Exxon Energy Outlook voor 2040 (2): nog zeker een eeuw fossiel

(vervolg op Deel 1 over China en kernenergie)

In deel 2 over de Energy Outlook 2040 van ExxonMobil ga ik – wederom kritisch, zoals u van me gewend bent – in op het rapport en de consequenties ervan voor renewables en CO2 beleid.

Windenergie naar 20% aandeel in Europese elektriciteitsproductie?
Exxon verwacht een stijging van het aandeel van wind in de elektriciteitsopwekking van 5% naar 20% in Europa. Daarbij is geen rekening gehouden met een mogelijke opslag van energie, maar wel met een stabiel, iets toenemend aandeel nucleair.
Dit geeft mij aan dat het rapport niet is gemaakt door ingenieurs maar door doctorandussen!       

Wanneer je de duurzame plannen van de Europese regeringen optelt kom je wellicht op 20% uit, maar dan zie je iets over het hoofd.
Het waait maar ca 25% van de tijd. Als je 25% van je elektriciteit uit wind wilt halen, moet je dus wanneer het waait 100% van je stroom uit wind halen en alle andere bronnen stilleggen. Dit is zowel technisch als economisch niet mogelijk met steenkool en nucleair, en alleen met grote kosten en energieverliezen met gas. En die 25% is dan dus ook het absoluut maximale aandeel van wind.

25% wind houdt dus in 75% gas, waarbij zowel gas als wind de volle 100% productiecapaciteit moeten hebben van de maximale vraag. Dit leidt tot het volledig stoppen met nucleair en steenkool. Maar daar is in het rapport niets van terug te vinden: steenkool en nucleair blijven samen 35% basislast, iets minder dan nu het geval is. Dat is technisch onmogelijk.

Verder kun je als het waait op momenten dat de stroomvraag laag is, je 100% windstroom nergens kwijt. Dus met 100% windcapaciteit haal je nog lang geen overall 25% aandeel. En méér dan 100% windcapaciteit plaatsen is totaal onzinnig zonder opslag. De in de outlook genoemde 20% zijn dus om meerdere redenen technisch volstrekt onhaalbaar.

Ook het aandeel renewables in China wordt veel hoger ingeschat dan zelfs de Chinadeskundigen van het IPCC dat twee jaar geleden nog deden in dezelfde zaal.

Dus ook over de groei van de duurzame bronnen is het Exxon rapport over-optimistisch.

Renewables in 2040 nog steeds verwaarloosbaar
We hebben gezien dat de Exxon outlook bedenkelijk optimistische verwachtingen geeft over de groei van renewables en nucleair, de afname van steenkool, en de Chinese energievraag. We kunnen dus concluderen dat de werkelijke productie  van fossiele energie in 2040 waarschijnlijk aanmerkelijk groter zal zijn dan in de outlook, zowel absoluut als in percentage. En zeker niet lager.

Wat blijkt: zelfs met deze gunstige aannames zitten de duurzame bronnen in 2040 nog maar op ca 5%, en fossiel op 80%. En zo te zien blijft fossiel tot 2100 nog de voornaamste energiebron.
Ik houd het eerder op 3% en 90%, onder andere omdat ik nucleair in 2040 in het allergunstigste geval het huidige aandeel zie houden. Maar erg veel maakt dat niet uit voor de volgende paragraaf…

De CO2 uitstoot paradox
Bij een dergelijk gedetailleerde inschatting is het eenvoudig om daar een CO2 uitstoot grafiek uit af te leiden. En dat heeft Exxon ook netjes gedaan. En wat zien we, ondanks de optimistische inschatting van duurzame bronnen, van de afname van kolencentrales, en van de afname van het Chinese energiegebruik na 2030?

Een stijging van de wereldwijde CO2 uitstoot tov 1990 met 60%.

Alle miljoenen vliegkilometers van de snoepreizende klimaatonderhandelaars, en de 850 miljard die al aan Kyoto maatregelen besteed zijn ten spijt: er komt geen CO2 uitstoot reductie maar een flinke toename.

Dit verbaasde een CO2 emissiespecialist in de zaal. Hij zag een toch wel erg grote discrepantie tussen de harde cijfers van Exxon (+60% uitstoot tov 1990) en de harde beleidsdoelen van de Europese regeringen (een snelle reductie van 80% tov 2000). Was daar binnen Exxon wellicht discussie over?

Daarover was de spreker helder: “With what we see and what we know, the aspirations you mention (i.c. 80% reductie,TW) are just not realistic”.

Hij wees er bovendien op dat de verwachtingen van Exxon amper afwijken van de andere verkenningen zoals die van Shell, van BP maar ook van het IEA, tegenwoordig geleid door onze eigen Maria van der Hoeven, dat toch steeds meer een bolwerk van duurzame politieke correctheid aan het worden is dan een club die ons van een ongestoorde levering van energie verzekert.

Dit verklaart in mijn ogen de over-optimistische tendensen in deze outlook: ook bij de strategische energie-experts van Big Oil lijkt er een gevaarlijke vorm van group-think te ontstaan.

Maar dit verhult gelukkig niet de harde feiten over de CO2 uitstoot, en het geheel onrealistische streven om deze tot middeleeuwse proporties terug te brengen ter bestrijding van een op vage gronden verondersteld klimaatprobleem. De Europese CO2 reductiedoelstellingen blijken niets anders te zijn dan peperduur symboolbeleid.

Losse statements
Tot slot nog enige interessante statements uit het rapport:

– Het energieverbruik stijgt vooral op gebied van elektriciteit, en in iets mindere mate in transport

– In 2040 zitten we nog lang niet halverwege de productie van de nu bekende winbare oliereserves. Dus zonder extra vondsten, zonder olie uit gas en zonder olie uit steenkool, hebben we nog tot 2080 voldoende olie.

– Exxon ziet totaal geen heil in biofuels. De meeste hebben een negatief energierendement, met name de Bio-ethanol die op grote schaal geproduceerd wordt in de EU en de VS.
Men doet wel principieel onderzoek naar algen, maar daarvoor is een mogelijke toepassing nog ver buiten het huidige gezichtsveld.

– Het energiegebruik van personenauto’s wereldwijd topt al in 2015.
Dit is het gevolg van zeer optimistische verwachtingen over de toenemende efficiency van auto’s en het gebruik van hybride voertuigen, gecombineerd met de Chinese demografische ontwikkeling. De elektrische auto blijft marginaal tot er een doorbraak komt op batterijgebied.

KIVI ongeëvenaarde bron van informatie
Zolang ik lid ben van deze vereniging voor ingenieurs is er een niet aflatende reeks van uitstekende avonden geweest over energie, met telkens topmensen uit het vakgebied die vrijmoedig informatie gaven en vragen beantwoordden. Een groot deel van mijn blogs is hierop gebaseerd geweest. Ook de uitstekende (gratis!) bladen van de vereniging (De Ingenieur en het Technisch Weekblad) focussen sterk op energie.
Een lidmaatschap van KIVI Niria is een must voor iedere ingenieur die zich interesseert voor de ontwikkelingen op energiegebied!