De palingboeren van Dupan en lokale afdelingen van Sportvissers vingen afgelopen jaar in enkele weken bij 26 gemalen 9,5 ton schieraal (paairijp voor trek naar Saragasso zee) voor gemalen die wilde uittrekken. Die zetten ze over de dijk, op kosten van het Dupan-fonds, fotootje erbij in de lokale krant en hupzodiegaat. De gemalen met horizontale schroefpomp in Nederland – de meest gebruikte volgens Imaresrapport in 2008 van Willem Dekker-, en er zijn er zo’n 5000, kennen een geschatte mortaliteit van rond de 50 procent, dus daar wil je zo’n aal niet in hebben. Vandaar dus hun Paling over de Dijk-programma, betaald uit palingconsumptie.
Hoe goed zijn de palingboeren nu bezig, door een luttele 9,5 ton aal een enkeltje Sargassozee te gunnen?
Wanneer we de visserijmortaliteit bekijken in 2013 zien we dat beroepsvissers liefst 350 ton vingen, dus bijna 37 keer zoveel als dat Dupan over de dijk zette in dit project. Een groene NGO die zegt: een symbolische bijdrage, daar kan ik dan in meegaan. Waarbij we moeten aangeven, dat bij die vangst door beroepsvissers veel ‘rode aal’zit, dus niet de paairijpe aal die volgens Imares hier 15 procent van de totale aalbiomassa zou uitmaken.
Alleen mortaliteit van schieraal (15 procent van bestand) in gemalen bekend
Hamvraag is wel, wanneer we mortaliteit uit visserij met andere oorzaken vergelijken: hoeveel paling wordt er nu vermalen door gemalen. Je kunt makkelijker een 100 beroepsvissers vervangen, dan 5000 dure schroefpompen van enkele tonnen per stuk visvriendelijk maken, terwijl die pompen een levensduur van tientallen jaren hebben. Kijken we in dit Imares-palingrapport uit 2012 op bladzijde 86. Dan zien we een minimum schatting van ongeveer 50 ton, en een maximum schatting van ruim 130 ton met een beste schatting daar tussenin.
Dus dan is de hoogst geschatte mortaliteit van schieraal door gemalen nog altijd een dikke factor 2,5 mínder, dan de totale sterfte van rode- en schieraal door visserij. Uit een visserij die al sinds 2009 gereduceerd is met een gesloten periode van 3 maanden. Kortom: De visserij lijkt een hoofdoorzaak van mortaliteit, en was dat in het verleden vrijwel zeker. Al moet je dan dus de visserijmortaliteit corrigeren: want slechts 15 procent van de aalbiomassa is schieraal.
Dus wanneer vissers niet onevenredig op schieraal zouden vissen (en dat doen ze natuurlijk wel, ze zetten hun fuiken voor gemalen) zou de visserijmortaliteit voor schieraal EVEN GROOT zijn, 52 ton als de minimale sterfte in gemalen. Wanneer ik dan overheid was zou ik zeggen: laat die gemalen maar, ik saneer die visserij. Stukken goedkoper, en fuck die internationale afspraken die stellen dat we al 1800 gemalen vismigratie-proof hadden moeten maken, in plaats van enkele tientallen tot nu toe.
Er zijn nogal wat maren bij de schatting van Imares
De Imares-mensen rekenen met percentages mortaliteit per type water, de totaalsterfte door gemalen ligt tussen 6,8 en 20,1 procent met mediaan van 11,3 procent, bij een totale hoeveelheid schieraal van 560,5 ton uit Nederland. Plus nog wat restjes vermalen paling die uit Duitsland binnenzwemt, kom je dan op die 130 ton sterfte maximaal.
Paling die de polder uittrekt (49,5 ton volgens Imares 2012) krijgt de grootste sterfte voor de kiezen, liefst 66 procent eindigt als palingsnipper in het ergste scenario. Die uit rivieren en het Ijsselmeer (190 ton) komt nauwelijks onneembare barrieres tegen volgens Imares, ook de Afsluitdijk zou geen probleem zijn: 1-5 procent sneuvelt als palingsnipper, bijvoorbeeld in 1 van de hydropower-stations in de rivieren (waar een geschatte sterfte na passage geldt van 15-25 procent). De meeste schieraal komt uit de boezemwateren (321 ton) waar dan 5-15 procent vermalen wordt.
Natuurlijk kan een ongelukkige schieraal zijn overlevingskans verkleinen door eerst de polder uit te willen, dan na 66 procent kans op sterfte in de boezem nog eens 15 procent kans op sterfte te doorstaan om dan uiteindelijk nog eens 5 procent kans op overlijden te hebben voor hij op zee terechtkomt. Waar een bruinvis hem opwacht, hap slik en daar ga je met je goede gedrag. Niemand die weet hoeveel hordes 1 aal moet nemen, voor hij de zee bereikt. Hier zit een grote maar.
De andere maar, is dat Imares een schatting van uittrekkende schieraal neemt die te klein kan zijn. Deze Imares-studie van deels de zelfde auteurs uit 2014 gaf veel meer schieraal, 620 ton. Maar ook als je die extra 60 ton meerekent komt je gemaalsterfte niet boven de 150 ton.
De grootste winst in mortaliteit in gemalen haal je dus, door ook te berekenen hoeveel RODE aal er sneuvelt. Bijvoorbeeld door van polder naar polder te willen zwemmen. Dan zou het mij niet verbazen dat mortaliteit door gemalen ver boven die maximale schatting van 130 komt, wanneer de geschatte aalbiomassa 3950 ton bedraagt. Dan vergelijk je geen appels met peren meer, maar alle vermalen paling met de weggevangen paling.
De overheid heeft belang bij een lage mortaliteit van gemalen ten opzichte van visserij: dan valt het minder op, dat zij achterloopt bij het aanpassen naar visvriendelijker gemalen. De vissers hebben belang om andere factoren op te blazen, zodat ze zelf minder schuldig lijken. Ik ben er nog niet uit wie het antwoord heeft.
Twee zaken weet ik nog niet
– hoeveel schieraal vangen vissers per jaar als percentage van de vangst: dan kun je die met de 50-130 in gemalen vergelijken
– hoeveel rode aal sneuvelt in gemalen, of leven ze hun leven lang op de zelfde plek voor de uittrek?
Wanneer ik de overheid was wist ik het wel: gewoon die binnenvissers er af kegelen. De meeste zijn 55 jaar of ouder, het is een uitstervend beroep en zijn die vissers er niet meer dan zeurt ook niemand nog over het feit dat we ons niet aan internationale afspraken voor vismigratie houden/ ver achter lopen.
Als aanvulling nog dit: van september tot december is de aalvisserij gesloten, waar schieraal van juli tot december wil uittrekken
Dus afgezien van juli/augustus is de mortaliteit door gemalen op afstand de grootste doodsoorzaak, waar ze daarnaast de doorgang blokkeren van voortplanting
Kan iemand van Imares mij hier van dienst zijn, of blijft het weer stil? Of is Imares er alleen om de overheid uit de wind te houden zoals bij Natura 2000?
dat er gebieden zijn die jaren achter elkaar zwaar overbevist zijn, denk bijvoorbeeld aan het kunstmatige ontstane en door palinggoeroe en Imares-clown Willem Dekker bejubelde IJsselmeer, staat voor mij inmiddels vast. Maar dit verhaal werpt weer een volledig nieuw licht op mijn wereldbeeld. De overheid beperkt dus de vissers in hun beroepsuitoefening en “vergeet even” wat ze zelf doen aan “palingvisserij”. Ik moet deze conclusie even “verteren”.
Nou is het werkelijk waar? Zou het te schandalig zijn voor woorden. Zitten de NGO’s hier ook te porren of is het enkel een overheidskwestie? Wat Klaas Janssen betreft geloof ik niet zo in overbevissing van het IJsselmeer, die vis zat er toch maar.
Weer een mooie reden voor NGO’s om campagne te gaan voeren voor een nieuwe industrie, de visvriendelijke gemalen. Uiteraard zijn daar weer potjes voor om deze industrie te subsidiëren waardoor NGO’s weer jarenlang kunnen blijven voortbestaan.
De visserman krijgt geen rooie rot cent en wordt door de overheid koud weggesaneerd als het om palingvisserij gaat. Die zelfde trend zien we in de Noordzee kustzone en Waddenzee (gesloten gebieden Vibeg/ Viswad).
Voor NGO’s, het subsidiecircus in de visserij en alles wat daar in zit en om heen loopt is voldoende geld beschikbaar om ze laten voortbestaan onder het mom van innovatie en duurzaamheid. Telkens zijn er weer nieuwe “problemen” die men zelf creëert om daarna zelf met de “oplossingen” te komen via zwaar gesubsidieerde trajecten.
Degene waar het echt om draait, de visserman, wordt veelal zonder een cent compensatie zijn nek omgedraaid. Uiteraard is dat ook te danken aan de wijze waarop de belangen worden behartigd en de amateuristische Calimero wijze waarop de visserij zich in de media aan het Nederlandse publiek presenteert.