot 4,5 graden verandert al twintig jaar niet. Er zijn diverse aanwijzingen dat de klimaatgevoeligheid aan de onderkant van de range ligt of zelfs nog ruim daaronder. Echter, zolang de range groot is, kunnen we een dramatische opwarming niet uitsluiten en blijft er dus een potentieel probleem bestaan. Klimaatonderzoekers koesteren de range, want het houdt het klimaatprobleem op de kaart en dus de financiering op gang.

Finally, scientists should be educated to embrace this new culture of science, not fear or resist it. A scientist’s training will need to include ways of engaging citizen scientists constructively, making their data more widely available, putting uncertainty at the forefront of their work, and managing public expectations about what science can do.

The Russell review is the catalyst science needs for a thorough reappraisal of some of its most enduring and fundamental assumptions. Out of that re-examination will come a stronger and more sustainable scientific enterprise – one that the public will continue to put trust in. It’s time for science to take that first step.

Helemaal mee eens, maar we zullen zien hoe de wetenschappers in kwestie hierover denken. AR5 is alweer onderweg en lijkt door te gaan op de ingeslagen weg. Ook is het de vraag of bladen als Science en Nature hun redactionele koers zullen omgooien en hun bladen zullen openstellen voor wat ze openlijk deniers hebben genoemd. Het zijn deze bladen die een enorme voorbeeldfunctie hebben en die het proces wat Horton voorstelt enorm kunnen versnellen.

Was climategate een storm in een glas water of een kernexplosie? Het was zeker geen storm in een glas water. Hoewel de officiële onderzoeken blijkbaar allemaal heel graag willen concluderen dat ‘de onderzoekers geen blaam treft’, is het zelfs overtuigde broeikasaanhangers duidelijk geworden dat veel van hun gedragingen onacceptabel zijn in de wetenschap en dat veranderingen onafwendbaar zijn.