Europese Biodiversiteitsbelasting in aantocht?

Als u de boer een paar cent per liter melk meer geeft, houdt hij de koeien in de wei. En als de overheid stikstofregelgeving versoepelt en lastendruk verlicht, houdt de boer geld en tijd over voor natuur

Deze week berichtte biologenblad Bionieuws over de 4de conferentie ‘Ecosystem Services, integrating science to practice’ die van 4 tot 7 oktober op de Wageningse berg plaatsvond. Ruim 200 internationale bureaudeskundigen wisselden hier ideeen uit over hoe je natuurwaarde in geld kunt uitdrukken via de nieuwe Ecosystem Valuation Database. Die komt voort uit TEEB van Pavan Sukhdev van Deutsche Bank en UNEP.

Nu dacht u zeker: dit is een blog van Rypke Zeilmaker, die gaat nu iets kritisch zeggen, dat er niks deugt van die ecosysteemdiensten enzo. Maak dan nu kennis met De Nieuwe Rypke, Groene Rypke de Duurzaamste!

Geld voor natuur, een goed idee
Zelf vind ik het ook gek dat iedereen wel zomaar 5 euro per uur parkeerbelasting in het met publiek geld onderhouden Amsterdam betaalt. Maar men begint te steigeren als je vertelt dat een kaartje voor een dag in het particulier beheerde Nationaal Park de Hoge Veluwe evenveel kost als 2 uurtjes parkeren in Amsterdam. Terwijl de beheerders zonder subsidie de broek moeten ophouden.

De miljoenen mensen die jaarlijks onze in Europees opzicht unieke duinen gebruiken, joggend, mountainbikend of gekleed volgens de laatste lifestyle-adviezen in ‘Roots’(het voormalige Grasduinen) zullen op zijn minst protesteren, wanneer alle parkeerplaatsen rond de – met publiek geld beheerde- duinen plots 4 euro per uur kosten.

Dit voorbeeld confronteert je weer met welke waarde je toekent aan een gebruiksgoed
..Of dit nu dagverblijf is tussen een opeenhoping grachtenpanden gevuld met PvdA-stemmers en cafés vol over het paard getilde import-provincialen, of een frisse neus in ons nog opvallend rijke landschap.

Maar..

…en hier komt toch even de oude Rypke weer naar boven en ik geef die oude onduurzame Rypke hier een ander tekstkleurtje: wanneer u dit blog met goed gevoel wilt verlaten over ‘Ecosysteemdiensten’ en haar voorvechters slaat u het gekleurde kader gewoon over, en haakt u weer in bij de conclusie, die best positief is. Minder regels en minder lastendruk leiden namelijk tot meer natuur, maar iets zegt de Oude Rypke dat het tegenovergestelde gebeurt dankzij ‘Ecosysteemdiensten’. En dat moest hij toch even kwijt, zo vertelde hij me.

Wie biedt hoger voor een wilgenbos?
Ecosysteemdiensten zijn in Nederland vooral erg populair bij de vakgroep van mijn allerbeste vriend Rik Leemans, en anderen die ‘iets’met klimaat doen als Pier Vellinga en Paul Opdam. Eén van de voorvechters van dit concept in Nederland, Dolf de Groot uit de Milieusysteemanalyse-groep van Rik Leemans. Zie het citaat van De Groot in het artikel, waarvan ik hoop dat hij de humor toch zelf ook inziet.

‘Zelf berekende De Groot dat het openzetten van de Haringvlietsluizen netto 500 miljoen euro per jaar oplevert aan ecosysteemdiensten voor bijvoorbeeld scheepvaart, recreatie en visserij. ‘De Zeeuwse media vonden dat absurd, dat een hectare van het achterliggende wilgenbos vijf keer zoveel waard is als een hectare landbouwgrond. …Het is voor veel mensen even wennen als je eerlijk gaat rekenen….

En bij de laatste zin kan ik echt mijn lachen niet meer inhouden. Het is nu al een vorm van ‘raise awareness science’ geworden, waarbij het bureaucratisch academisch complex, de waarde van slecht gedefinieerde natuur kunstmatig opblaast om indruk te maken op ambtenaren, collega’s en politici. Laat de zelfde berekening doen door een econoom die géén progressieve milieu-activist is en er komen volledig andere getallen uit. De getallen lijden kortom aan valse concreetheid.

The Economics of Eternal Bureacracy (TEEB)
Ik ben geen econoom, maar heb wel eerder de ecologische systematiek eens bekeken, en die is nog beroerder dan de economische. Over de ecologische systematiek achter ‘ecosysteemdiensten’schreef ik vorig jaar het artikel ‘Prijs de Aarde’ in Bionieuws bij het uitkomen van het TEEB-rapport: van de VN en Deutsche Bank: The Economics Of Ecosystems and Biodiversity, waaraan Leon Braat van het Planbureau voor de Leefomgeving meewerkte.

TEEB bevat joekels van aannames en keuzes die per persoon kunnen verschillen
Zoals de aanname dat ‘het verloren paradijs’, de natuur voor de industriele revolutie in ee ‘optimum’zat met maximale waarde. En dat je alle CO2-uitstoot beslist ‘vervuiling’is, die afbreuk doet aan een niet nader gedefinieerd ecosysteem. En dat je die uitstoot beslist moet compenseren en dat een bos/natuurgebied de beste vorm van CO2-compensatie is.

En dat je dús De Ecologische Voetafdruk doet dat ook. Bovendien, de gebieden met de meeste natuurwetenschappelijke waarde zijn niet de gebieden met de meeste financiele waarde, uitgedrukt in ecosysteemdiensten.

Oude wijn in nieuwe zakken
Het nieuwe bionieuwsartikel wekt, net als de deelnemers, verder de indruk dat het concept van Ecosysteemdiensten ‘nieuw’is. Dat is natuurlijk onzin. Roefie Hueting met zijn ‘duurzaam nationaal inkomen’was hier decennia voor ecoloog Robert Constanza mee bezig, Bob Goudswaard ook met zijn ‘economie van het genoeg’. En het idee is al sinds 1998 in gebruik via ‘natuurcompensatie’: wie met nieuwe bouwactiviteiten natuurschade aanbrengt moet dat compenseren.

Natuurcompensatie is TEEB in praktijk
Zo wentelde Ton IJlstra van het Ministerie van ELI als projectleider bij Maasvlakte 2 de ‘schade’aan Habitat H1110 door de aanleg af op visserij, door Zeeuwse vissers visgrond af te pakken. Dat zou ‘goed’zijn voor de natuur, waarbij Imares-ecologen een twijfelachtige systematiek ontwierpen die de afname van visserij koppelde aan ‘natuurverbetering’.

Nationaal Groenfonds is TEEB in praktijk
Of je stort geld in het Nationaal Groenfonds, ter compensatie. Dat wordt echter nauwelijks gebruikt voor het creeren van nieuwe natuurgronden, want er is geen plaats. Het wordt wel aangewend voor klimaatpropaganda, zoals Dolf Roos en Rik Leemans hun ‘Opgewarmd Nederland’. Internationaal is die compensatie al in gebruik via het ‘bos laten staan’-programma REDD, ook zo’n papieren tijger.

Papieren tijgers die tot meer regeldruk leiden met twijfelachtige opbrengst
Dus, de kans op papieren tijgers is bij Ecosysteemdiensten levensgroot zolang je het niet echt aan de markt overlaat, maar aan het bureaucratisch academisch complex van progressieve ecologen, economen en hun geestverwanten in de ambtenarij. De astronomische bedragen die zij noemen, zijn vooral bedoeld om indruk te maken op politici, zodat deze topdown allerlei nieuwe regels, belastingen en beperkingen gaan opleggen.

TEEB wordt nieuwe vorm van belastingheffen voor EU-bureaucraten
Mijn voorspelling is dan dat ‘Biodiversiteit’uiteindelijk gewoon een nieuwe vorm van belastingheffen wordt, verdwijnend in de algemene middelen. Ecosysteemdiensten en TEEB zijn geknipt als schema voor Brusselse bureacraten, die nieuwe manieren zoeken om het uitdijende bureaucratenapparaat en het Europees Noodfonds van fondsen te voorzien. En om academici van het kaliber Leemans van onderzoeksgeld te voorzien.

Prijskaartje aan de natuur aan markt overlaten
Er zijn vooral MINDER regels nodig en lastendruk, zodat particulieren meer tijd en geld over hebben voor natuur. Wanneer de overheid meer onnodige regels opruimt voor particulieren, kan het prijskaartje aan natuur creativiteit stimuleren om natuurbeheer meer particulier te financieren. Bijvoorbeeld de geldverslindende afvoerplicht van maaisel om dit duur als afval te verwerken. De conflicten van agrariers die natuuroevers aanleggen met waterschappen, die boetes uitdelen.

In potentie geeft een prijskaartje in euro’s bij natuur, de beheerders meer mogelijkheden om kostendekkend ons land mooi te houden. Ik verbaas me iedere keer weer, zoals vorige week nog op Texel hoe goed we dat tot nu toe hebben geregeld in ons overvolle landje. Ik liep via de Mokbaai door de duinen en kwam niemand tegen in een land van 17 miljoen mensen.