De €uro: Belgische toestanden in de Europese financiën

Brussels by night – ‘allemaal lichtjes’

Langzamerhand lijkt er wat beweging te komen in het openlijke debat over de Euro als Europese eenheidsmunt, zo meldt FTM vandaag. Steeds duidelijker blijkt dat de invoering van de euro als eenheidsmunt een slecht en voor iedereen zeer kostbaar idee is geweest. De Belgische situatie was echter al een sterke aanwijzing dat er problemen van zouden komen.

De financiële toestand van Europa blijft aanhoudend zorgwekkend, evenals de bereidheid om daarover openlijk te debatteren door de machtshebbers. Voor de eulite is dat ‘not done’. Om de een of andere reden is het al moeilijk om als politicus over het klimaat- of energiebeleid openlijk kritisch te debatteren (de vrijheid van meningsuiting binnen politieke partijen is maar heel beperkt), maar over de euro is dat helemaal ondenkbaar.

Blogosfeer, de wakkere kant van Nederland
Geen politicus die dichtbij of op het pluche zit zal ook maar iets kritisch over de euro durven zeggen. Alleen het praten daarover kan immers al dramatische financiële consequenties hebben. Daar is pas kans op als de druk voldoende door de (mainstream) media is opgepompt. Tot zolang moeten we het hebben van ex-politici zoals Bolkestein (‘invoering euro was een vergissing’), van sommige oppositiepartijen uiteraard en van eveneens schaarse kritische beïnvloeders van de publieke opinie. En van blogs dus, zoals FTM met vandaag een goed artikel over het voortwoekerende euro-gezwel.

Als ‘Nederbelg’ probeer ik me niet openlijk met de binnenlandse politiek te bemoeien. Over de staatsvorm in België heb ik eigenlijk ook geen sterke mening. Maar voor mij staat wèl vast dat een oplossing enkel kans van slagen heeft indien beleid en de financiering daarvan onder dezelfde verantwoordelijkheid vallen. Eigenlijk is dat een open deur.

Een gezamenlijke pot nat
Stel je voor dat twee families een gezamenlijke pot van hun geld maken waaruit beide families hun inkopen kunnen doen. Hoe goed die families elkaar ook kennen en vertrouwen, de behoeften en dus de keuzes voor uitgaven zullen verschillend zijn. Het is dan slechts een kwestie van tijd voor er ruzie is over de uitgaven. Dat is het verdriet van België: twee verschillende families die in 1815 na de Slag bij Waterloo door de rest van ‘Europa’ gedwongen werden samen te gaan wonen met een gezamenlijke huishoudpot.

Maar er zijn nog veel meer verschillen zou men kunnen opperen. Kijk dan eens naar Zwitserland. Geneve bijvoorbeeld is volledig Frans, zowel qua taal als cultuur. En Zürich is door en door Duits. Dat past alleen in één land omdat de verschillende kantons hun eigen beleid kunnen voeren, maar ook zelf financieel voor dat beleid opdraaien.

En Duitsland dan. Ook daar verschillen de ‘Länder’ aanzienlijk qua aard en omvang. Maar ze zijn in hoge mate verantwoordelijk voor hun eigen financiën. Ik meen dat ze op enige landelijke financiële steun kunnen rekenen, maar slechts tot 96% van hun verschuldigde bijdrage. Daaronder komt alles voor eigen rekening. En voor Länder die langdurig onder de 100% zitten zal de druk wel stevig opgevoerd worden, vermoed ik, maar er zijn vast reageerders die dit preciezer weten.

De ‘optimal currency region’
In het FTM artikel somt de geïnterviewde van Dam de voorwaarden voor een ‘optimal currency area’ nog eens op. Economieën moeten convergeren, er dient een éénduidig economisch beleid gevoerd te worden (loonontwikkeling en pensioenbeleid) en een gemeenschappelijk taal en cultuur. Daar voldoen Vlaanderen en Wallonië niet aan, België is duidelijk geen ‘OCA’. En bij een gezamenlijke ‘huishoudpot’ draait de sterkere economie op voor de zwakkere. Uit het steeds luider klinkende protest, de recente stakingen en de politieke machtsontwikkeling in Vlaanderen blijkt duidelijk dat men daar steeds minder toe bereid is.

Het verdriet van Europa
Met de invoering van de euro is dus een soort Belgische toestand op Europees niveau geschapen. De sterke economieën zijn gekoppeld aan de zwakke via een ‘gezamenlijke pot’. Het gezamenlijk beleid brengt de gezamenlijke verplichting met zich mee om zwakke Europese banken in nood te redden. Daarmee zijn de schulden van Zuid-Europese familiebanken ook ineens ‘onze’ schulden, evenals de totale Europese schuldenberg van meer dan 700€ miljard. Dankzij de eenheidseuro. Belgische toestanden op Europese schaal.