Politiek natuurherstel? Planbureau voor de Leefomgeving buigt in 4 jaar Nederlandse biodiversiteit om

 

Het begrip ‘biodiversiteit’ is zo plooibaar, dat iedereen de biodiversiteit kan kiezen die van pas komt, zo blijkt wanneer je publicaties van het PBL naast elkaar legt. De Biodiversiteit – 1 getal voor heel Nederland- bestaat niet, maar het PBL doet het wel zo voorkomen in haar publicaties: als dat zo uitkomt. En clubs als WNF en Natuurmonumenten maar ook de Partij voor de Dieren maken daar zeer opportunistisch gebruik van.

Zoals reeds eerder bericht: meteen nadat Sharon Dijksma (PvdA) haar ‘Natuurpact’ sluit met subsidie-beneficienten als Natuurmonumenten in juni 2013 en ‘robuuste natuur midden in de samenleving die daardoor tegen een stootje kan’ (= slap geOH) wil, gebeurt een wonder. Nadat het Planbureau voor de Leefomgeving onder Dijksma’s voorganger Henk Bleker nog niets dan achteruitgang verkondigde, zien we september 2013 een nieuwe grafiek van ‘de biodiversiteit’: deze blijkt nu sinds 1990 plots uit de vrije val te komen, op te krabbelen

‘mede dankzij natuurontwikkeling’.

Direct bij een wijziging van het bestemmingsplan van ‘agrarisch’ naar ‘natuur’ in 1990, Hocus Pocus bij de PBL-grafiek. Terwijl die gebieden eerst nog ingericht moeten worden, en dan bij inrichting zien ze er uit alsof de Battle of de Somme er heeft plaatsgevonden (zie deze foto van ‘beekherstel’ bij Koningsdiep Beetsterzwaag):

En daarna kan het ook volgens het PBL in eerdere publicaties in 2007 nog wel decennia duren voor je effect ziet.

2011 nog kommer en kwel door die stomme Bleker
Terwijl Natuurmonumenten onder Bleker zich tegen het uitkleden van de natuur afzette door Bleker en nog louter de ‘Malta-mantra’ verkondigde (net als het WNF, dat coordineren ze goed met elkaar), geleend van het Planbureau voor de Leefomgeving. Zie hier in hun ambitie-document tot 2015:

Een rijke verscheidenheid aan planten en dieren, dat is de hoofdopdracht van Natuurmonumenten. Wij staan voor de biodiversiteit. En daarmee gaat het niet goed. Wereldwijd is er nog 70 procent van de oorspronkelijke biodiversiteit over. In Europa is dat 50 procent. In Nederland is het slechts 15 procent. Alleen Malta doet het slechter.

Blijkbaar weet Natuurmonumenten met 700 miljoen euro subsidies en 20.000 hectare gratis grond sinds 2000 weinig resultaten te boeken

Dat pessimisme ontleenden ze aan wat het PBL in 2009 schreef:

Sterke afname Nederlandse biodiversiteit
In Nederland daalde de biodiversiteit van ruim 40% in 1900 tot ongeveer 15% in 2000. De biodiversiteit is hier uitgedrukt als MSA: Mean Species Abundance. Een MSA van 15% betekent dat de populaties van inheemse planten- en diersoorten gemiddeld een omvang hebben van 15% van de natuurlijke situatie. (daarmee bedoelen ze ‘wildernis’RZ)De MSA geeft dus weer hoeveel oorspronkelijke (hier zit de crux, oorspronkelijk van wat? Van het Pleistoceen?RZ)biodiversiteit nog over is. De belangrijkste oorzaken van achteruitgang zijn landgebruiksverandering, milieudruk en versnippering van ecosystemen.

In de grafiek van september 2013 zien we toch duidelijk 10 jaar VOOR 2000 die knik zitten, tenzij ik een andere bril nodig heb: wat u? Het magische hersteljaar 1990 (toen de EHS werd gestart) dat je nu vanuit diverse instanties zien opduiken, was onderling nog niet afgesproken. Zo zien we verder in de Natuurbalans 2009 (4 jaar voor 2013) dit, kommer en kwel, jank en snif, het blijft maar aanmodderen ondanks bijna 20 jaar Ecologische Hoofd Structuur en ongeveer 1 miljard euro bestedingen aan natuur PER JAAR:

En dit, kommer en kwel. Behalve bij bos, waar door de autonome trend van bosveroudering de biodiversiteit licht toeneemt. Terwijl de natuur waar de meeste beleidsaandacht naar toe gaat als heide (stikstofdepositie tegengaan kost ook nu 100 miljoen euro per jaar) nog achteruit holt in 2009. En sindsdien de verstedelijking verder toenam, we meer asfalt aanlegden, er meer verkeer kwam:

 

 

En hoe kunnen ze dan bij hun nieuwe grafiek dit schrijven?

In Nederland is de biodiversiteit, afgemeten aan kwaliteit en kwantiteit van natuur, afgenomen tot ca. 15% van de oorspronkelijke situatie. Het verlies aan biodiversiteit is daarmee aanzienlijk groter dan elders in Europa en de wereld. Het laatste decennium is, mede door natuurontwikkeling, in Nederland de afname in biodiversiteit afgeremd. Onzekere factor is daarbij de berekening voor het agrarisch gebied, waarvoor geen meetnet beschikbaar is.

Die opmerking is in mijn ogen een poging om quasi-voorzichtigheid en de suggestie van wetenschappelijkheid te wekken, bij een claim die ecologisch kant noch wal raakt.

Terwijl ze in 2009 nog een grafiek met achteruitgang van agrarische biodiversiteit (weidevogels) vermelden, die veruit de meeste beleidsaandacht kregen sinds 1990 en tientallen miljoenen euro’s subsidie per jaar. 

 

Biodiversiteit is erg plooibaar
Wat kan bovenstaande verklaren? Men heeft jarenlang datavrije wetenschap bedreven, valse concreetheid gebruikt. Want zelfs van zoogdieren bestaan nauwelijks deugdelijke verspreidingsgegevens, zelfs de Zoogdiervereniging heeft ze niet, behalve een gissing uit 2007. Je hebt alleen wat hobbyisten die afhankelijk van een KNNV-afdeling hier of daar wat beestjes stalken in hun vrije tijd. Er is geen enkel landelijk overzicht, zelfs niet van zo’n populaire diergroep.

Want hoe kun je anders in 2009 een volledig andere situatie schetsen, terwijl de trends die de neergang verklaren als versnippering en bevolkingsdruk sindsdien enkel toenemen. Zie ook mijn blog over de verwoesting van Nationaal Landschap de Centrale As, de verwoesting gaat HARDER dan ooit, niet langzamer. Ook de intensivering van het agrarisch landschap en achteruitgang van weidevogels gaat harder, niet langzamer, zie mijn blog Hoe God verdween uit de weidevogelbescherming. De Rijksoverheid heeft daar zelf de incentives voor gegeven, via het opdrijven van grondprijzen.

Het enige dat veranderde, is dat natuurclubs nu graag zo’n positief geluid willen geven. Voor het draagvlak. Mensen zijn die negativistische klaagzangen beu. Ik ook, zoals ik in 2005 al schreef. Die klaagzangen zijn net zo overtrokken als dat onzinnige gejubel.

De crux zit hier in het feit dat het PBL ‘biodiversiteit’ -afhankelijk van haar publicatie- op verschillende manieren definieert en gebruikt. Het PBL hanteert soms ‘wildernis’ – niet door mensen aangeraakte grond- als het ideaal van haar Mean Species Abundance. Zoals hieronder, waar zij uitlegt in haar publicatie in 2010 voor internationale collegae, tenminste, ten aanzien van mondiale biodiversiteit. Dat doet een subjectief begrip ‘kwaliteit’ in de MSA drastisch opveren.

Zweden is een bosbouwplantage
…maar als je ‘wildernis’ als norm neemt, dan is het onmogelijk dat de volledig ontgonnen bosbouw/papierpulp-plantages Finland (60 % MSA) en Zweden zo hoog scoren. Heel Noord Varmland is in handen van Svenskogg. Als je daar met elandjagers meegaat mag je oefenen op de Jagdskittebane van Svenskogg: die wil de elanden kort houden om hun jonge aanplant te beschermen. Oftewel, door de bosbouw die heel Finland en Zweden al een keer omkeerde zou je al 100 procent MSA-verlies moeten hebben, maar het PBL geeft hier maximaal 20 procent MSA-verlies door bosbouw.

Natuurontwikkeling is 100 procent kunstmatig
Wanneer je ‘wildernis’ als uitgangspunt neemt voor ‘100 procent biodiversiteit’ is het ook onmogelijk dat natuurONTWIKKELING, dat is natuurBOUW door MENSEN herstel bewerkt. Zie ook de foto hieronder van een gegraven nieuwe rivierloop, alsof de Duitsers net Dikke Bertha afschoten, een Krupp-stahl granaat met donderend geraas neersloeg, alle leven verwoestend.

Vanuit die situatie van totale verwoesting kan enkel herstel optreden. Dat moet ik de mensen van het PBL meegeven. Wanneer ik nu als ecoloog ga zitten turven voor mijn subsidiegevers- welke soortjes komen er terug dankzij ons project- dan schiet na dit herstel ‘de biodiversiteit’ omhoog. Zie ook de score van Spanje: die hoort 0 procent MSA te zijn. De Mediterrane Maquis is een landschap dat volledig door interactie met de mens ontstond, geen wildernis of ‘oorspronkelijkheid’.

Biodiversiteit bij PBL: beleidsafhankelijk oordeel, geen objectieve graadmeter
Bovendien: dankzij stikstofdepositie, dat is bemesting, groeien die houtplantages ook nog eens tot 40 procent beter zo blijkt uit diverse studies waaronder in Nature. Kortom: biodiversiteit bij het PBL is een persoonlijk en zeer flexibel oordeel, geen objectieve graadmeter. Hij buigt zich naar beleidsmodes en doel van publicaties, baseert zich steeds op andere gegevens. Maar ook al zijn voor berekening van ‘biodiversiteit’ in diverse contexten steeds andere definities en gegevens gebruikt, als het uitkomt voor de beleidsagenda is er wel plots weer DE biodiversiteit

Die nog maar 15 procent is, en de boodschap: wat doet Nederland het slecht in vergelijking met andere landen. (terwijl we voor Bleker 1 miljard euro per jaar uitgaven aan natuur)

• Maar als ‘wildernis’ staat voor 100 procent MSA: dan was die biodiversiteit in 1700 ook al 0 procent. De hele Veluwe was al kaalgekapt voor houtskool voor ijzerindustrie, de landbouw had heel NL al omgekeerd sinds de bronstijd.
• Heide is een overbegraasd productielandschap, maar het PBL gebruikt die heide (= 0%MSA) in andere context weer om te roepen hoe slecht DE natuur er in 2009 voorstaat. De begrippen ‘natuur’ en ‘biodiversiteit’ betekenen kortom steeds wat anders, maar worden vaak als DE toestand anno nu gepresenteerd: als dat zo uitkomt.

In de echte wereld bestaat DE biodiversiteit niet. Die kun je niet in een aggregaat stoppen, 1 getal. De  gegevens in populatietrends zijn gefragmenteerd, worden op verschillende manieren verzameld. Zelfs van de best bestudeerde groep, de vogels, verzamelt Sovon nog maar sinds 1984 op enige systematische wijze telgegevens. Met wat hobbyende vrijwilligers – vaak zonder wetenschappelijke vorming, waarbij een klein clubje experts bij SOVON die omissies achter een bureau rechttrekt. Kortom: iedereen kan afhankelijk van eigen agenda van alles gissen, roepen, beweren.

Maar de natuur laat zich niet in 1 getal vangen. Zowel jubelverhalen over ‘de biodiversiteit’ als het tot 3 jaar terug gangbare ultra-pessimisme zijn ONWETENSCHAPPELIJK.

Toename uilen-diversiteit 500 procent na email ondergetekende
Zo is het aantal overwinterende ransuilen in Langweer gisteren met 500 procent toegenomen, nadat ik een e-mail stuurde. Het Fries Natuurhistorisch Museum publiceerde in ecologenblaadje De Levende Natuur een kaart van Friesland met ‘roestplekken’-slaapplaatsen van ransuilen. Langweer stond er niet op. Terwijl hier tegenover de kerk in een hulstboom iedere winter 4-5 ransuilen een uiltje knappen in de winterzon. Ik heb de samensteller deze omissie kenbaar gemaakt. Wanneer ik werd betaald door de gemeente, die goede sier met haar beleid wilde maken zou ik namens het Langweerder PBL danwel Natuurmonumenten schrijven: ‘overwinterende ransuilen namen met 500 procent toe, mede dankzij natuurbeleid gemeente’.

Het aantal broedparen van de ransuil is overigens met 100 procent afgenomen. Die zaagverslaafde nors kijkende FNP-mompelboertjes hier voerden ook deze winter weer hun oorlog tegen bomen, om de mensonterende overlast van ‘blaadjes in de dakgoot’ eindelijk tot het verleden te maken. Tegen domheid is geen kruid gewassen, zelfs geen onkruid.

Maar zie aan deze roodborst hoe de natuur ONDANKS de mens zich toch steeds weer herstelt en zich aanpast.