In een grijs adolescentenverleden maakte ondergetekende klereherrie met een band, die zo underground was dat niemand ons kende. Mijn kenmerkende silhouet ontwaart u rechts met basgitaar.
De pessimistsische boodschap van de milieubeweging zit in de diepste vezels van de populaire cultuur. Het beste bewijs daarvoor vormt het feit dat zelfs metalbands in de tachtiger jaren over moeder aarde gingen brullen. Dan is er pas pas echt iets mis..
Wat moeten smeltende ijsberen in de metalmuziek, zou u denken?
Wel, dat is simpel. Metalpoezie hanteert bij haar teksten één dogma: als het slecht gaat is het goed. En dus vormt de tekstuele ontwikkeling van dit genre een goede graadmeter voor wat ons via media zo jaarlijks toewaait aan pessimisme. Want het langharige headbangend tuig zal zich vooral op media baseren bij het verwoorden van haar verwrongen wereldbeeld op vierkwartsmaat.
Neem de ooit bijzonder populaire Braziliaanse trashmetal-band Sepultura over biotechnologie. De bandnaam is Portugees voor ‘grafkelder’. Wat de geharde optimisten onder u al zal ontmoedigen, evenals zij die de wetenschap een warm hart toedragen. Hier gaat tekstueel iets niet goed komen. Het zal u niet verbazen dat de zanger, Max Cavalera zich in louter afkeurende termen uitlaat over biotechnologische innovatie.
Het gaat ongeveer zo: ‘BIOOOTEEECCHHH’, GODZILLAAH’. Einde citaat. De oplettende lezer merkt dat Cavalera zich uitputtend had ingelezen in de biowetenschap via de campagneposters van Greenpeace. Nu zou zijn zoontje met ‘Frankensteintechnologyyyyy!!!’ nog een album kunnen maken.
Ecokeurmerk
Het genre van metal met ecokeurmerk, ontstond in de jaren tachtig, toen de mediamacht van de milieubeweging explosief groeide. Zij brachten metalmuzikanten een dankbaar onderwerp, meesters als zij zijn in het herkennen en exploiteren van onderwerpen waarmee het slecht afloopt. Er waren bands als Kreator maar ook Nuclear Assault en zelfs Metallica die ‘iets met het milieu’deden.
Een ander uiterste, Death deed iets met ziektes als lepra, maar het milieu kon daar nog best bij.De donkere stemming die de groene beweging zaaide, sloot naadloos aan op het metalgenre. En dan bedoel ik het echte werk, niet van die happy metal met meezingrefreintjes, uit keeltjes van borsthaartypes die een mannenblad lezen met een man op de cover.
Echte metal is boos.
Dat zie je aan een typische bandfoto: ze kijken allemaal alsof ze het leven niet zien zitten. Ze zijn ronduit pissed off. Op God die mensen als marionetten inzet, of juist omdat God dood is. De metalliefhebber zal er instemmend op headbangen.
En waarop kon je in de jaren tachtig nu, naast de Afwezige beter boos zijn dan ‘de milieuvervuiling’. Al die stervende zeehondjes op TV, olie in de zee, Tsjernobyl, dat moest wel slecht aflopen. Zanger-gitarist Chuck Schuldiner van Death klonk dan ook alsof hij de radioactieve wolk met Cesium137 hoogstpersoonlijk had ingeademd.
Songtitels..
… klonken stuk voor stuk als het tegendeel van de frisse bloemenweide. ‘Blackened’heet het openingsnummer van Metallica’s album ‘And Justice For All’(nee, wees gerust, er is geen gerechtigheid) waarin de aarde klassiek ‘naar de sodemieter’gaat. Zo, die zat. Volgende nummer. Het nummer na Blackened ging gewoon over andere zaken die slecht afliepen, op muziek die stond als gewapend beton.
De oplettende Metallicafan wist dat de aarde al niet meer stuk kon. Op het eerdere album ‘Ride the Lightning’, een vrolijke ode aan de elektrische stoel, was de planeet al opgeblazen door een nucleaire bom. Kijk, principieel over de oorzaak van ondergang is men niet in metalland. Die relativering is juist zo belangrijk, zoals we zo zullen zien.
‘Countdown to extinction’…
Het wordt pas echt tijd om te stoppen, wanneer je als metalband een tekst schrijft die neigt naar de website van de zeehondencrèche. Megadeth, toch altijd een betrouwbare steun en toeverlaat in degelijk politiek pessimisme, drugsgebruik, en zuivere mensenhaat schuurde er even tegenaan. Daar landde hij in de platenzaak in 1991, een CD-titel die het Wereldnatuurfonds als campagneslogan had kunnen gebruiken: ‘Countdown to extinction’.
Met een nummer over uitstervende panda’s en andere girodieren.
Ja kijk, er zijn momenten dat je als metalmuzikant te ver kunt gaan.
Maar gelukkig kwamen net bands op als My Dying Bride, Paradise Lost en Type ‘O Negative. Alleen al de namen gaven degelijke garantie dat de bandleden je niet zouden teleurstellen. Er volgde inderdaad gewoon degelijke metal met betonnen pessimisme over de dood, vrouwen. De Schepper en zijn werk werden slechts met negatieve recensies overladen. En zo kon je opgelucht adem halen.
Metallogica samengevat:
Metalmuzikanten houden gewoon van onderwerpen die slecht gaan, want ze zijn metalmuzikant.Dat is logica waar geen speld tussen past.
Zorgelijk wordt het pas bij een metalband wanneer ze zingen hoe goed het gaat. Dat overkwam Metallica, toen ze over gevoelens en vriendschap gingen zingen nadat ze bij ‘nothing else matters te populair werden’.
Een jaar later moest de groep gelijk collectief in therapie, de bassist verliet de band en in de film Some Kind of Monster kun je het verslag zien van alle praatsessies. Pijnlijk. Nu Hetfield tekstueel weer brult dat hij dood wil zijn de fans terug en de muziek is weer metal.
De invloed van al die pessimistische teksten is dus vrij marginaal. Ik ben door ecometal geen afvalscheider geworden, al zou dat best goed zijn. Voor de trein springen was ook wat overdreven, zeker met een gratis OV-studentenkaart. De invloed van extreem gedachtegoed valt dus wel wat mee, onder de voorwaarde dat het als onzin herkenbaar is gemaakt. Op zo’n hoes van een metalalbum staat in schedels en grafletters geschreven ‘pas op, neem ons niet serieus’.
Zo komen we ook bij een belangrijke eigenschap van de metalliefhebber. Metal is leuk bij gratie van extremen, juist omdat je die ook direct na headbangen relativeert. De zanger van My Dying Bride roept in teksten over treurnis en god die dood is, maar is in het echte leven een vrolijke kerel. Het wordt pas eng wanneer hij in de New Age belandt en aanbeveelt dat je zo’n andere deeltijd-Indiaan met ‘hogere wijsheid’ moet lezen.
Dat overkwam Life Of Agony. Eerst gewoon een betrouwbaar album maken over polsen doorsnijden en begrafenissen op roestvrijstalen bas en gitaarriffs. De fans snelden toe. En dan net als je blij bangt op het resultaat plotseling spiritueel worden. Schokkend. Life of Agony zag de fout uiteindelijk in, maar toen was ik al de adolescentie voorbij. Nu treden ze gewoon weer op met het oude degelijke werk over dood en verderf: een donkere episode in de bandgeschiedenis is zo afgesloten.
Neem nu de doempredikers van de Club van Rome.
De Greencore-metalband Club of Rome werd in de jaren zeventig opgericht en ze treden nog steeds op, terend op het succes van hun doorbraakalbum ‘Limits to growth’. Daarin schetste gitarist Dennis Meadows in gitzwarte en donkergroene tinten onze toekomst. ‘Limits to Growth’had integraal door Metallica gebruikt kunnen worden. ‘De aarde sterft, de wereld loopt op de laatste benen’. Volgende nummer.
De Club of Rome zat er glorieus naast, omdat technische vooruitgang ieder scenario achterhaalde. . Alle, ik herhaal álle doemvoorspellingen uit ‘Limits to Growth’ zijn door de werkelijkheid achterhaald. Exit Club van Rome zou je zeggen. Maar we zijn zo milieuvriendelijk geworden dat we zelfs onzin niet dumpen. En ze blijven vrolijk hun oude hits recyclen.
Lead singer Wouter van Dieren
Dankzij bewezen effectbejag krijgt één van meest prominente vertegenwoordigers, Wouter van Dieren 40 jaar later nog steeds een podium om de zelfde boodschap van Westerse zelfhaat te prediken. Met als ‘oplossing’, het vrolijke verzoeknummer dat we ‘radicaal moeten veranderen’ . Dergelijke doemboodschappen leveren voor eigen parochie steevast een staande ovatie, zoals ik op een congres van de groene fondsenwerving/consultingindustrie mocht ervaren, mei 2009 in Wageningen.
Fans headbangen en gaan vrolijk met auto naar huis
Het aardigste is dat ook fans van Van Dieren geen woord serieus nemen. Na het milieumetalconcert van greencore-deathmetalband ‘Club of Rome’, het spelen van de tophit ’the earth dies, we will fry and the West is to blame’, knikt men instemmend en na het alarmerende slotakkoord volgt applaus, handtekeningen en kaartjeswisselen. Vervolgens rijdt iedere milieufan weer in de auto naar huis om over te gaan tot de orde van de dag.
Milieumensen lijken misschien dus ook wel op luisteraars naar metal
Milieuklaagliederen zijn ook een genre. De fans daarvan nemen hun boodschap evenmin serieus en leven net zomin naar de tekstuele nukken van hun idolen. Die verduivelde westerse levensstijl is zo slecht niet. Het afgeven op onze levensstijl is meer een tekstvorm, een genre waarmee je soortgenoten herkent en CD’s verkoopt. ‘Het Klimaat gaat naar de sodemieter’, ‘de zeehond sterft’, ‘u bent schuldig’ , enzovoort.
Toch vraag ik me af wanneer zíj uit hun adolescentiefase komen.
'…uitstervende panda's en andere girodieren.'
Fijne zin.
Om te twitteren.
Staat italic, zelf verzonnen of citaat?
Mooi artikel zo voor onder de stervende kerstboom.
Kwam gisteren bij de supermarkt "ecovlees" tegen dus iets wat als ecosysteem een wei (eerder een stal) had en ecologisch gezien als fauna alleen interactie had met hooi of stro als flora, is na geslacht te zijn nog steeds "eco"….ben overigens wel fan van het oude Sepultura (en tegenwoordige Soulfly en Cavalera Conspiracy).
En de enige metalfans waarvan ik gehoord heb dat ze song-teksten letterlijk namen waren de kerken-pyromanen in Noorwegen eind jaren '80 begin jaren '90.
Don't waste your time on Crackpots.
@ rypke
de club VAN rome voorspelde voor het jaar 2000 een co2 gehalte van de atmosfeer van 380 ppm; in werkelijkheid werd deze concentratie 'pas' in 2005 genoteerd;
ook de voorspelling ten aanzien van de wereldbevolking klopt aardig, rond 2010 zou de 7 miljard bereikt kunnen worden;
verontrustend is dat beide voorbeelden exponentiële curves betreffen;
jouw woorden "ik herhaal álle doemvoorspellingen uit ‘Limits to Growth’ zijn door de werkelijkheid achterhaald" zijn dus NIET correct;
@ron: is dat ook een metalcitaat?
@Jan: Die kerkpyromanen (doodzonde, het waren de oudste Scandinavische houten gebedshuizen), dat waren echte satanisten. Beetje uit de hoek van Dimmu Borgir, ik ben de naam even kwijt van de bands die het deden, maar ze hebben allen zelfmoord gepleegd.
Zelf heb ik als recensent bijgeklust voor de Oor en kwam je dat soort idioten ook wel tegen: één keer schreef ik een positieve recensie over een Belgische satanische hardcoreband(…en u dacht dat de duvel niet bestond?) die gewoon strak klonk. Hij verheerlijkte Charles Manson, maar daar verstond je toch niets van
Meteen kreeg ik van dat platenlabel de meest walgelijke toestanden toegestuurd over ontlede lijken enz. De zielzorg in Belgie verdient meer professionele aandacht, concludeerde ik toen.
Wat niet wegneemt dat ik rekening hou met de mogelijkheid dat 'het kwaad'als entiteit kan bestaan. Zowel in de drugshulpverlening gewerkt als satanische idioten ontmoet en seancetypes die zelfmoord pleegden. Net als drugs enz zijn er krachten die je van je wil beroven. Bij depressie zie je dat ook.
Voor de seculiere fundamentalisten onder u heb ik een vrij ontnuchterende conclusie. Een exorcist weet niet veel minder van geestelijk welzijn dan de medische wetenschap. men baseert zich nog steeds bij medicatie op één paper uit 1967 over serotonine-overdracht. Punt. Waarom iemand plots uit een depressie kan komen, men weet het niet, waarom medicijnen bij de één aanslaan en de ander niet: men weet het niet.
Dus enige bescheidenheid mbt overhaaste metafysische conclusies leek me gerechtvaardigd. Dat is ook leuk aan metal, koketteren met de donkere kant van het mysterie, dat je gewoon zichzelf laat in plaats van wegverklaart. (bewijslast verlegt naar een andere schakel in de keten, en met een dosis arrogantie verkondigen dat je 'het'weet) Lees bv Edgar Allen Poe over wetenschap, en je snapt wat ik bedoel
Naar My Dying Bride kan ik overigens nog goed luisteren. Ik heb de foto's (en verhaal voor De Standaard) over het slagveld van Normandie gemaakt met 'Turn Loose the Swans'in mijn hoofd, dat ik op de heenweg op had. Mijn eerste oud en nieuw die niet in een kroeg plaatsvond, maar eenzaam in mistflarden en verlaten landschappen. Geweldig goed bevallen.
http://rypkezeilmaker.nl/typo/index.php?id=308
Kennelijk liep de Metal-scene een ruime decennia achter bij muzikanten als Neil Young, die al op After the Goldrush zong "look at mother nature on the run in the 1970's". Dat was ca. 1972 en niet geheel onterecht toen, gezien de ernstige mate van lucht-, water- en grondvervuiling. Decennia later krijg je er samengeknepen tenen van, maar gelukkig volgt dan onmiddellijk 'only love can break your heart'.
En ach, al die bands en muzikanten die maatschappelijk en politieke geëngageerde liedjes schreven en schrijven, zijn pas op hun best als het weer gewoon over de liefde gaat (meestal een vergane liefde). Neem Billy Bragg die menig protestlied schreef tegen Thatcher, maar zichzelf overtrof in 'Levi Stubbs' Tears'.
Wederom kan ik hier weer geen touw aan vastknopen, Rypke. Ik zie geen enkel verband met de Club van Rome en Metallica, ondanks het feit dat ze gitaarsnaren ter beschikking hebben gesteld voor 100% eco-vriendelijke sieraden. Deze metafoor lijk mij er met de haren bijgesleept. Neemt niet weg dat het allemaal wel grappig geschreven is, maar lijkt wel een beetje "L'art pour l'art".
Nu krijg ik wel altijd braakneigingen als (professionele) muziekantjes zich als eco-ambassadeurs opstellen (Sint Bono!) waar "duurzaamheid" niets anders is dan "marketing".
Teksten zijn bullshit, immers metal en liefde gaan niet samen. Is ook echte adolescentenmuziek bij de weg. Dus niet echt overtuigend relaas Rypke.
Aanrader mbt doemdenkscenarisme: zwarte mis-john gray.
@tinfstaal: tijd dat je beter leest beste kerel
Het is de populaire "kunsten" nu eenmaal niet gegeven de realiteit af te pellen als een ui.
Popmuziek is in hoofdzaak uitgevonden om te verhalen over het gedoe in onze onderbuik tijdens de jaren dat je daar nog net niet bij kan of maar een beetje.
Goed, “schoppen” tegen de gevestigde orde of piepen over hoe arm je het wel niet hebt kan er ook nog mee door. Niets mis mee en iedereen kiest maar waar hij het warmste gevoel bij krijgt.
Met kunstenaars is het echter als met wetenschappers: zodra het maatschappelijk engagement de hoek om komt kijken doen ze hun metier de das om.
Je bent kunstenaar of pamflettist, je bent wetenschapper of pamflettist. Beide kan niet.
Dus als er slappe-thee-zuipers zijn die geroerd raken bij het horen van de anti-Nixon-liedjes van Neil Yong; vooruit dan maar. Het kan dus het mag, maar het is en het blijft een literaire stumper. Tin soldiers, yeah natuurlijk.
Erger wordt het als het werk van werkelijke kunstenaars, mensen dus die de wereld afpellen als een ui, wordt misbruikt ter ondersteuning van religieus of politiek gekonkel.
Zo kon het gebeuren dat een onbekend kunstenmakerscollectief (International Artists for Climate Protection) na veel soebatten tijdens de klimaatconferentie in Kopenhagen een podium kreeg om het gedicht “Weltende” van Jakob van Hoddis met zelfbedachte herrie en lichteffecten ten gehore kon brengen.
Weltende
Dem Bürger fliegt vom spitzen Kopf der Hut,
In allen Lüften hallt es wie Geschrei.
Dachdecker stürzen ab und gehn entzwei
Und an den Küsten – liest man – steigt die Flut.
Der Sturm ist da, die wilden Meere hupfen
An Land, um dicke Dämme zu zerdrücken.
Die meisten Menschen haben einen Schnupfen.
Die Eisenbahnen fallen von den Brücken.
Dit gedicht kwam tot stand in een tijd dat de kranten bol stonden van verhalen over de komeet 1P/Halley die de aarde zou treffen, een tijd dat men de burger wilde wijs maken dat het menselijk lichaam de snelheden van het reizen per trein niet kon overleven.
Van Hoddis houdt schouderophalend de Spießbürger een spiegel voor.
En dit is wat de “geangageerde” prutselaar ervan gemaakt heeft: http://www.youtube.com/watch?v=QN3zAWUp5do
Een soort Pier Vellinga, maar dan met muziek dus. Ideologische annexatie zou je het kunnen noemen.