Natura 2000: Murw geslagen visserijvoorman tekent overgave aan milieuclubs

Murw gebeukt door procedurekampioen

Tot Han Lindeboom zijn gastblog voor Climategate schrijft, is Climategate twee weken lang geheel fosfaatvrij. Dat hoeft de productiviteit niet te minderen. In dit blog schets ik hoe een ooit machtige economische sector in Nederland- de visserij- in 15 jaar tijd haar macht verloor aan de milieubeweging.

Het is demonstratief voor wat een ooit bloeiende economie overkomt, als bepaalde groeperingen onder het mom van schijnbaar onaanvechtbare waarden als  ‘Dé wetenschap’, of ‘De Grenzen van de Aarde’ de macht naar zich toe trekken en vervolgens op a-democratische wijze beleid dicteren.  Terwijl ze natuurlijk gewoon hún selectie van wetenschap hanteren, die zeer aanvechtbaar is.

Henk Bleker september aanwezig bij het Waterloo in Wieringen
Johan Nooitgedagt (Voorzitter Vissersbond), de eunuch aan het hof van Wadden Natuurlijk tekent op 5 september het VIBEG-akkoord in Den Oever in het bijzijn van gesubsidieerde actiegroepen en Henk Bleker.

Met dit VIBEG-akkoord raken sommige vissers 25 procent van visgebied op Wad en Noordzee kwijt voor zee-eend.
Het doel? Na vertrek van de visserij moet de zwarte zee-eend weer in Nederlandse wateren overwinteren met een door het Ministerie van ELI vastgesteld streefaantal: 62600. Op de kop af, uit de koker van Imares. Het is Bleker’s erfenis van Gerda Verburg.

Volgens Imares-eendenkenner Mardik Leopold zitten de eenden die hier vroeger zwommen nu ’s winters in het buitenland. Volgens ministeriele logica moet je ze dus teruglokken uit de rest van het Noordelijk Halfrond door het oppervlak gesloten gebied in Nederlands Water uit te breiden naar de 20-meter dieptelijn. Zo werkt wetenschap, die als beleidsinstrument moet dienen om rechtszaken van activisten als Martijn de Jong (Coalitie Wadden Natuurlijk) af te weren. I Shit you not.

Hoe werden vissers zo tandenloos, dat ze dit lieten gebeuren?
Het antwoord ligt bij 8 rechtse directen die vissers met stomheid geslagen achterliet. In Climategate’s fosfaatvrije weken zullen die in meer blogs de revue passeren. Ik schets zo de ring waarin het Natura 2000-gevecht plaatsvindt. In ongetwijfeld voor sommigen ‘nodeloos kwetsend’ (Olff et al 2011) taalgebruik. Iedereen te vriend houden is nooit mijn grootste kwaliteit geweest, maar wie de serie Waarheid op Wad volgde, ziet dat het feitelijk klopt en zo niet: comments below.

Nooit bedacht? 8 redenen voor tandenloosheid

1. De uitkoop van Kokkelvisserij in 2004 en het EVA2-onderzoek, toen de visserijsector de strijd om het Wad kansloos verloor.
   Je kunt Natura 2000 nu, niet begrijpen zonder deze geschiedenis te kennen. De zelfde spelers toen, zijn ook nu actief. De vissers verloren (mede)dankzij de via het ministerie van VROM binnengesmokkelde Wouter van Dieren met zijn IMSA en de Commissie Meijer. Die afgang is het trauma van de visserijsector dat liet zien, dat ze hun macht kwijt waren. Maar ook van ambtenaren op het Ministerie van LNV die visserijgezind waren en een overlevingsplan hadden opgesteld. 

   Van Dieren zette onder het mom van ‘wetenschap’ de  wetenschap buiten spel, door het EVA2-onderzoek van Bruno Ens op het 5de plan te schuiven. Dat toont bijvoorbeeld een beleidsevaluatie ‘Als de Feiten Spreken’van beleidsonderzoeker Julien Hanssen.  Natura 2000-kartrekker uit het Ministerie Ton IJlstra beschouwt uitkoop van de kokkelsector als de grootste nederlaag uit zijn werkzame leven. Het ministerie wil het nu anders doen, maar in opvolgende blogs laat ik zien dat dit ze nooit lukt. Wetenschap blijft een middel om de tegenpartij te pacifieren, en de duurzame jongens (met diepe zakken) hebben de macht gewonnen in ons land in de donkergroene jaren onder Cramer.

2. In een beleidsarena waarin wetenschap als wapen geldt, verloor de visserij haar munitiedepot met gelijkgezinde biologen. Dit kwam door de fusie van het visserijbiologisch instituut RIVO met het Wageningse Alterra, tot Imares. Zo verschoof de typische productiegerichte mentaliteit van visserijbiologen in het instituut RIVO (van het kaliber Dolf Boddeke) naar de ecologistische benadering van Alterra, met haar klassiek Wageningse natuurbenadering (‘nature knows best,’ de nadruk op ‘natuurlijke processen’).Tegelijk is ons nationaal beleid op systeemleest geschoeid. Zo kent onze Nota Ruimte vertaald naar het IBN 2015 de ‘ecosysteembenadering’. Waartoe Alterra-denken op land leidt zien we in de Ecologische Hoofdstructuur met haar ‘procesnatuur’ en Frans Vera’s natuurlijke revolutie tegen cultuurnatuur, waar Bleker nu het mes in zet. Deze ecologische soap is nu in zee terechtgekomen, waarbij procedurekampioenen als Martijn de Jong én wetenschappers streven naar ‘meer natuurlijkheid’.(wie weet wat dat is mag het zeggen, ik weet het niet)
3. De laatste zee-onderzoeker op zee. Biologen van het kaliber Boddeke die viermaal per jaar langdurig met onderzoeksschepen op weg gaan zijn uitgestorven. Mensen als Adriaan Rijnsdorp staan alleen en houden zich gedeisd. De rest van ‘visserijdeskundigen’bestaat nu vooral uit mensen die tussen cruesli en zwangerschapsyoga op hun computermodel vaststellen dat ‘alle vis duswelbeswel niet duurzaam’ is. Terwijl een portret van Jolande Sap boven het bureau goedkeurend toekijkt.  OK, dit is een overdrijving, maar met kern van waarheid.
4. De kwantiteit van studies tegen visserij groeit tegelijk, dankzij het groeiende aantal studies met ‘nature knows best’-insteek. Dat komt voornamelijk omdat er vanuit de RUG (Olff , Piersma), Imares en NIOZ veel studies verschijnen met systeembiologische insteek (Nature knows best). Er is ook altijd wel weer een kanarie in de koolmijn te vinden (nu is het de scholekster weer) Verder opvallend zijn de vele studies die duidelijke visserijbiologische oorzaken (draagkracht) verhullen in een rookgordijn van detaillistische haarkloverij. Het meeste wetenschapsgeld van het Waddenfonds komt in deze hoek terecht. Maar meer studies betekent natuurlijk niet beslist meer gelijk, of meer wetenschap. Ik liet al in deel 2 van Waarheid op het Wad zien dat kwaliteit en kwantiteit niet noodzakelijk samenhangen.
5. Het gelijktijdig wegvallen van de vroeger krachtige visserijpoot bij het voormalige LNV-ministerie, verzwakte de politieke positie. De donkergroene dogmatici van VROM namen de regie over, ook nu bij de transitie van de mosselsector naar een progressief-politiek format (‘Duurzaam’). De VROM- vrinden van Wouter van Dieren’s Imsa (PvdA-dependance) doen ook weer mee
6. De groeiende afwezigheid van inhoudelijke kennis op ministeries, terwijl de ideologisering toeneemt. Die maakt dat de rapportage van een selecte groep Imares- wetenschappers met één visie in Natura 2000 zonder weerwoord tot wet wordt verheven. Zoals het streefaantal van 62600 eenden, dat vogelaars graag weer willen zien. Wetenschap werkt zo, samen met het voorzorgprincipe als pacificatiemiddel van tegenstanders van gesloten gebieden. Bewijs maar eens dat er géén 62600 hoorden te zijn, en dat die niet terugkomen zonder visserij te verjagen. Het laat vissers ‘met stomheid geslagen’.
7. Geld, geld en geld. De 800 miljoen euro aardgasgeld van de NAM, waarvan 130 miljoen ging naar de uitkoop van kokkelvissers, enkele miljoenen naar duurzame IMSA-jongens met diepe zakken (Hein Sas, Wouter van Dieren, Jan Paul van Soest). En de rest naar het Waddenfonds dat 20 jaar lang 30 miljoen euro beschikbaar stelt, voorlopig vooral aan progressief politieke ideologie (Zuurzaamheid). Tegelijk krijgen milieuclubs in een urbane samenleving als Nederland zoveel sympathie, postcodeloterijgeld en subsidie, dat ze bij de marketing van hun versie van wetenschap en duurzaamheid altijd het initiatief houden. Moet je nagaan, 25 jaar geleden was Urk nog een Mercedesdorp met een visuitvoer van een miljard gulden.
8. Het voorzorgprincipe, met haar retorische kwaliteit van de omkering van bewijslast. Wie geen moord heeft gepleegd moet zijn onschuld bewijzen. Het gros van ons milieubeleid is er op gebaseerd. Het voorzorgprincipe vormt het bestaansrecht van vele instituten als Alterra, het Planbureau voor de Bureaucratische Leefomgeving, vele vakgroepen op Universiteiten en onderdelen van ECN.

Verschuif de baseline en Imares valt door de mand
Nooitgedagt schrijft aan vissers dat hij bang is voor ‘de kennis die de milieubeweging kan mobiliseren’. Terwijl het zo eenvoudig is om argumentatie van Imares wetenschappelijk af te branden, als je dat maar niet door een jurist laat doen. Bijna alle conclusies en dus ook streefaantallen vogels veranderen, wanneer je de baseline verschuift: het basiskenmerk van pseudowetenschap. Maar er is nu een politieke werkelijkheid, die zijn reactie rechtvaardigt. Hij kan weinig kanten op.

Je ziet, ook zonder fosfaat produceer ik weer veel te veel woorden.
In komend blog: hoe gebruik je (jouw versie van) ecologie/wetenschap om je tegenstanders te pacificeren, met workshopleider Frans Vera. Ik zie grote tactische overeenkomsten met zijn mariene equivalenten.