Algemene Rekenkamer: Wanbeheer bij gelden Waddenfonds

Waddengas gaf Waddenfonds 800 miljoen euro: boortoren Nam met op voorgrond handkokkelvissers

Voor onze lezers die de cyclus volgen over Natura 2000 op het Wad en ‘Bodemberoering’: de Algemene Rekenkamer constateert wanbeheer bij het Waddenfonds, de 800 miljoen euro Waddengasgeld waarvan nog een half miljard over is. Dat meldt Binnenlands Bestuur op basis van het Dagblad van het Noorden, maar je kunt het rapport van de Algemene Rekenkamer hier zelf ook nalezen dat al op 16 mei is vrijgekomen.

Zelfde praktijk als bij besteding klimaatmiljarden
De Algemene Rekenkamer doet hier de zelfde conclusies die van toepassing zijn bij de besteding van de miljarden euro’s klimaatsubsidies: afwezigheid van financiele controle en verslaglegging, zodat de Tweede Kamer haar controlefunctie niet kan uitoefenen. Een gesubsidieerd project is ook bij het Waddenfonds een succes als al het geld is toegezegd of verdwenen.

Er is

• – geen deugdelijke verslaglegging van de lopende bestedingen en projecten door het Ministerie tot het jaar 2011. De Tweede Kamer kan zo niet juist geinformeerd worden en controleren of de in dit geval honderden miljoenen toegezegde euro’s goed besteed zijn.
• – Tot 1 januari 2012 was het ministerie verantwoordelijk voor het Waddenfonds, na die datum de provincies Groningen, Friesland en Noord Holland. De voorwaarden om Waddenfondsgelden toe te kennen aan projecten zijn niet vastgeled, bij de overdracht van het Waddenfonds naar de provincies. Nu provincies én profiteur én uitgever van Waddenfondsgelden zijn dreigt belangenverstrengeling. In theorie kan de provincie nu voor iedere wens een graai doen uit het Waddenfonds

In de praktijk leidt de gebrekkige controle en verslaggeving nu tot vertraging de helft van 43 lopende projecten, zoals verbetering van de Elfstedenvaarroute. Dat controleren van uitgaven deed de Tweede Kamer toch al niet – druk met twitteren, Cameravragen en socialiseren als ze zijn- maar deze formaliteit is toch vermeldenswaard.

Wie is verantwoordelijk?
Het Ministerie van ELI wil de verantwoordelijkheid volgens de Algemene Rekenkamer afschuiven op de provincies. Maar het rapport gaat over de periode vóór 1 januari 2012. Gedeputeerde Tineke Schokker schuift het balletje in dit geval terecht naar het ministerie. Verder relevant is dat het Ministerie eigenlijk zelf een graai doet uit het Waddenfonds, door na overdracht 75 miljoen euro te korten. Terwijl ze- het fonds geindexeerd op inflatie- juist méér zouden moeten overdragen.

Grootste profiteurs Waddenfonds: academische onderzoeksgroepen
Via deze link kun je een lijst zien met toegekende subsidies en projecten van de eerste 3 ’tenders’: de ontvangers van op afstand de grootste bedragen zijn de Waddenacademie (5 miljoen), onderzoeksprojecten als ‘Waddensleutels’ en Mosselwad die voor een slordige 8 en respectievelijk 5 miljoen euro academisch herformuleren wat vissers al eeuwen weten.

Gronings onderzoek Rypkiaans hergeformuleerd
Ontdekking van Waddensleutels tot nu toe: Predatie door vogels en zeesterren kan hele mosselbestanden in korte tijd wegvagen, en stormen vagen ook mosselbanken weg. Bij vissers klinkt het dom en tendentieus, maar moeten we met hun emoties rekening houden. Nu Groningse dierecologen dat herformuleren, en hun phd’s er op promoveren draagt het bij aan ‘een beter duurzaam beheer van biodiversiteit van de Wadden’ en kun je er een conferentie over houden.

Duurzame Van Dieren verbande Kokkelvisserij voor niets/130 miljoen euro
Het Waddenfonds- een slordige 800 miljoen euro- ontstond in 2006 als afkooppremie voor de milieubeweging om het boren naar Waddengas mogelijk te maken. Duurzame 100-topper Wouter van Dieren pacificeerde tegenstand van de milieubeweging en gaf de mechanische Kokkelvisserij ’the boot’voor de NAM, via een machiavelliaanse strategie, die Ton IJlstra en LNV buiten spel zette: wat hem en zijn Imsa de nodige tonnen- of waren het miljoenen Wouter?- euro’s opleverde van de NAM.

Van Dieren en Dierecologen
Achteraf bleek de verbanning van de mechanische kokkelvisserij onnodig, want zoals ik al in mijn bodemberoeringsreeks blogde is er– behalve dan door Theunis Piersma- nooit iemand geweest die een blijvend negatief effect vond op de immer dynamische Wadbodem. Wat het wel opleverde: miljoenen euro’s onderzoeksgeld voor Groningse ecologen die de visserij van het Wad af onderzochten, ook voor Van Dieren’s frontsoldaat, Hein Sas en zijn programma ‘Naar een Rijke Waddenzee(-consultant RZ)’.