Van 27 tot 29 april wordt in Brussel de 9th International ASPO Conference gehouden (ASPO, the Association for the Study of Peak Oil & Gas)
In het klimaatdebat is er haast geen zinnige discussie met de tegenpartij mogelijk, maar in het energiedebat ligt dat soms anders. Het uiterst alarmistische Peak Oil Nederland is opgericht en tot voor kort geleid door Rembrandt Koppelaar, een Wageningse milieu econoom. Het mag duidelijk zijn dat we heel verschillend denken over de toekomst van de wereld!
Maar deze man heb ik nog nooit op een onjuistheid kunnen betrappen, en hij gaat ook volkomen correct het debat aan. We bezoeken elkaar’s lezingen als we kunnen, en geven dan aanvullende informatie, want over de feiten blijken we het grotendeels eens. Gelukkig maar want hij is vrees ik beter geïnformeerd dan ik… We hebben alleen nogal een verschillend idee over wat die feiten voor de toekomst van de wereld betekenen, al begint het ook daarbij steeds moeilijker te worden om nog fundamentele verschillen te ontdekken. De vraag is alleen nog wie naar wie toe aan het bewegen is!
Rembrandt heeft deze conferentie mede georganiseerd, en de vele onderwerpen zijn zeer interessant, dus heb ik mij met hoge verwachtingen begeven tussen het internationale crème de la crème van alarmisten!
Nu maar kijken wat ik in een uur voor jullie kan optekenen uit mijn 24 velletjes aantekeningen over de 12 lezingen en vele discussies van vandaag…
ASPO, the Association for the Study of Plateau Oil
Dit grapje van Total exploratie expert Pierre Mauriaud was niet nieuw, het is al eerder gemaakt bij een optreden van Rembrandt in Den Haag, omdat Peak Oil gewoon net als Shell al weer een tijdje uitgaat van een inmiddels bijna bereikt plateau in de olieproductie, dat vervolgens nog ca 50 (Peak Oil) tot 100 (Shell) jaar zal standhouden, waarna het echt voorbij is met de grootschalige oliewinning.
Dat is op zich trouwens al redelijk alarmerend, want de vraag zal de komende decennia wél blijven stijgen. Morgen horen we meer over de consequenties daarvan voor de economie en de landbouw.
IPCC, ASPO en Total rollen over tafel
De vlotte dagvoorzitter Paul Hohnen gaf achtereenvolgens het woord aan mede ASPO oprichters Colin Campbell en Jean Laherre, de huidige president Kjell Aleklett, Pierre Mauriaud van Total, en Jean-Pascal van Ypersele, de vicevoorzitter van het IPCC. Deze opmerkelijke mix was aanleiding voor een verfrissende verwarring, die de rest van de dag alleen maar toenam.
Want de allesbehalve subtiele Aleklett hield wel een overdreven alarmistisch verhaal met tal van aanvechtbare claims, maar beweerde ook keihard dat de IPCC baas loog toen deze zei dat er voldoende fossiel was voor de CO2 productie uit de verschillende IPCC scenario’s. Die was er niet, dus klimaatverandering was geen probleem volgens Aleklett…
Ook ASPO coryfee Campbell gaf aan nooit iets in de klimaatdreiging gezien te hebben, maar wel onder de indruk te zijn van het verhaal van Van Ypersele.
Niet dat Van Ypersele (Pachauri’s rechterhand en beschermengel) iets nieuws zei: hij ratelde braaf alle IPCC spookbeelden af, inclusief 8m zeespiegelstijging met een kaart van een overstroomd Nederland en België (volgens alarmistische ijskapexpert Oerlemans op zijn vroegst over 4000 jaar), de hittegolfdoden (zonder de veel grotere sterfte door koude), en HET bewijs van de CO2 invloed, nl dat de forceringen alleen het temperatuurverloop van de afgelopen eeuw kunnen verklaren als CO2 erbij zit (een bewijs dat onlangs geheel gedebunked is door nieuwe gegevens over de werking van aerosolen).
Mauraud, de dappere Total man kwam met een zo genuanceerd mogelijk verhaal, maar dat kwam toch in feite neer op de visie van Exxon en BP die ik hier eerder behandeld heb. Het verwijt dat Total niet in duurzame energie investeert werd weerlegd met een overview van wat ze wél doen, maar dat met de simpele conclusie dat wind, zon en biomassa nog niet zinvol grootschalig zijn toe te passen.
ASPO bleek dus voor deze conferentie gekozen te hebben voor een echt open debat, zonder daarbij iemand te sparen. Wat een lichtend voorbeeld voor de klimaatdiscussie!
Spectaculaire ontwikkelingen bij kolen en gas
Morgen gaat het helemaal over de olie, maar vandaag was er zeer uitgebreid aandacht voor gas en steenkool. Ook dat was zeer verwarrend, en ook wat ongemakkelijk voor veel ASPO-ers.
Want de ontwikkelingen in de gas- en kolenwereld lijken eerder geruststellend dan alarmerend. Zo heeft de snelle vooruitgang op gebied van de winning van shale gas de gaswereld volledig op zijn kop gezet. Een groot deel van de VS bodem bevat shale gas en dat wordt dankzij nieuwe technologie voortvarend gewonnen.
Voor decennia is de VS weer onafhankelijk van de gas import, en van de rest van de wereld is amper bekend wat er onder de grond zit. Over Nederland hoor ik al dat we een tweede Slochteren in shale gronden hebben zitten (onbevestigd, ik hoor ook 1/3 daarvan), al lijkt me dat met de huidige methodes in een land als Nederland nog niet te winnen.
Dit feestje werd nogal zuur verstoord door de VS ASPO voorzitter, die dit allemaal in twijfel trekt. Er is veel minder en het raakt gauw op. Er werd zelfs beweerd dat al die shalegas gewonnen wordt tegen veel hogere kosten dan de marktprijs. Vreemd, want het zijn vooral kleine enthousiaste bedrijven die dit werk doen hoorde ik laatst. Die zouden dan meteen omvallen.
Ondergrondse Steenkoolvergassing, alweer een Climategate.nl primeur!
Het meest spectaculair was de lezing van Marc Mostade van Clean Coal Ltd, die aangaf dat men klaar is voor commerciële toepassing op grote schaal van Underground Coal Gassification UCG.
Dit betekent een ware revolutie: zo kun je op spotgoedkope manier dmv boringen zeer diepe kolenlagen met water en zuurstof omzetten in syngas met methaan, en dat bovengronds verstoken in elektriciteitscentrales. De CO2 is desgewenst eenvoudig af te scheiden als je je zuurstoffabriek ook gebruikt voor de centrale mbv het Oxyfuel proces. Dat moet je natuurlijk niet doen, want het kost best veel energie, en CO2 is nuttig plantenvoedsel, maar het is wel een goed verkoopargument. En tegen de tijd dat de olie echt opraakt kun je van de vergaste steenkool ook transportbrandstof maken, zoals nu in Quatar al met aardgas gebeurt.
De in veel toekomstvoorspellingen uiteindelijk gewenste elektrische maatschappij wordt zo opeens voorlopig een kolenmaatschappij…
Neem Engeland: al hun fossiele voorraden zijn aan het opraken, en ze willen eigenlijk ook kernenergie afbouwen. Probleem! Maar met deze technologie kunnen ze zelfs kolen onder de Noordzee winnen. Een ware game-changer!
De voorraden die op deze manier in Europa winbaar zijn, zijn 4x zo groot als onze normale kolenreserve. Alle ASPO voorspellingen over de kolenpiek kunnen dus linea recta de prullenmand in, zoals dat het afgelopen decennium met gas gebeurde. En zoals Maureaud opmerkte, waarom zou dat met shale oil niet ook zo gaan gebeuren?
Peak voorspellingen
Ondanks de verwarring en de vele tegenstrijdige feiten en meningen is wel weer de conclusie te trekken dat voorspellen moeilijk is, vooral als het om de toekomst gaat…
De peakoil geleerden hadden zich zeer verdiept in alle gasvelden, kolenvelden en olievelden, en hadden goede cijfers die allemaal best klopten, maar helemaal niemand had de ontwikkelingen met shale gas voorzien, net zoals oprichter Campbell toegaf dat hij deep sea oil niet voorzien had, en net zoals binnenkort iedereen zal moeten toegeven dat diepe vergassing een game-changer wordt. Heel veel cijfers verzamelen houdt nu eenmaal niet in dat je écht beter weet wat er gaat gebeuren.
De grote vraag is of we uit moeten gaan van de ASPO gedachte: “ooit is fossiel op, en daar moeten we ons nu al op gaan voorbereiden anders wordt de klap te groot”, of dat geldt dat het fossiele tijdperk niet op zal houden door het opraken van fossiel, zoals het stenen tijdperk niet is opgehouden door het opraken van stenen, maar omdat er een veel beter alternatief wordt ontdekt?
Dank Theo. Voor dit soort kwaliteitsbijdragen blijf ik climategate.nl bezoeken.
Mijn gedachte is, dat fossiele bronnen uiteindelijk slechts als grondstof voor de chemie/pharma moet gaan worden gereserveerd en (kernenergie-)elektriciteit de fossiele-explosiemotor en fossiele huisverwarming moet gaan vervangen. Maar dan zijn we inmiddels wel 50 jaar verder.
@turris: zeker! Maar niet nadat we de aarde hebben vergroend door CO2 op 1000ppm te brengen. Maak van jou 50 jaar maar 500. En die transitie komt er in die periode vanzelf puur door het prijsmechanisme. Sowieso de komende 100 jaar eerst alle 9 miljard aardbewoners op westers welvaartsniveau brengen. Haastige spoed is zelden goed!
@Hajo: Ik denk dat 50 jaar welhaast genoeg is. Tenminste als je de accelleratie van de groei van de techniek van de laatste 50 jaar extrapoleert naar de toekomst. Echter vraag en aanbod (en private initiatieven / ondernemingen) zullen altijd de motor blijven van de vooruitgang, in tegenstelling tot de contraproductieve overheidssusbsidies, die slechts de marginaliteit van de "maakbare effectieve overheid & samenleving" kunnen bewijzen.
Prettige info Theo, mooi gedaan
@Turris: je begrijpt me niet…. ik bedoel dat het een gemist e kans is als de transitie in 50 jaar zou gaan. Dan zouden we namelijk blijven steken op een CO2 concentratie van slechts 450ppm en dat is altijd nog maar de helft tot een derde van wat planten het liefst hebben. We moeten dus een veel groter deel van de fossiele voorraden opstoken om voldoende CO2 terug in de kringloop te brengen. Ramen open en stoken maar dus! Dat laatste is een grap maar het eerste meen ik ernstig serieus. Op naar de 1000 ppm!
EROEI?
Het windmolenverhaal wordt zo steeds moeilijker te verdedigen.
Ben benieuwd naar het olieverhaal.
Deze interessante blog staat vol met die vindingrijkheid van de mensen die ik in het verleden (NIEMAND verwacht de Spaanse Inquisitie!) al vaak heb gememoreerd en die door de Malthusianen willens en wetens wordt genegeerd.
@Neven: inderdaad. De EROEI van shale-gas is veel lager dan van conventioneel aardgas. Anders waren we er al veel eerder aan begonnen…
Dat geldt ook voor toepassingen als Coal-to-Liquid en Gas-to-Liquid.
Er is een reden waarom we daar niet eerder aan begonnen zijn: het levert minder netto-energie op dan conventionele aardolie.
@Hans
De overwegingen om al dan niet Shale-gas en CTL/GTL te gebruiken hebben niets met EROEI te maken.
Ze waren gewoon te duur.
Door nieuwe technologie en duurdere olie is het nu wel rendabel.