KNAW blijft de kop in het zand steken

Ruim drie maanden na het verzenden van de brief van 23 wetenschappers, waarin goed onderbouwd aangedrongen werd op terugtrekking van de KNAW klimaatbrochure, is nog steeds geen enkele reactie ontvangen van de KNAW.

Inmiddels heeft Arthur Rörsch wél een reactie op zijn persoonlijke brief aan KNAW president Robbert Dijkgraaf gekregen. Maar die bevat slechts een algemene uitleg van de goede bedoelingen van de KNAW in het klimaatdebat, en gaat in het geheel niet in op de door prof. Rörsch geuite bezwaren. Het heeft dus drie maanden geduurd, maar de heer Rörsch heeft tenminste een antwoord gekregen.

De groep van 23 wetenschappers heeft echter nog steeds niets gehoord. Dit kan onderhand moeilijk anders uitgelegd worden dan als de strategie: “als ik maar lang genoeg niet thuis geef waait alle ellende vanzelf wel weer over”.

Dit getuigt niet van respect voor de vooraanstaande schrijvers van deze brief: onder de ondertekenaars bevinden zich een aantal gezaghebbende wetenschappers, zoals dr Bas van Geel,  prof. dr ir Dick Thoenes, prof. ir Rob Kouffeld, en prof. dr ir Frans Sluijter; vooraanstaande namen uit de wereld van wetenschapsbeleid en meteorologie, zoals prof. dr ir Arthur Rörsch, dr Kees Le Pair, ir Jan Mulderink en prof. dr ir Henk Tennekes; en zelfs een lid van de KNAW, prof. dr Peter Ziegler.
In het gezelschap ondertekenaars is verder aantoonbaar overweldigend meer kennis aanwezig over de werking van het klimaat dan in de gehele KNAW bij elkaar.
Niet bepaald een groep die je je als KNAW kunt permitteren zomaar te negeren.                                 

Grote reputatieschade voor Dijkgraaf en de KNAW
Wat president Dijkgraaf blijkbaar niet beseft is dat intussen de schade aan de reputatie van zijn instituut en ook hemzelf steeds verder toeneemt. Hoe langer deze kwestie voortwoekert, hoe dieper het beeld van onwetenschappelijke partijdigheid en politiek gemotiveerde stellingname, maar ook van knullig opereren bij optredende problemen, zich zal nestelen in de publieke perceptie van de KNAW en haar huidige voorzitter.

Wat nu?
Uiteraard zal bij de KNAW aangedrongen worden op een inhoudelijk antwoord op de brief, en bij een eventuele weigering om de brochure terug te trekken, op een weerlegging van de door de wetenschappers aangevoerde argumenten. Met minder zal beslist geen genoegen genomen worden.

Gezien de interesse die bij politici ontstaan is voor de KNAW affaire is er zelfs een reëel risico op escalatie, waarbij de KNAW als instituut ter discussie gesteld zou kunnen worden. Haar bestaansrecht is immers gebaseerd op volstrekt onafhankelijke en zuivere wetenschapsbeoefening, en het is evident dat hiervan bij de KNAW opstelling in het klimaatdebat de laatste jaren geen sprake was.

Hoewel deze afweging op grond van de feiten terecht zou zijn, zie ik toch liever een bewijs van haar zelfreinigend vermogen, dan een discussie over het bestaansrecht van de KNAW in haar huidige vorm.
Alleen een snelle en correcte afhandeling van deze affaire kan mijns inziens de schade voor de KNAW dus nog enigszins inperken.

Wat voorafging
Na 27 april 2010, de dag waarin wetenschappers uit beide klimaatkampen op verzoek van de KNAW hun mening hadden gegeven over de klimaatwetenschap, had de KNAW anderhalf jaar nodig om met een verslag te komen, in de vorm van een klimaatbrochure. Deze bleek echter grotendeels geschreven vanuit het IPCC standpunt, daarbij alle tegengeluiden uit de wetenschapsdag en daarbuiten negerend.
Daarmee worden de sceptische deelnemers aan de discussie geschoffeerd, maar veel ernstiger is dat KNAW president Robbert Dijkgraaf in het voorwoord, ondanks de IPCC propaganda in de brochure, claimt dat deze een objectief standpunt inneemt:

“Deze brochure zet de natuurwetenschappelijke, ‘harde’ feiten over ons klimaat op een rijtje”

“In het laatste hoofdstuk vindt u zeven samenhangende stellingen over klimaatverandering – zaken waar de wetenschap het over eens is.”

“Met deze brochure wil de KNAW als een honest broker in kennis, u een zo betrouwbaar mogelijk beeld geven van de stand van zaken over klimaatverandering.”

Dat de claims van Dijkgraaf zeer misleidend zijn heb ik aangetoond in een blog, de dag van het uitkomen van de brochure, en in mijn presentatie in Nieuwspoort op 12 december.
Ik stond niet alleen in deze kritiek: een groep van 23 wetenschappers en andere actieve sceptici schreef al twee weken na het uitkomen een vernietigende brief aan de KNAW waarin op terugtrekking van de brochure aangedrongen werd.

De reactie van de KNAW
Daarop werd tot nu toe niet gereageerd door de KNAW, zelfs het verzoek om een ontvangstbevestiging (zowel in de brief als in de begeleidende email) werd genegeerd.
Wel werd door de voorzitter van het brochure-comité, Prof. Rudy Rabbinge, op onze bijeenkomst over de brochure in Nieuwspoort, een uitgebreide toelichting gegeven waarin hij twee zaken benadrukte: de brochure bevatte helemaal niet de harde feiten over het klimaat, en het was juist de bedoeling van de schrijvers geweest om toenadering tot de sceptici te zoeken. De brochure moest gezien worden als een discussiestuk.
De bedoeling van de schrijvers, en de aard van de inhoud van de brochure zijn dus inmiddels duidelijk.

Klein probleem: zó staat het niet in de brochure! En deze is mét de onjuiste claims van Dijkgraaf erin aan het parlement aangeboden als onderbouwing van klimaatbeleid, met het volle gewicht van de Nederlandse wetenschap erachter.

De onjuistheid van deze claims in het voorwoord valt, zeker na de toelichting van prof. Rabbinge in Nieuwspoort, niet meer te ontkennen. Aangezien de claim van onpartijdigheid en unanimiteit cruciaal is voor de plaats van de brochure in de politieke besluitvorming, is er in mijn ogen dus geen andere optie dan het terugtrekken van de brochure.

Het wachten is op het bevrijdende antwoord van president Dijkgraaf.