Beleidsonderzoeker Raoul Beunen bevestigt in zijn nieuwe artikel Performing Failure in Nature Conservation in Land Use Policy, wat wij hier al 2 jaar schreven: Natura 2000 ondermijnt de zaak van natuurbescherming bij de bevolking, ondernemers en natuurgebruikers. Er zou nu zelfs een crisis in natuurbescherming zijn.

Van bijna nul naar honderden procedures in 10 jaar
Beunen vond verschillende oorzaken die de populariteit van natuurbescherming aantasten. Die komen neer op twee kernbegrippen:

  • Natura 2000 juridiseerde de natuur, zodat procedurele houdbaarheid in de rechtszaal belangrijker werd dan resultaten in de praktijk en rationaliteit: het aantal procedures in kader van Habitatrichtlijn, Vogelrichtlijn, Natuurbeschermingswet en Flora en Faunawet explodeerde van bijna nul naar honderden per jaar in 10 jaar tijd, zo turfde Beunen.
  • Het Brusselse bureaucratische koekoekskind Natura 2000 verwoestte de in een eeuw ontstane tradities van Nederlandse natuurbescherming waar belangenafweging lokaal evolueerde tussen natuur, natuurgebruik en verschillende belanghebbenden.

Korenwolf onder water van Christien Absil: de bruinvis
Lees Beunen zijn hele artikel, het is zeer actueel, nu het Ministerie van ELI op last van de Raad van State op 20 maart de stormachtig in aantal toenemende bruinvis een hoger beschermingsregime gaf (gebiedsverbetering) in de Noordzee op grond van de Habitatrichtlijn. Dit na een bezwaar bij de Raad van State van Greenpeace en Stichting de Noordzee op 16 maart 2011, waar de Raad van State ze op 14 november 2012 gelijk gaf (maar de meeste punten afwees).

Dankzij Greenpeace krijgen vissers een hekel aan die bruinvis, terwijl ze het leuk vinden één te zien. Overheid en milieubeweging slagen er zo in ieder plezier uit de natuur te halen.


Beunen onderstreept veel van wat ik hier over de relatie Natura 2000 en visserij schreef sinds mijn blog Machiavelli met de Zwarte Zee-eend als wapen: over hoe NGO’s de natuur juridisch misbruiken zonder met belangen van natuurgebruikers rekening te houden, én zonder toetsing van hun beweringen/voorstellen aan de natuurpraktijk.

Milieuclubs met juridische schoten hagel oorzaak van juridisering natuurbescherming.
Habitatrichtlijn en Vogelrichtlijn werden door NGO’s te pas en te onpas – vaak met succes- aangegrepen om projecten stil te leggen, wat steeds meer wrevel wekte: die wrevel ondermijnde steun aan natuurbescherming volgens Beunen zodat hij zelfs van een ‘crisis in natuurbescherming’spreekt.

Het begon in media met de korenwolf van Jaap Dirkmaat die via de Habitatrichtlijn de aanleg van het Businesspark in Heerlen uitstelde. De Habitatrichtlijn gebood ‘meer onderzoek’. NGO’s ontdekten zo de procedurele kracht van Brusselse regels, en zo begon de juridisering van natuur. Beunen noemt ook Martijn de Jonge zijn Wilde Kokkels op het Wad.

Het gebruik van Habitatrichtlijn werd dé strategie van milieuclubs (ik bedoel altijd fondsenwervende bedrijfjes zonder grondbezit, natuurbeheerders hebben mijn sympathie) Je kunt het gebruik van procedurele hagel ook zien bij de zaken die Greenpeace en Stichting de Noordzee aanspannen met hun vaste advocate Anna Jonkhoff. Ze komen met minstens 10 punten, verschillende soorten en er is altijd één bezwaar of beestje waarmee ze juridisch raak kunnen schieten bij de Raad van State, waarna ze dan in persberichten in media victorie kraaien.

Zandhagedisverplaats-industrie
Dankzij het Brusselse natuurbeleid kwam zo de nadruk op vervelende soortjes te liggen, die door iedere partij voor eigen doel in de rechtszaal werden gebruikt. Procedurele geldigheid werd belangrijker dan de natuurlijke werkelijkheid en belangen van natuur en natuurgebruikers. Met een hele industrie, die zandhagedisjes moet verplaatsen om aan procedurele eisen te voldoen. Absurde praktijken die procedureel juist zijn maar die door hun ondoelmatigheid en vertraging wrevel wekken bij ondernemers, media, politici, en eigenlijk ieder redelijk denkend mens( behalve bij milieuclubs dus). Eigenlijk heel logisch, maar goed dat Beunen het nog even systematischer bekeek.

Ondermijning Natuurbeschermingstradities
Verder constateert Beunen dat de in een eeuw ontstane praktijk van Natuurbescherming in Nederland door Natura 2000 werd verstoord. De bestaande praktijk in Nederland was voor Natura 2000 meer flexibel op lokaal niveau, belangenafweging evolueerde in overleg, nationaal beleid stond lokaal niet vastgevroren. De meeste natuurgebieden waren al beschermd, Natura 2000 voegde daar weinig aan toe en had geruisloos opgenomen kunnen worden. Maar Natura 2000 kwam als bureaucratisch koekoekskind, en juridiseerde alle belangenafweging die eerder in overleg kon plaatsvinden: want via managementplannen en juridische procedures ligt de zaak al direct dichtgetimmerd

Iedere conservatief snapt dit
Brussel breekt met haar ongevraagde regels plotseling in de nationale praktijk in. Bij soms in eeuwen ontstane tradities die zijn aangepast aan lokale gebruiken en zo vervreemdt Brussel het beleid van de praktijk met averechtse gevolgen van de beleden intenties. Zie ook ‘klimaatbeleid’, subsidiering van windmolens die leidt tot import van meer steenkool.

In een volgende blog geef ik meer voorbeelden hoe milieuclubs en overheid de natuurbescherming geweld aandoen.