Energieakkoord jaagt groene sector in het Rood door lastenverzwaringen

Natuursector raakt in de knoop bij verdere lastenverzwaringen

De lastenverzwaringen uit het Energieakkoord jagen grotere delen van de (kleinere spelers in de) groene sector in het Rood tenzij ze via een ander loket van de overheid weer andere subsidies aanvragen. Dat blijkt uit een kort overzicht van de balansen en beloningen voor particuliere grondeigenaren – in bezit van 45 procent van ons bosareaal. Die kunnen nu de begroting met veel kunst en vliegwerk sluitend krijgen, vaak met moeite of ze schrijven al rode cijfers, zo blijkt uit het excellente boek ‘Waardevol Groen’ dat journalist-bioloog Hans Kamerbeek schreef voor het Innovatienetwerk in samenwerking met de Federatie Particulier Grondbezit.

Hoe kleiner het bedrijf, hoe eerder de begroting knelt vanwege efficiency-nadelen. Meer lastenverzwaringen hakken er in, omdat 83 procent van alle bosbezit slechts 0,5 tot 5 hectare bedraagt, en 272.144 hectare natuurgrond (=1/3de oppervlak beoogde EHS) liefst 168.330 eigenaren. Zo ontneemt lastenverzwaring een groot deel van alle beheerders van bos- en natuurterreintjes hun speelruimte.

Update Waardevol Groen: bedreigd door lastenverzwaring ‘Groene’ energie
Het boek levert 17 voorbeelden van grondeigenaren, hoe die hun begroting sluitend proberen te krijgen en welke kleine bedragen al het verschil tussen winst en verlies maken. De grootste is ASR Vastgoed en Vermogensbeheer met 31.000 hectare grond.Directeur Landelijk Vastgoed Erik Somsen vertelt in een interview in het boek hoe hij per landgoed 1 euro per hectare winst maakt (waar het bij Staatsbosbeheer 1 euro per hectare kost), vooral door zuinig te zijn met personeelskosten. Het zegt iets over de marges waarmee natuurbezitters werken, en daarmee wat diverse overheden kunnen uitmaken bij het verschil tussen rode en zwarte cijfers via nieuwe lastenverzwaringen.

Zoals de lastenverzwaringen die het Energieakkoord geeft via de SDE-opslag van 500-1000 euro per jaar voor particulieren in 2020, die bij grotere verbruikers (bv oude villa’s, monumenten en kastelen) in de duizenden euro’s zal lopen. Ed Nijpels kon nog zo groen l****n via zijn Probos-nevenfunctie, via het Energieakkoord maakt hij het voor particuliere natuurbezitters juist moeilijker om zwarte cijfers te schrijven, in een sector waar het verschil tussen rood en zwart in enkele duizendjes zit, vaak uit natuursubsidies. Stel dat je als natuurboer in aanmerking komt voor een basislandschapspremie van 150 euro per hectare uit een groen compensatiefonds van de overheid (afgeleide Nationaal Groenfonds), oplopend tot 8000 euro per bedrijf. De lastenverzwaring uit het Energieakkoord snoept dan al je groenbijdrage op voor vele hectares, die verdampen aan SDE-opslag.

Voor natuur is ook niet-natuur nodig
Neem het Lankheet in Twente. van 491 hectare met 66 hectare landbouwgrond, met een kwart miljoen euro omzet en…. géén personeel op de loonlijst. Het gros van de inkomsten komt uit pacht van boerderijen en grond die 52 procent van de begroting dekken. De natuur levert enkel via houtverkoop en subsidies (50.000 euro) geld voor 38 procent van de begroting, terwijl gebouwenverhuur op 10 procent aantikt. De kosten voor natuurbeheer vragen weer 55 procent van de begroting. Je moet dus ándere activiteiten dan natuur op je terrein ontwikkelen om de kosten voor de natuur te kunnen dekken, en dat is ook een optelsom van kleintjes. Mijn buurman van de Eijsinga State verdient het geld ook met de golfbaan en het recreatieterrein.

Geen silver bullet, alle beetjes bij elkaar
Bij het sluitend krijgen van de begroting is geen ‘silver bullet’ mogelijk, vele kunstgrepen samen helpen om in de zwarte cijfers te komen, via extra inkomsten en kostenbesparing.Natuurgolfbanen, therapeutisch houtbewerken voor GGZ-patienten, eigen landgoed-delicatessen, natuurbegraafgplaatsen, retraite bijeenkomsten en Tai Chi Sessies, pacht uit landbouwgronden in het landgoed, Game Fairs en buitenfairs of buitensport-evenementen, co branding. Alles is al geprobeerd of wordt getest.

De één doet het met parkeerkaartjes voor de auto: immers, waarom wel 5 euro per uur willen betalen in Amsterdam: waar het verdampt aan een prestigeproject van de PvdA-stadsdeelwethouder om van de Jihad terugkerende Syriegangers via Nintendo spelen in het monoculturele buurthuis weer te integreren in de maatschappij, omringd door 10 welzijnswerkers en een kwadratische hoeveelheid ambtenaren van onnut. Maar niet een paar euro voor natuurbeheer als je een middagje in een Nationaal Park gaat recreeren.Bij de Kennemer Duinen zijn enkele belangrijke parkeerterreinen daarom nu met slagboom en parkeerbewaking voorzien.  In het Britse Lake District is een parkeerheffing al normaal. Als ik in een hotel op de Veluwe zou logeren, en men vroeg mij 1 euro extra op mijn heerlijke wildzwijn-steak voor wildbeheer: met liefde zou ik het betalen. Als je maar direct ziet waar het voor is.

Landgoed Den Treek bij Amersfoort (2000 ha) verkoopt ruiterpenningen voor haar 50 kilometer aan ruiterpaden. Voor 100 euro per jaar, te koop via de website of horeca. De penningen helpen de onderhoudskosten van de paden te dekken.Het Utrechts landschap krijgt slechts 1200 euro per jaar uit ruiterpenningen voor haar landgoed Beerschoten, waar beheer van de paden al 2500 euro vraagt. Maar zo is tenminste bekend wie gebruik maakt van faciliteiten, en haal je eventuele rotte appels er uit. Nederland vertokkiet namelijk, toen ik even bij het Goois Landschap zomerwerkte kwam je ook tokkies tegen die de paddenpoel vulden met hondenshampoo voor hun Golden Retriever. Je kunt niet zonder krachtdadige BOA”s. Natuurmonumenten vergunt Mountainbikers in de Veluwezoom vrij fietsen voor 5 euro per jaar.

Kleine boseigenaren draaien gemiddeld 10.000 euro verlies op houtoogst

Maar….Overheidslasten zijn grootste vijand van natuurbezitters
Grootste kostenpost is de overheid. Neem Landgoed het Kreil (67 hectare) dat verlies lijdt dankzij de overheid. De vermogensrendementheffing over de gebouwen bedraagt jaarlijks al 16.000 euro, dat is al 1000 euro meer dan pacht uit gronden oplevert. ONderhoud en beheerkosten zijn niet aftrekbaar, BTW kan niet worden verrekend.
Nederland is eenvoudig te duur en overgereguleerd geworden om kosten laag te houden, en juist die kostenbeheersing betekent voor particuliere landgoederen vaak het verschil tussen rode en zwarte cijfers, tussen investeren en pot verteren. Grond met natuurfunctie vraagt wel beheerkosten, maar levert afgezien van subsidies geen geld op. Je moet er dus geld bij kunnen doen, dat je uit delen van je landgoed haalt zoals pacht voor landbouwgronden. Maar een sectoraal werkende overheid met ettelijke loketten en petten, aanhoudende lastenverzwaringen en personeelskosten maken natuurbezit een aaneenschakeling van ‘kansen en uitdagingen’, om even in Rutte2-proza te blijven.

Neem bijvoorbeeld een Waterschap dat na jaren lobby in 2009 voor natuurgrond een lagere heffing ging vragen van 3 euro per hectare, in plaats van 24 euro bij landbouwgrond. Wanneer je als natuurboer werkt en met agrarische inkomsten je natuur oppept, krijg je direct weer een hogere heffing voor je kiezen. Stel dat je via jachtrect voor grofwild 20 euro per hectare aan pacht bijverdient, dan is die post direct weer door het Waterschap opgesmuld, in die orde van grootte liggen ook de houtopbrengsten: terwijl de kleinere houtakkers (<250 ha) gemiddeld 10.000 euro verlies draaien.

Wat kan de overheid dan ‘doen’ voor groen: zo weinig mogelijk
Een overheid die dus lastenverlichtig realiseert en belastingvoordelen geeft kan meer uitrichten dan een met subsidies strooiende overheid, waarbij condities en voorwaarden iedere 5 jaar veranderen of complexer worden (en dus administratieve tijd=geld vragen). Helaas zullen bijvoorbeeld energiekosten in Nederland dankzij het Energieakkoord verdubbelen, waardoor het echte groen in bezit van groene vingers van grondeigenaren in de rode cijfers komt. (ik tel alleen grondbezittende organisaties mee als natuurorganisatie, de rest zijn marketing- en consultingfirma’s)

Waardoor particulieren indirect toch weer richting de subsidies worden gedreven, maar dan via een ander overheidsloket dan via de eerdere Subsidieregeling Natuur en Landschap (die enkel nog binnen de EHS geldt). Agentschap.nl (Nu RVO)lobbyde al bij particuliere natuurbezitters om haar windmolens kwijt te kunnen, lonkend met grondpachtgelden die 80.000 euro bedroegen. Een andere is via biomassa-subsidies. Zo is de subsidiecirkel weer rond, zonder dat duidelijk is of de natuur of onze biodiversiteitsdoelen daarmee geholpen zijn.

Terwijl de mensen die al generaties lang hun eigen broek ophouden op eigen grond in principe een minstens zo goede partij voor natuur kunnen zijn als de traditionele groene clubs, waar vooral personeel met links-ideologische insteek werkt dat nooit zelf geld hoefde verdienen. Voor de overheid geldt wat bij alle overhead van toepassing is: zo weinig mogelijk, laat zij zich eerst maar eens aan de eigen wetten en regels houden. Zo is er nauwelijks toezicht op wat er van natuurcompensatie van door de overheid aangerichte schade terechtkomt, zo meldde de stuurgroep Natuurcompensatie.

Uiteindelijk is de overheid ook de partij die de meeste natuurschade in Nederland aanricht, ditmaal met de Rijkscoordinatieregeling in de hand, zodat turbines die  30-130 vogelslachtoffers per jaar maken gewoon in Natura 2000 terrein mogen staan. Al met al nóg een pleidooi om natuur in handen te geven van grondeigenaren met een consistente (= betekenisvol duurzame) visie uit liefde voor hun land.