Jan Smit bij ‘onze’ KT-grens in de Geulhemmergroeve
Afgelopen vrijdag nam geoloog Jan Smit van de VU afscheid, om als emeritus verder te leven. Smit ontdekte kleilaagjes op de grens van Krijt en Tertiair ongeveer 65 miljoen jaar geleden, waarbij in geologisch gezien korte tijd van duizenden jaren de complete fauna- in zijn geval foraminiferen- veranderde. Dat duidde op een mondiale milieuramp, met massa-uitsterven. Toch werd Smit niet dé ontdekker van de bekende meteorietinslag die de dinosauriërs uitroeide, het was Walter Alvarez die twee weken ná Smit in Science publiceerde over deze KT-grens. Alvarez vond de piek in Iridium. Een stof die duidde op buitenaardse invloed, een meteoriet waar Smit enkel Kobalt vond.
Smit liet zijn kleilaagjes in een Delfts lab analyseren, waar men wel kobalt vond maar niets vertelde over Iridium. Smit koppelde wel de vondst aan de meteoriet die de krater bij het Mexicaanse Yucatan veroorzaakte.
De weerstand tegen plots massa-uitsterven en mondiale milieurampen was groot. Die discussie -geleidelijke verandering, het zogenaamde uniformitarisme versus catastrofisme/ plotse zondvloeden- speelt al sinds één van de stamvaders van de Geologie Charles Lyell in de 19de eeuw. Biologisch gezien valt weerstand terug te brengen tot het klassieke darwinisme, dat sterk op Lyell leunde. Immers, evolutie naar meer complexe organismen moest geleidelijk verlopen, biologisch uniformitarisme. Mondiale catastrofes die de biosfeer plots op delete zetten dragen daar niet aan bij.
Ook bestaat twijfel over de mate waarin één gebeurtenis de hele biosfeer kan ontwrichten, wat weer actueel is voor de huidige milieudiscussie; hoe stabiel is de biosfeer en welke schokken kan deze verwerken. Uiteindelijk kreeg Smit de twijfelaars aan zijn kant, al blijft de bij Princeton werkzame Zwitser Gerta Keller zich verzetten, dat was ook zo toen ik 6 jaar terug een verhaal schreef over Smit voor de Standaard en BIonieuws. Keller wijt het uitsterven aan langdurig vulkanisme dat de Deccan Traps in India vormde over honderdduizenden jaren. De ‘Traps’ zijn een verbastering van het Nederlandse woord trappen. Dus het geleidelijk ongunstig worden van omstandigheden voor dino’s door steeds meer CO2 en vulkanische as, geen catastrofisme maar uniformitarisme.
In Limburg in de Geulhemmergroeve kun je een stukje KT-grens bewonderen, het zwarte kleilaagje dat mondiaal op honderden plaatsen is gevonden. Een aanrader, die bij mij de verwondering en relativering aanwakkert over de eindeloosheid van de aarde en het leven.
En nog iets: iedereen die kippen houdt weet dat dino’s nooit zijn uitgestorven. De manier van lopen, de geschubde poten en die oertijdblik in hun ogen. Zet één gen om en een kip krijgt tanden aan zijn snavel. Dus de meteoriet heeft geen volledig werk afgeleverd.
De zwarte lijn boven de mijnwerkerslamp is de KT-grens, al werd hier geen Iridium aangetoond
Toch wel typisch dat NIEMAND op dit waardevolle artikel van Rypke reageert. Dat geeft aan dat we nog ver verwijderd zijn van een wetenschapsblog met een breed publiek dat ook oprecht geïnteresseerd is in wetenschap. Tuurlijk de strijd tegen de ecodictatuur heeft meer gewicht, maar wetenschap is toch wel iets moois als l’art pour l’art.
Ik weet niks af van het onderwerp en kan er dus ook niks over zeggen. Dus dat ga ik ook niet doen. Succes verder ermee, heren Zeilmaker en Smit.
Interessant! Meer lees- / leer- dan discussiestuk! Welke lering is eruit te trekken voor het opwarmings-gepolitiseerde heden?
Het is een heel interessant artikel.
Ik heb jaren geleden een jaar Geologie gedaan en ook dit onderwerp werd behandeld.
Je moet wel Geologische en Biologische vakken hebben gehad om het te begrijpen.
De meeste mensen lezen de kranten met artikelen over klimaat verandering en geloven dat de schuld bij de mens ligt. En dan heel simpel, met een moeilijk taal gebruik en grafieken.
Ik heb zelf fossielen in Limburg opgegraven, dus veel zeedieren, inktvis staarten, zee-egels, en schelpen. De meeste mensen weten niet dat Zuid Nederland in de periode Krijt, zo’n 65 miljoen jaar geleden, onder water lag van een ondiepe en warme zee.
Vaak door dit soort catastrofe hebben andere diersoorten de kans om zich te ontwikkelen. Na de tijdperk van de Dinosaurus kwam de zoogdier tot ontwikkeling. Maar de meeste zoogdieren die enorme afmetingen hadden, zijn ook weer uitgestorven. De grond luiaard, Sable tooth Tiger, Mammoet. Door de ijstijd!
Hier is een interessante tijdlijn zodat mensen snel een overzicht krijgen van de periodes op aarde en het klimaat.
http://www.ucmp.berkeley.edu/help/timeform.php
@Turris, de les van dit artikel is dat je niet alles moet politiseren, politisering is hopeloos oninteressant vergeleken met de wonderlijkheid van de natuur en het plezier van mooie wetenschap om iets van haar geheimen te ontrafelen, zoals Hajo terecht opmerkt de kunst om de kunst. Politiseren gebeurt vaak zodat de leeghoofden en andersgemankeerden ook menen mee te kunnen praten over zaken waar ze normaal gesproken geen snars van zouden begrijpen. Omdat bij politiek iedereen even deskundig/handig is lijkt politisering de norm, het is de evenknie van debilisering en beschavingsverval
Voor mij heeft mooie wetenschap een spirituele dimensie, immers je zoekt zo ook naar een beter begrip van het hoe en waarom van leven. Uiteindelijk is mijn interesse voor ecologie en evolutie daartoe te herleiden
In wezen met je eens. Het is een interessant item, mooie foto’s. Je reactie daarop wijzend is terecht, de kapittel niet. De actualiteit is, dat wetenschap en ook schoonheid (=ethiek) door de politiek wordt geregisseerd, en dogmatisch gedomineerd. Er woedt een keiharde politieke strijd binnen wetenschap/ethiek. ‘Moet je toch zijn opgevallen de afgelopen jaren in je blogs tegen KNAW, Imares, GreenPeace, IPCC, Al Gore,Milieubeweging etc. met de lessen, die we reeds hebben kunnen trekken, ter voorkoming van aanstaande maatschappelijke grove blunders op wereldformaat, juist door lieden die uitsluitend politieke macht nastreven. Ik probeer een link te leggen naar de actualiteit zoals “van dino’s naar kippen”, naar “van wereldverbeteraars naar duurzame milieucatastrofes “.
@ Rypke: Op radio1 was vanmiddag onkreukbare Marcel Crok (hartstikke duidelijk en fair) in discussie met AGW-alarmisten en Kyoto-aanhangers. Waar Crok met puur onweerlegbare wetenschappelijke klimaat – IPCC-argumenten komt, komen de AGW-alarmisten en CO2=reductie-Kyoto-aanhangers juist steeds weer met politieke argumenten, als Crok hun klimaat-CO2-fundament onderuit heeft gehaald.
Argumenten : (1) Los komen van Arabische en Poetins fossiele brandstoffen, (2) baas over eigen energie (2a: maar schaliegas is blijft gotspe!), (3) een duurzame economie als heilstaat (waarom eigenlijk?) die ontelbaar veel duurder is dan de fossiele economie en (4) met “verzekeringsargumenten” (voorzorgsprincipe) met een onwetenschappelijke maar vooral een politieke basis.
Zo werd verzekeraar Munich Re aangehaald (door de klimaatalarmsiten), die steeds hogere schades moet uitkeren, zgn. “als gevolg van klimaatverandering”. Crok riposteerde deze valse claims keurig, dat juist in 100 jaar klimaatonderzoek blijkt er zich veel minder natuur/weer-rampen hebben voorgedaan, met 90% minder menselijke slachtoffers.
Zo zie je, Rypke, dat in het debat over klimaat en natuur het nog immer dominant 80% over de politieke ideologie gaat en niet over het echte klimaat en de echte natuur.
Er is nog een lange strijd te voeren tegen het valse klimaat-CO2-alarm.